W domu smog jest większy niż na zewnątrz – dlaczego?

Palenie w kominku generuje zanieczyszczenia obniżające jakość domowego powietrza /123RF/PICSEL

Wydawałoby się, że w sezonie jesienno-zimowym schronienia przed smogiem powinniśmy szukać w zamkniętych, dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Okazuje się jednak, że powietrze w naszych domach bywa często znacznie bardziej zanieczyszczone od tego, którym oddychamy przebywając na dworze. Dlaczego tak się dzieje i jakie są tego przyczyny? Sprawdzamy.

Złudne poczucie bezpieczeństwa

Z badań, które w 2017 r. przeprowadzili naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wynika co prawda, że stężenia pyłów zawieszonych rejestrowane w budynkach mieszkalnych są zwykle o ok. 50 proc. niższe niż na zewnątrz. Jeśli jednak wziąć pod uwagę, że w polskich miastach dopuszczalny poziom zanieczyszczeń powietrza jest w sezonie grzewczym regularnie przekraczany, często nawet o kilkaset procent, to okaże się, że warunki panujące w naszych domach nie są niestety najczęściej szczególnie korzystne dla naszego zdrowia. Już choćby z tego powodu należy dbać o drożność i sprawność ciągów wentylacyjnych, odprowadzających z pomieszczeń wilgoć, przykre zapachy czy aerozole atmosferyczne.

Ale to jeszcze nie wszystko. Nie wystarczy bowiem, że zamkniemy się w swoich czterech ścianach. Wspomniane wcześniej badania naukowców z AGH dowodzą, że wiele zanieczyszczeń wpływających na obniżenie jakości powietrza w naszych domach generujemy sami. Wystarczy tylko, że palimy w kominku, będącym jednym z największych trucicieli w naszych domach. W kominkowym dymie, powstającym wskutek niezupełnego spalania drewna, znaleźć można sporo toksycznych, a nawet rakotwórczych związków chemicznych (głównie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych), takich jak benzen, dioksyny czy formaldehyd.

Nic więc dziwnego, że w domach, w których pali się w kominku, odnotowuje się zazwyczaj zdecydowanie wyższe stężenia zanieczyszczeń niż na „świeżym” powietrzu. Ta prawidłowość obowiązuje zresztą w znacznie większej skali. Naukowcy z AGH dostrzegli mianowicie, że w dzielnicach, których mieszkańcy korzystają powszechnie z ogrzewania kominkowego, stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu są zauważalnie wyższe niż tam, gdzie się go nie używa. I choć w drugiej połowie tego roku w wielu polskich miastach zostały wreszcie wprowadzone restrykcyjne zakazy palenia w kominkach czy piecach kaflowych (tak stało się choćby w Krakowie czy w Poznaniu, gdzie opisywany proceder jest obecnie karany przez Straż Miejską 500-złotowymi mandatami), to wciąż nie wszyscy ich przestrzegają. A ponieważ nowe przepisy obowiązują na razie na terenie tylko kilku ośrodków miejskich, to w pozostałych częściach kraju sytuacja wciąż pozostaje raczej niewesoła.

Remont i sprzątanie obniżają jakość powietrza?

Przyczyn, dla których powietrze w naszym domu jest gorsze niż na dworze, może być zresztą znacznie więcej. Na wzrost stężenia pyłów zawieszonych mają także wpływ prace wykończeniowe i remontowo-budowlane, częste używanie aerozoli (dezodorantów, odświeżaczy powietrza w sprayu) czy nieumiejętne sprzątanie (wzburzające kurze i pyły zalegające na meblach, podłogach itp.), a nawet palenie nastrojowych świec czy smażenie. Źródłem zanieczyszczeń okazuje się także palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych, gnijące odpady organiczne, jak również nowe meble i obicia tapicerskie, wykładziny, panele ścienne lub podłogowe, farby, lakiery, pianki uszczelniające czy kleje montażowe (znajdziemy w nich zwykle wysoce toksyczny i potencjalnie rakotwórczy formaldehyd, atakujący górne drogi oddechowe, obniżający odporność i trwale uszkadzający wiele narządów organizmu). Negatywny wpływ na jakość powietrza w naszym mieszkaniu mogą mieć nawet pozornie niegroźne płyny do mycia i pielęgnacji podłóg, gdyż znajdziemy w nich na przykład szkodliwy dla zdrowia amoniak, działający drażniąco na skórę, błony śluzowe oczu, nosa i dróg oddechowych (przy dłuższej ekspozycji może on wywoływać kaszel i duszności).

