Najdzikszy las na świecie może skrywać tysiące budowli

Amazoński las deszczowy to jeden z najbardziej dziewiczych ekosystemów świata. Gęsta dżungla stanowi dom dla tysięcy gatunków zwierząt, roślin i grzybów, spośród których wielu nie zdążyliśmy jeszcze odkryć. Jak pokazuje badanie opublikowane na łamach "Science", nawet w tak dzikim miejscu ludzie od tysięcy lat zostawiali ślady swojej obecności.

Badanie przeprowadzone zostało przez międzynarodowy zespół naukowców, składający się z ponad 150 specjalistów. Badacze przyjrzeli się dnu lasu z samolotu, korzystając ze skanerów LiDAR, tworzących trójwymiarowe skany powierzchni Ziemi. Technologia ta pozwala odfiltrować z obrazu roślinność oraz wierzchnie warstwy gleby, dzięki czemu da się zobaczyć, co kryje się pod nimi. W ten sposób badacze przeanalizowali ponad 5,3 tysięcy kilometrów kwadratowych.

Podczas 36 lotów wykonanych na potrzeby badania, naukowcom udało się odnaleźć 24 nieznane do tej pory ziemne struktury o kształtach wskazujących na ich antropogeniczne pochodzenie. Były wśród nich megalityczne struktury, umocnienia czy nawet rysunki wykonane w glebie, tak zwane geoglify. Poprzednie analizy doprowadziły do znalezienia setek innych podobnych struktur w rejonie amazońskiego lasu deszczowego.

- Początkowo nie byliśmy pewni, czy cokolwiek znajdziemy - powiedział w rozmowie z CNN Vinicius Peripato z brazylijskiego Narodowego Centrum Badań Kosmicznych, główny autor badania. - To było swego rodzaju zagranie hazardowe, jednak ryzyko się opłaciło.

W oparciu o czynniki charakteryzujące miejsca znalezienia struktur - rodzaj gleby, sumę opadów czy odległość od zbiorników - naukowcy opracowali model, który pozwolił im ocenić, jak wiele takich ziemnych struktur może kryć się w Amazonii. Niewykluczone, że jest ich ponad 10 tysięcy, być może nawet około 20 tysięcy.

Jak wyjaśnili naukowcy, wyniki pokazują, że amazońska dżungla była zamieszkana przez ludzi na długo przed przybyciem Europejczyków. Współautor badania, Hans ter Steege z Uniwersytetu Utrechckiego, przekazał, że chociaż ludzie raczej nie opanowali całej Amazonii, ślady ich obecności są widoczne w sporej części dżungli. Wskazuje na to chociażby miejscowe zagęszczenie "udomowionych" gatunków roślin takich jak orzech brazylijski, winorośl leśna czy kakaowiec.

- Miejsca, w których znaleziono wały ziemne, pokrywają się z miejscami, w których występują gatunki udomowione - przekazał.

Badania nad ziemnymi strukturami są istotne nie tylko z naukowego punktu widzenia, ale również społecznego. Rdzenni mieszkańcy Amazonii mogą wykorzystać ich wyniki, aby pokazać brazylijskiemu rządowi, że żyją w lesie od tysięcy lat, co może pomóc im w zachowaniu praw do ziemi.

- Odkrycie mówi nam, że niektóre części lasu mogą nie być tak stare, jak początkowo sądziliśmy. Ludzie i przyroda żyją tam razem od wieków - dodał Ter Steege.