Przyroda potrafi dostosować się do praktycznie wszystkich warunków klimatycznych czy rzeźby terenu. Niesamowite jest jednak odkrycie, na jak gorącej glebie potrafią wytrwać rośliny.
Nie trzeba nikomu tłumaczyć, że wrząca woda potrafi poparzyć skórę a nawet zniekształcić plastik. Kiedy termometry za oknami wskazują, że jest ponad 30 stopni, już na samą myśl robi się nam gorąco. Co zatem powiedzieć o roślinności, potrafiącej przetrwać na glebach, które nagrzewają się do 72 stopni?
Tak wysoka temperatura jest charakterystyczna szczególnie dla ogromnych, obszarów, w których wyraźnie zaznacza się działalność wulkaniczna. Takim jest między innymi Wulkaniczny Region Taupa. Położony na Wyspie Północnej Nowej Zelandii do dziś utrzymuje swoją aktywność, zapoczątkowaną około dwóch milionów lat temu.
Ekstremalnie gorące badania
Niedawne badania wykazały, że na terenie Taupa, w najgorętszych obszarach, gdzie temperatura gleby potrafi dojść do 98,5 stopnia, znajduje się roślinność. Marc Smale z Centrum Badań nad Ochroną Środowiska (ang. Landcare Research) w Nowej Zelandii wraz ze swoim zespołem postawili przyjrzeć się tej sprawie. Zajęli się 15 polami badawczymi, w których występowały silne zjawiska geotermalne, np. gejzery.
Naukowcy przebadali właściwości chemiczne gleby. Chcieli dowiedzieć się m. in. z jakich dokładnie pierwiastków się składa, głównie z jakich metali. Ich wysoki poziom, przede wszystkim glinu, może być wręcz toksyczny. Smale podejrzewał, że to może mieć wpływ na rozwój roślin.
Gleby o ekstremalnie wysokiej temperaturze porastały już tylko mchy i wątrobowce. Ich korzenie nie rosły jednak wgłąb, lecz wzdłuż powierzchni ziemi. Nawet termofile (rośliny ciepłolubne, potrzebujące do życia temperatury powyżej 20 st. C) mają swoje "granice wytrzymałości".
Najbardziej wytrzymałym gatunkiem okazała się krzywoszczeć torfowa (łac. Campylopus pyriformis). Na polu badawczym, gdzie rosła ta roślina, temperaturę gleby określono na 72 st.C.
- Poza termofilami żadne inne rośliny nie mogą przeżyć w temperaturze powyżej 80 st. C - mówił Smale.
Specjalne przystosowania
Rośliny poddawane działalności tak wysokiej temperatury, mogą zwiększyć metabolizm w swoich komórkach. Niektóre z nich dostosowały do takich warunków swój system korzeni oddechowych.
W obszarach chłodniejszych, o temperaturze gleby 68 st. C, naukowcy zaobserwowali endemiczny (właściwy danemu terenowi) dla Nowej Zelandii gatunek krzewu kanuka. Nie było zaś wielu roślin kwiatowych. Wysnuto wniosek, że temperatura jest najważniejszym czynnikiem ograniczającym wzrost roślin.
Todd Rosenstiel z Uniwersytetu Stanowego w Portland, który badał zbiorowiska roślinne w obszarach geotermalnych w Parku Narodowym Lassen Volcanic w Kalifornii, również zaobserwował, że to mchy dominują na obszarach o najwyższych temperaturach gleb.
Ásrún Elmarsdóttir z Islandzkiego Instytutu Historii Naturalnej w Reykjaviku jest zdania, że ten unikalny region musi być chroniony. Roślinność jest zagrożona przez planowane inwestycje geotermalne oraz nadmierną turystykę.
Autor: ao / Źródło: newscientist.com
Źródło zdjęcia głównego: Fabelfroh/ Wikipedia