O lepszą jakość domowego powietrza możemy oczywiście walczyć na różne sposoby, dbając o sprawność i drożność pionu wentylacyjnego oraz wietrząc mieszkanie w porach, gdy powietrze na zewnątrz jest najmniej zanieczyszczone. Warto się również zdecydować na zakup tzw. roślin filtrujących – paproci, skrzydłokwiatów, sansewierii, daktylowców, filodendronów czy dracen (pełną listę roślin antysmogowych sporządziła jakiś czas temu amerykańska agencja NASA) – czy montaż specjalnych ramek okiennych i nawiewników antysmogowych.

Dobrym pomysłem jest jednocześnie zakup mechanicznego oczyszczacza powietrza, takiego jak np. Philips Dual Scan AC3858/10 , wyposażonego w trójstopniowy system filtracji powietrza (tworzy go jeden zintegrowany filtr NanoProtect HEPA składający się z filtra wstępnego, HEPA i węglowego), który usuwa zanieczyszczenia o wielkości 0,003 mikrometra (µm), czyli 800 razy mniejsze od smogu. Oznacza to, że ten wyeliminuje cząsteczki mniejsze niż najmniejszy znany wirus[1], a także że jest w stanie wychwycić z powietrza wiele szkodliwych zanieczyszczeń: smog (cząsteczki tworzące smog PM2,5 i mniejsze), alergeny jak grzyby, pleśnie, wirusy, bakterie, pyłki roślin, alergeny roztoczy, kurz, złuszczony naskórek czy sierść zwierząt domowych oraz szkodliwe gazy jak lotne związki organiczne (m.in. formaldehyd, toulen, benzen) oraz nieprzyjemne zapachy.

Oprócz zakupu roślin filtrujących czy wysokowydajnego oczyszczacza powietrza, wskazana będzie też niewątpliwie rezygnacja z palenia w kominku, a w przypadku kotłów centralnego ogrzewania, przestawienie się na tzw. palenie od góry, które od palenia od dołu jest nie tylko zdecydowanie czystsze, ale też bardziej wydajne i ekonomiczne. Najlepsze byłoby z pewnością przejście na ogrzewanie gazowe, ale jasne jest, że nie wszystkie zmiany – z przyczyn finansowych czy logistycznych – wprowadzić można od razu. O poprawę jakości powietrza we własnym domu i otoczeniu na pewno jednak warto się starać – zasługuje na to bowiem zdrowie nasze i naszych bliskich.

Artykuł powstał we współpracy z marką Philips.

[1] Badanie przeprowadzone w maju 2019 r. przez IUTA zgodnie z normą DIN71460-1 przy zastosowaniu aerozolu NaCl.

Źródło: Philips

Pozostałe wiadomości

Najbliższa noc będzie zimna. Termometry wskażą wszędzie tylko nieco powyżej zera, a przy gruncie temperatura spadnie do ujemnych wartości. Pojawią się też gęste mgły, za to dzień przyniesie dużo słońca.

Pogoda na jutro - środa 16.10. Aż do rana będzie lodowato

Pogoda na jutro - środa 16.10. Aż do rana będzie lodowato

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gęsta mgła będzie utrudniać podróżowanie w nocy z wtorku na środę na znacznym obszarze Polski. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia. Widzialność ma spadać do 200 metrów.

Niebezpiecznie w 13 województwach. IMGW ostrzega

Niebezpiecznie w 13 województwach. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW

Wieczorami w tym tygodniu możemy obserwować krążącą po niebie kometę C/2023 A3. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia, na których widać przelot obiektu we wtorek po zachodzie słońca nad województwem kujawsko-pomorskim.

