Superroznosiciele i superzakażenia. Jak ich uniknąć

[object Object]
Jak Polacy noszą maseczki?tvn24
wideo 2/17

Zarówno historia epidemii, jak i badania na ich temat pokazują, że ważną rolę w szerzeniu się wirusów odgrywają superroznosiciele, czyli ludzie zarażający nawet do kilkudziesięciu osób. Ponieważ niezwykłej zdolności do zarażania nie da się przewidzieć, ważne jest, by zachowywać dystans społeczny. To pomoże zapobiec kolejnym falom zakażeń lub złagodzi je.

To, że niektórzy ludzie bardziej od innych przyczyniają się do rozprzestrzeniania chorób, obserwowano na przykład w przypadku HIV i gruźlicy. Najbardziej znanym przykładem superroznosiciela w historii była Tyfusowa Mary, czyli Mary Mallon - kucharka będąca nosicielką bakterii Salmonella typhi. Na początku XX wieku zakażała ona durem brzusznym rodzinę za rodziną, lekceważąc ostrzeżenia władz sanitarnych. Szacuje się, że za jej przyczyną zachorowało 27 osób, a trzy zmarły. Skazana na dożywotnią kwarantannę Mary do końca życia nie wierzyła, że jest nosicielką.

Wyjątkową rolę superroznosicieli zaobserwowano przy wcześniejszych epidemiach spowodowanych przez koronawirusy - SARS i MERS.

Jedna zakażona osoba i nawet kilkudziesięciu chorych

Wiele osób słyszało o współczynniku reprodukcji (R). To średnia liczba osób, którym każda zakażona osoba przekazuje wirusa. Przed lockdownem w Wielkiej Brytanii liczbę R dla COVID-19 szacowano na 2 do 3. Istnieje jednak duża zmienność co do liczby nowych przypadków, które generuje każda zakażona osoba. Opisuje ją liczba K. Im niższa wartość K, tym większa zmienność. Jak przyznają na przykład naukowcy z amerykańskiego Massachusetts Institute of Technology, pojęcie superroznosiciela COVID-10 jest dość nieostre, ale chodzi o osoby, które przekazały wirusa SARS-CoV-2 liczbie osób większej niż typowa. Przypadki superzakażania - gdy jedna osoba zakaża sześć, osiem czy więcej kolejnych - mają miejsce na przykład podczas wyjazdów na narty, na weselach, imprezach w klubach nocnych czy na próbach chóru. Szczególnie dobrze zbadanym przypadkiem (opisanym w maju na łamach "Morbidity and Mortality Weekly Report") jest zakażenie przez zaledwie jedną osobę aż 52 spośród 60 uczestników próby chóru, która odbyła się 10 marca hrabstwie Skagit w stanie Waszyngton i trwała 2,5 godziny. W efekcie trzy osoby trafiły do szpitala, dwie zmarły. Jednak wtórnych infekcji po tym zdarzeniu było tylko dziesięć. To pokazuje, że do masowych zakażeń potrzebne są szczególne warunki i szczególna osoba. Inne przykłady superroznosicielstwa to masowe zakażenia podczas ceremonii religijnych, w klubach nocnych w Korei, wesele w Jordanie (76 potwierdzonych zakażeń na 350 gości), czy przetwórnia mięsa w Niemczech (jeden z pracowników zakaził tam wiele osób, mimo że dzieliło go od nich aż osiem metrów).

Analiza rozprzestrzeniania się COVID-19 z Chin do innych krajów pod koniec lutego wykazała, że liczba K wynosiła 0,1, co jest bardzo niską wartością. Aż 80 proc. przypadków było spowodowanych przez mniej więcej 10 proc. zakażonych osób. Każda osoba spośród tych 10 proc. mogła spowodować wiele zakażeń, natomiast większość pozostałych zakażonych nie przekazała koronawirusa nikomu innemu, a niektórzy - tylko jednej osobie. Być może szczególna zdolność do zakażania SARS-CoV-2 wynika z emitowania go w wyjątkowo dużych ilościach, ale nie zostało to zbadane i nie ma łatwego sposobu, by tego dokonać. Sam pomiar miana wirusa w ślinie nie informuje, ile wirusów wydycha dana osoba. To, że ktoś jest superroznosicielem ujawnia się po fakcie, dzięki analizie kontaktów.