Kometa C/2023 A3 nad Polską. Widać ją na waszych zdjęciach

Kometa C/2023 A3 nad Polską. Widać ją na waszych zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach

Ulewy spowodowały podtopienia i powodzie błyskawiczne, a silny wiatr łamał drzewa we wtorek w południowych Indiach. W niektórych miejscach zamknięto szkoły i siedziby przedsiębiorstw.

Drogi pod wodą i połamane drzewa. Nie przestaje padać

Drogi pod wodą i połamane drzewa. Nie przestaje padać

Źródło:
India Today, Reuters

Lada moment na niebie zalśni superksiężyc - i to trzeci raz z rzędu. Srebrny Glob będzie wydawał się większy i jaśniejszy niż zazwyczaj.

Zbliża się pełnia Księżyca. Będzie wyjątkowa

Zbliża się pełnia Księżyca. Będzie wyjątkowa

Źródło:
tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Najbliższe dni przyniosą sporo słońca i wzrost temperatury do około 18 stopni Celsjusza. Wszystko przez wyżowy układ, który będzie dominował nad Polską. W nocy i nad ranem w środę kierowcy powinni uważać na silne zamglenia.

Z każdym dniem coraz cieplej. Miejscami blisko 20 stopni na termometrach

Z każdym dniem coraz cieplej. Miejscami blisko 20 stopni na termometrach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Władze rezerwatu Mwea w Kenii podjęły decyzję o relokacji 50 słoni afrykańskich. W pewnym momencie populacja tak się zwiększyła, że zwierzęta przestały się mieścić na terenie parku.

Słoni tak dużo, że przestały się mieścić w rezerwacie. "Zaczęły się błąkać po osiedlach"

Słoni tak dużo, że przestały się mieścić w rezerwacie. "Zaczęły się błąkać po osiedlach"

Źródło:
Reuters

Przedłużająca się pora deszczowa pogorszyła tragiczną sytuację związaną z powodziami w Afryce Zachodniej i Środkowej w tym roku. Odnotowano prawie 1500 ofiar śmiertelnych, zniszczonych lub uszkodzonych zostały setki tysięcy domów - wynika z danych Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Niemal 1500 zabitych. Najgorsza sytuacja od dekad

Niemal 1500 zabitych. Najgorsza sytuacja od dekad

Źródło:
Reuters, ONZ, tvnmeteo.pl

W jednym z najsuchszych i jałowych miejsc na świecie - Maroku - spadł deszcz. Doszło tam do pierwszej od dziesięcioleci powodzi. Między wydmami pojawiły się gigantyczne jeziora.

Sahara pod wodą. Zobacz, jak wygląda

Sahara pod wodą. Zobacz, jak wygląda

Źródło:
CNN, AP

Prawdopodobieństwo wystąpienia anomalii pogodowej La Nina w nadchodzących miesiącach zmniejszyło się - poinformowało we wtorek australijskie biuro meteorologiczne Bureau of Meteorology. Dodało, że jeśli zjawisko wystąpi, to będzie słabe i krótkotrwałe.

Czy La Nina przejmie stery w pogodzie? Najnowsze prognozy

Czy La Nina przejmie stery w pogodzie? Najnowsze prognozy

Źródło:
Reuters, NOAA, Bureau of Meteorology

Pojawienie się ogromnej jaszczurki wzbudziło przerażenie wśród mieszkańców miasta Fajardo w Portoryko. Egzotyczny gad został zauważony w rzece w dzielnicy Mansion del Sapo. Opublikowany film błyskawicznie rozprzestrzenił się po sieci. Sprawą zainteresował się krajowy Departament Zasobów Naturalnych i Środowiskowych.

Gad przypominający warana z Komodo budził strach wśród mieszkańców

Gad przypominający warana z Komodo budził strach wśród mieszkańców

Źródło:
ENEX, El Nuevo Dia

W poniedziałek wieczorem fala intensywnego deszczu nawiedziła popularną wśród turystów portugalską wyspę Maderę. Ulewy sparaliżowały ruch na wielu ulicach, a także doprowadziły do lokalnych podtopień i osuwisk ziemi.

Intensywny deszcz sparaliżował popularną wśród turystów wyspę

Intensywny deszcz sparaliżował popularną wśród turystów wyspę

Źródło:
PAP, Diaro de Noticias Madeira, IPMA

Pogoda na zimę 2024. Z wyliczeń NOAA, opublikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki wodnej, wynika, że w Polsce zimą ma panować dodatnia anomalia temperatury, a więc będzie cieplej niż zwykle. Jak skomentował te przewidywania Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl, może nas czekać kolejna zima bez zimy.

Kolejna zima bez zimy? Tomasz Wasilewski komentuje najnowsze prognozy

Kolejna zima bez zimy? Tomasz Wasilewski komentuje najnowsze prognozy

Źródło:
IMGW, TVN24, NOAA, tvnmeteo.pl

Czarno-biały duet - Bao Li i Qing Bao - to pierwsze pandy wielkie, które Chiny wysłały do Waszyngtonu od 24 lat. Do transportu zwierząt wynajęto specjalnie samolot transportowy FedEx Boeing 777, nazwany "Panda Express". Poprzednia para wróciła do Chin ze swoim młodym w listopadzie ubiegłego roku - podała stacja CNN.

Czarno-biali "dyplomaci" wzbogacą zoo w Waszyngtonie     

Czarno-biali "dyplomaci" wzbogacą zoo w Waszyngtonie     

Źródło:
PAP,CNN, nbcwashington.com

Krótko po godzinie 18 polskiego czasu rozpoczęła się misja NASA Europa Clipper. Z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta SpaceX Falcon Heavy. Na jej pokładzie znajduje się sonda, która ma sprawdzić, czy na jednym z księżyców Jowisza - Europie - występują warunki sprzyjające powstaniu życia.

Po raz pierwszy sprawdzimy, czy na Europie jest życie

Po raz pierwszy sprawdzimy, czy na Europie jest życie

Źródło:
NASA

Fala intensywnych opadów deszczu nawiedziła w weekend południowe regiony Hiszpanii. Niespokojną aurę przyniosła burza o nazwie Berenice. Ulewom powodującym podtopienia towarzyszył silny wiatr, który łamał gałęzie drzew.

Berenice podtopiła część Hiszpanii, teraz nadciąga tam były huragan

Berenice podtopiła część Hiszpanii, teraz nadciąga tam były huragan

Źródło:
ENEX, El Pais. Dario de Sevilla

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) podpisała kluczowy kontrakt misji RISE. Jej celem jest zbudowanie systemu, który pozwoli na serwisowanie satelitów umieszczonych na orbicie geostacjonarnej.

ESA chce w przyszłości serwisować satelity na orbicie geostacjonarnej

ESA chce w przyszłości serwisować satelity na orbicie geostacjonarnej

Źródło:
PAP, ESA

Wieczne chemikalia mogą znajdować się w wodzie gruntowej przez ponad 40 lat. Do takiego wniosku doszli amerykańcy naukowcy, badający stężenie PFAS w zanieczyszczonych wodach na terenie dwóch hrabstw w Karolinie Północnej.

Potrzeba 40 lat, by wieczne chemikalia zniknęły z wód gruntowych

Potrzeba 40 lat, by wieczne chemikalia zniknęły z wód gruntowych

Źródło:
ScienceDaily, European Chemicals Agency

Władze Hongkongu prowadzają badania, które mają ustalić przyczynę śmierci małp z tamtejszego zoo. W niedzielę nieoczekiwanie znaleziono w nim osiem martwych zwierząt różnych gatunków. "Małpy w niewoli są często narażone na patogeny, które mogą być przenoszone na ludzi" - wskazał w oświadczeniu przedstawiciel PETA Asia.

W chińskim zoo umierają małpy, strach przed wybuchem nowej epidemii

W chińskim zoo umierają małpy, strach przed wybuchem nowej epidemii

Źródło:
Reuters

Niedziela w wielu regionach kraju minęła pod znakiem wichur. Silne porywy wiatru łamały konary i zrywały linie energetyczne. W Zielonej Górze uszkodzony został dach przedszkola. Na jednym z osiedli w Wielkopolsce przewrócone drzewa poważnie uszkodziły kilka samochodów. Niebezpieczną pogodę do naszego kraju sprowadził niż Helma.