Jak uniknąć superzakażenia

Równie ważne, co superroznosiciele, wydają się okoliczności, w jakich doszło do masowych zakażeń. Pismo "Research Square" opublikowało w maju badania dotyczące kontaktów pierwszych 1037 przypadków koronawirusa w Hongkongu. W tym przypadku wartość K była większa - 0,45, co oznacza, że lokalnie 20 proc. zakażonych osób było przyczyną 80 proc. kolejnych zachorowań.

Do superzakażeń dochodziło zwykle w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie ludzie przebywali w małej odległości od siebie. Wydarzenia takie, jak wesela, uroczystości religijne, spotkania w barach czy imprezy karaoke prowadziły do większej liczby zakażeń, niż ekspozycja w miejscu pracy lub w domu. Ryzyko wydawało się być większe, jeśli ludzie śpiewali lub krzyczeli (co zwiększa objętość powietrza wydostającego się z płuc).

Unikanie incydentów superzakażeń ma szczególne znaczenie zarówno na wczesnym etapie epidemii, zanim liczba przypadków gwałtownie wzrośnie, jak i później, gdy liczba przypadków spada, ale jest ryzyko wystąpienia drugiej fali. Jak zaznaczają eksperci na łamach "New Scientist", na zewnątrz jest bezpiecznej niż we wnętrzach, mniejsza liczba ludzi stwarza mniejsze ryzyko - niż większa, podobnie jak większa odległość daje więcej bezpieczeństwa. Szczególnie niebezpieczne są bary we wnętrzach, gdzie trudno o dobrą wentylację, a alkohol i głośna muzyka skłaniają do mówienia podniesionym głosem. Jeśli już dochodzi do zakażeń, powinny one być jak najszybciej zidentyfikowane, a kontakty zakażonych - dokładnie prześledzone.

Jak prawidłowo nałożyć i zdjąć maseczkę (Ministerstwo Zdrowia, Państwowa Inspekcja Sanitarna)Ministerstwo Zdrowia, Państwowa Inspekcja Sanitarna

Autor: map / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: NIAD (CC BY 2.0)

Pozostałe wiadomości

Alert RCB przed silnym deszczem i burzami został wysłany do odbiorców w dwóch województwach. Eksperci ostrzegli przed możliwymi podtopieniami i zaapelowali o znalezienie bezpiecznego schronienia w trakcie burzy.

Alert RCB. "Możliwe podtopienia"

Alert RCB. "Możliwe podtopienia"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Pierwszy tydzień czerwca będzie gorący, ale później przyjdą zmiany. Sprawdź, co przyniesie pogoda w nadchodzącym czasie w 16-dniowej, długoterminowej prognozie temperatury, przygotowanej przez synoptyka i prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Niedługo otrzemy się o upał

Pogoda na 16 dni. Niedługo otrzemy się o upał

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gdzie jest burza? W niedzielę 1.06 w części kraju pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą opady deszczu i wiatr, może spaść grad. Śledź z nami aktualną sytuację pogodową w Polsce.

Gdzie jest burza? W wielu regionach grzmi

Gdzie jest burza? W wielu regionach grzmi

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Na terenie dwóch województw kolejne godziny mogą przynieść szczególnie wysokie sumy opadów. Zjawiskom będzie towarzyszył ulewny deszcz oraz porywisty wiatr. Sprawdź, gdzie należy uważać na niebezpieczną pogodę.

Pomarańczowe alarmy przed burzami. Ostrzeżenia IMGW

Pomarańczowe alarmy przed burzami. Ostrzeżenia IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Lis, czapla i wydra - takie zwierzęta pojawiły się w oczku wodnym pana Darka z Koszalina. Nagrania pokazujące te niezwykłe odwiedziny otrzymaliśmy na Kontakt24.

Lis, czapla i wydra odwiedzają oczko wodne pana Darka

Lis, czapla i wydra odwiedzają oczko wodne pana Darka

Źródło:
Kontakt24

Część Kanady od kilku dni zmaga się z szalejącymi pożarami. Towarzyszący im dym pokonał tysiące kilometrów, aby dotrzeć do Europy, w tym do Polski. O zjawisku, które widać na zdjęciu satelitarnym, opowiadał na antenie TVN24 prezenter tvnmeteo.pl Tomasz Wasilewski.

Dym z pożarów w Kanadzie dotarł do Polski

Dym z pożarów w Kanadzie dotarł do Polski

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, CBS News

Pogoda w niedzielę będzie wymagała naszej wzmożonej czujności. Przez Polskę, za sprawą frontu, przemieści się linia nawałnic z burzami oraz intensywnymi opadami deszczu. Tomasz Wasilewski w programie "Wstajesz i weekend" na antenie TVN24 tłumaczył, gdzie spodziewać się dziś najgroźniejszych zjawisk.

Dziś "nad naszymi głowami będzie działo się wiele". Tutaj przejdą burze

Dziś "nad naszymi głowami będzie działo się wiele". Tutaj przejdą burze

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Tego wieczoru oraz w nocy z niedzieli na poniedziałek nad Polską może pojawić się zorza polarna. Zjawisko będzie możliwe za sprawą koronalnego wyrzutu masy, który pędzi ze Słońca i ma dotrzeć do naszej planety. Mogą pojawić się jednak pewne przeszkody w obserwacjach.

"Bardzo poważny alert zorzowy dla Polski"

"Bardzo poważny alert zorzowy dla Polski"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Niedziela 01.06 przyniesie nam niespokojną aurę - w większości regionów spodziewane są opady deszczu, lokalnie także burze. Miejscami spodziewane są obfite ulewy oraz grad. Termometry pokażą od 22 do 28 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - niedziela 01.06. Nad niektórymi regionami przejdzie linia nawałnic

Pogoda na dziś - niedziela 01.06. Nad niektórymi regionami przejdzie linia nawałnic

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pierwsze dni czerwca przyniosą groźną aurę. W niedzielę mają tworzyć się silne układy burzowe, niosące ulewny deszcz. Nie można wykluczyć pojawienia się lokalnie trąby powietrznej. Od groźnych zjawisk nie odpoczniemy także w nowym tygodniu.

Nadciągają silne burze. Spadnie dużo deszczu, jest ryzyko trąby powietrznej

Nadciągają silne burze. Spadnie dużo deszczu, jest ryzyko trąby powietrznej

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kiedy ostatnio w Polsce było naprawdę ciepło? W weekend majowy, kiedy temperatura wzrosła do 29 stopni Celsjusza w Słubicach i 28 stopni we Wrocławiu, Poznaniu i Tarnowie. Wcześniej, w kwietniu, odnotowaliśmy 30 st. C w Łebie. Kiedy znowu będzie naprawdę ciepło? Nie tak szybko.

Najnowsza prognoza na wakacje. Ten miesiąc może być idealny na urlop

Najnowsza prognoza na wakacje. Ten miesiąc może być idealny na urlop

Źródło:
TVN24+

Zdjęcie wykonane przez Polaka zostało nagrodzone w prestiżowym konkursie fotografii przyrodniczej. Jak opowiadał na antenie TVN24 autor ujęcia, pan Paweł Zygmunt, jego wykonanie nie było łatwe i wymagało podróży w niedostępny region świata.

Zdjęcie Polaka z prestiżową nagrodą. "Przypomina oko jakiegoś stwora, może gada"

Zdjęcie Polaka z prestiżową nagrodą. "Przypomina oko jakiegoś stwora, może gada"

Źródło:
Kontakt24, TVN24

Zawsze mogą się zdarzyć sytuacje nieprzewidziane - opowiadał w "Faktach po Faktach" TVN24 dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Astronauta mówił o ostatnich przygotowaniach przed lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną oraz tym, jakie znaczenie będzie miała jego misja dla Polski.

Polski astronauta zamknięty w kwarantannie. Ostatnie przygotowania

Polski astronauta zamknięty w kwarantannie. Ostatnie przygotowania

Źródło:
TVN24

Alergia to jedno z najczęściej występujących schorzeń dzisiejszych czasów. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 30-40 procent populacji zmaga się z różnymi formami alergii. W Polsce jest to blisko połowa społeczeństwa. Odpowiednia diagnostyka i rozpoznanie objawów są kluczowe, by skutecznie radzić sobie z tą przypadłością i zapobiegać powikłaniom. 

Czy to alergia, czy może przeziębienie? Sprawdź, jak rozpoznać problem po objawach 

Czy to alergia, czy może przeziębienie? Sprawdź, jak rozpoznać problem po objawach 

Źródło:
Otrivin

Liczba ofiar śmiertelnych powodzi w środkowej Nigerii wzrosła do 151. Jak poinformowały władze regionu, przez ostatnie dni woda zniszczyła tysiące domów. Miejscami budynki były zalane niemal po sam dach.

Domy zalane po dach. Nie żyje ponad 150 osób

Domy zalane po dach. Nie żyje ponad 150 osób

Źródło:
PAP, Reuters

Burze przetoczyły się w sobotę nad północnym Egiptem. Największe zniszczenia odnotowano w mieście Aleksandria, gdzie zanotowano gradobicia, ulewy i burze pyłowe. Niektóre ulice zostały zalane, inne zablokowane przez spadające gałęzie.

Potężne gradobicie nad miastem. Chaos na ulicach

Potężne gradobicie nad miastem. Chaos na ulicach

Źródło:
Reuters, Ahram Online

Pożary lasów szaleją w kanadyjskich prowincjach Saskatchewan i Manitoba. Z powodu zagrożenia ewakuowano kilkanaście tysięcy osób. Walkę z żywiołem utrudnia sucha aura, która utrzymać się ma do końca weekendu.

Opuszczone miasto, w walce z żywiołem pomaga wojsko. "Módlmy się o deszcz"

Opuszczone miasto, w walce z żywiołem pomaga wojsko. "Módlmy się o deszcz"

Źródło:
PAP, BBC

Około 250 milionów pszczół miodnych uciekło z przewróconej ciężarówki w stanie Waszyngton w USA. Lokalne władze ostrzegły mieszkańców, by unikali miejsca wypadku. Służby mają plan.

Ćwierć miliarda pszczół uciekło z przewróconej ciężarówki. Władze ostrzegają

Ćwierć miliarda pszczół uciekło z przewróconej ciężarówki. Władze ostrzegają

Źródło:
PAP, CNN, Washington DoH

Ireneusz Nowak, polski astrofotograf został wyróżniony przez NASA - został autorem zdjęcia dnia. Uchwycony przez niego kadr przedstawia fragment Drogi Mlecznej oraz mgławice Zeta i Rho Ophiuchi. Zdjęcie powstało w Republice Południowej Afryki.

Polski astrofotograf autorem zdjęcia dnia NASA     

Polski astrofotograf autorem zdjęcia dnia NASA     

Źródło:
PAP

Dwoje turystów z Polski potrzebowało pomocy ratowników słowackiej Horskiej Zachrannej Służby (HZS). Zabłądzili podczas zejścia ze Sławkowskiego Szczytu w Tatrach Wysokich i groziło im wychłodzenie. Akcja zakończyła się w sobotę nad ranem - poinformowała HZS.

Polacy zeszli ze szlaku i opadli z sił. Całonocna akcja słowackich ratowników

Polacy zeszli ze szlaku i opadli z sił. Całonocna akcja słowackich ratowników

Źródło:
PAP, hzs.sk

Zimna wiosna i majowe przymrozki spowodowały, że wracają przekazy podważające globalne ocieplenie. A niektórzy internauci przekonują, że nastąpił wręcz spadek globalnej temperatury. Jako "dowód" udostępniali pewien wykres. Tylko że on akurat ich tezy nie potwierdza.

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

Źródło:
Konkret24

Co najmniej jedna osoba zginęła, a kilka innych zostało rannych, gdy w wiejskie hrabstwo w stanie Kentucky w USA uderzyło tornado. Zjawisko nie było spodziewane w tym regionie, służby nie wydały też wcześniej ostrzeżeń meteorologicznych.

Ostrzeżeń nie było, jedna osoba nie żyje

Ostrzeżeń nie było, jedna osoba nie żyje

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

W Tatrach wciąż panują trudne warunki turystyczne, a wysoko na szczytach zalega śnieg. Ratownikom Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR) nie udało się uratować życia turysty odnalezionego w czwartek w rejonie Kopy Kondrackiej.

Akcje ratunkowe w Tatrach. Nie żyje turysta

Akcje ratunkowe w Tatrach. Nie żyje turysta

Źródło:
PAP

Na południu Brazylii za sprawą zimnego frontu atmosferycznego spadł śnieg. Opady, choć niewielkie, spotkały się z dużym entuzjazmem turystów w jednym z miast w stanie Santa Catarina. W regionie pojawiły się jednak też pewne utrudnienia.

"Przyjeżdżamy tu prawie co roku, ale śnieg widzimy po raz pierwszy"

"Przyjeżdżamy tu prawie co roku, ale śnieg widzimy po raz pierwszy"

Źródło:
Reuters, Globo

Po osunięciu się lodowca w rejonie szwajcarskiej doliny Loetschental zagrożenie stwarza ogromna ilość błota i kamieni, które zablokowały lokalną rzekę, zwiększając ryzyko powodzi. Władze informują o możliwych kolejnych ewakuacjach mieszańców.

Najpierw osunięcie się lodowca, teraz powódź. Możliwe kolejne ewakuacje

Najpierw osunięcie się lodowca, teraz powódź. Możliwe kolejne ewakuacje

Źródło:
Reuters, SwissInfo, tvnmeteo.pl

Według Polskiego Towarzystwa Alergologicznego niemal połowa polskiego społeczeństwa zmaga się z alergią. Skala problemu z roku na rok się powiększa, a do tego jest coraz więcej substancji wywołujących uczulenie. Jakie są rodzaje alergii i jak je rozpoznać? 

Co drugi Polak zmaga się z alergią. Jak rozpoznać jej objawy? 

Co drugi Polak zmaga się z alergią. Jak rozpoznać jej objawy? 

Źródło:
Otrivin

Jest nowa data startu misji Axiom-4 z Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Tą niepodaną jeszcze oficjalną informacją podzielił się z nami Hubert Kijek, reporter TVN24 BiS.

Lot Polaka przełożony. Jest nowa data

Lot Polaka przełożony. Jest nowa data

Źródło:
TVN24

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W czwartek temperatura przekroczyła 40 stopni Celsjusza. Służby meteorologiczne wydały ostrzeżenia przed spiekotą, która ma potrwać co najmniej do końca tygodnia.

Padło pierwsze 40 stopni w tym roku, jeszcze przed latem

Padło pierwsze 40 stopni w tym roku, jeszcze przed latem

Źródło:
Reuters, AEMET, elperiodico.com, elconfidencial.com

W czwartek w kalifornijskim mieście Ventura pojawiło się ogromne zapadlisko. Jak podały lokalne media, pochłonęło kilka samochodów stojących na pobliskim parkingu.

Dziura w ziemi połyka samochody. Nagranie

Dziura w ziemi połyka samochody. Nagranie

Źródło:
CNN, CBS News, foxla.com

W Kanadzie trwa walka z potężnymi pożarami lasów. W prowincjach Manitoba i Saskatchewan wprowadzono stan wyjątkowy. Dym przemieszcza się w kierunku Stanów Zjednoczonych. Władze Minnesoty i Michigan wydały ostrzeżenie dotyczące pogorszającej się jakości powietrza.

Stan wyjątkowy, ewakuacje. Dym z pożarów zagraża amerykańskim miastom

Stan wyjątkowy, ewakuacje. Dym z pożarów zagraża amerykańskim miastom

Źródło:
PAP, Reuters, BBC

Chiński parolotniarz niemal otarł się o śmierć podczas rutynowego lotu. W jego trakcie prąd wstępujący wyniósł go na wysokość ponad 8500 metrów, gdzie temperatura powietrza wynosiła -35 stopni Celsjusza. Kilka dni po zdarzeniu mężczyzna udostępnił zapierające dech w piersiach nagranie.

Nagle znalazł się osiem kilometrów nad ziemią. Paralotniarz udostępnił nagranie

Nagle znalazł się osiem kilometrów nad ziemią. Paralotniarz udostępnił nagranie

Źródło:
Reuters, The Guardian

Szwajcarskie służby przerwały poszukiwania 64-letniego mężczyzny, który został przysypany przez lawinę w miejscowości Blatten. Do katastrofy doszło po oderwaniu się fragmentu lodowca. Skalę zniszczeń oddają zdjęcia satelitarne.

Szwajcarska katastrofa. Zdjęcia pokazują skalę

Szwajcarska katastrofa. Zdjęcia pokazują skalę

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AP News