Wiatr łamał drzewa i uszkadzał dachy. Skutki niżu Helma w Polsce

Wiatr łamał drzewa i uszkadzał dachy. Skutki niżu Helma w Polsce

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W drugiej połowie miesiąca temperatura zbliży się do 20 stopni. Wpierw jednak czeka nas chłodniejszy czas. Jakie wartości na termometrach zobaczymy do niemal ostatnich dni października? Sprawdź długoterminową prognozę pogody, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: szykuje się duże ocieplenie

Pogoda na 16 dni: szykuje się duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy Sri Lanki od weekendu zmagają się z ulewnymi deszczami i powodziami. Zginęły trzy osoby, a kilka tysięcy zostało ewakuowanych. W stolicy kraju - Kolombo - zamknięto wszystkie szkoły.

Zamknięte szkoły w stolicy, nie żyją trzy osoby

Zamknięte szkoły w stolicy, nie żyją trzy osoby

Źródło:
PAP, AP

Rosnący poziom wód powodziowych, niedobory paliwa i przerwy w dostawie prądu utrudniają usuwanie skutków huraganu Milton, który dotarł w ubiegłym tygodniu do Florydy jako huragan trzeciej kategorii w pięciostopniowej skali Saffira-Simpsona. Do tak dużej skali zniszczeń przyczynił się także wcześniejszy huragan Helene. Odbudowa ma zająć dużo czasu, ponieważ oba żywioły uderzyły w ten region w odstępie dwóch tygodni.

"Poziom wody nadal rośnie", możliwe kolejne ewakuacje

"Poziom wody nadal rośnie", możliwe kolejne ewakuacje

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Park Narodowy "Ujście Warty" składa się głównie z mokradeł. Ich znaczenie mogliśmy poznać podczas ostatniej powodzi. Jak podkreśliła przyrodniczka Olga Betańska, takie obszary są nie tylko siedliskiem dla dzikich zwierząt, ale potrafią skutecznie chronić mieszkańców dolin rzecznych przed wielką wodą.

"Takich terenów zostało w naszym kraju niewiele"

"Takich terenów zostało w naszym kraju niewiele"

Źródło:
PAP

Słynny XV-wieczny odkrywca Krzysztof Kolumb był prawdopodobnie sefardyjskim Żydem z Europy Zachodniej - stwierdzili hiszpańscy naukowcy po przeprowadzeniu analizy DNA w celu rozwiązania wielowiekowej tajemnicy pochodzenia podróżnika.

Gdzie urodził się Krzysztof Kolumb? Nowe badanie

Gdzie urodził się Krzysztof Kolumb? Nowe badanie

Źródło:
BBC, PAP

Jedenastu członków rodziny - w tym roczne dziecko - trafiło do szpitala w jednym z miasteczek w Pensylwanii po spożyciu "toksycznych grzybów" - poinformowały lokalne władze.

11 osób "spożyło toksyczne grzyby, wszystkie zachorowały"

11 osób "spożyło toksyczne grzyby, wszystkie zachorowały"

Źródło:
CNN

Pierwszy stopień rakiety Starship, czyli Super Heavy, odłączył się od niej bezpiecznie i wrócił precyzyjnie na platformę startową. - Złapałem się za głowę, bo przewidywałem, że dojdzie do ogromnej eksplozji, ale ten pierwszy stopień wrócił, oni naprawdę go złapali stalowymi ramionami - mówił na antenie Hubert Kijek, reporter TVN24 BiS.

Booster megarakiety wylądował na platformie startowej. "Wyglądało to imponująco"

Booster megarakiety wylądował na platformie startowej. "Wyglądało to imponująco"

Aktualizacja:
Źródło:
space.com, SpaceX, CNN, PAP

Grzyby obrodziły w polskich lasach. W ferworze poszukiwań leśnych skarbów łatwo jednak o pobłądzenie, a nawet zgubienie się. Jak poradzić sobie podczas grzybobrania? Leśnicy mają na to sprawdzone sposoby.

Jak nie zgubić się na grzybach

Jak nie zgubić się na grzybach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl