Superroznosiciele i superzakażenia. Jak ich uniknąć

[object Object]
Jak Polacy noszą maseczki?tvn24
wideo 2/17

Zarówno historia epidemii, jak i badania na ich temat pokazują, że ważną rolę w szerzeniu się wirusów odgrywają superroznosiciele, czyli ludzie zarażający nawet do kilkudziesięciu osób. Ponieważ niezwykłej zdolności do zarażania nie da się przewidzieć, ważne jest, by zachowywać dystans społeczny. To pomoże zapobiec kolejnym falom zakażeń lub złagodzi je.

To, że niektórzy ludzie bardziej od innych przyczyniają się do rozprzestrzeniania chorób, obserwowano na przykład w przypadku HIV i gruźlicy. Najbardziej znanym przykładem superroznosiciela w historii była Tyfusowa Mary, czyli Mary Mallon - kucharka będąca nosicielką bakterii Salmonella typhi. Na początku XX wieku zakażała ona durem brzusznym rodzinę za rodziną, lekceważąc ostrzeżenia władz sanitarnych. Szacuje się, że za jej przyczyną zachorowało 27 osób, a trzy zmarły. Skazana na dożywotnią kwarantannę Mary do końca życia nie wierzyła, że jest nosicielką.

Wyjątkową rolę superroznosicieli zaobserwowano przy wcześniejszych epidemiach spowodowanych przez koronawirusy - SARS i MERS.

Jedna zakażona osoba i nawet kilkudziesięciu chorych

Wiele osób słyszało o współczynniku reprodukcji (R). To średnia liczba osób, którym każda zakażona osoba przekazuje wirusa. Przed lockdownem w Wielkiej Brytanii liczbę R dla COVID-19 szacowano na 2 do 3. Istnieje jednak duża zmienność co do liczby nowych przypadków, które generuje każda zakażona osoba. Opisuje ją liczba K. Im niższa wartość K, tym większa zmienność. Jak przyznają na przykład naukowcy z amerykańskiego Massachusetts Institute of Technology, pojęcie superroznosiciela COVID-10 jest dość nieostre, ale chodzi o osoby, które przekazały wirusa SARS-CoV-2 liczbie osób większej niż typowa. Przypadki superzakażania - gdy jedna osoba zakaża sześć, osiem czy więcej kolejnych - mają miejsce na przykład podczas wyjazdów na narty, na weselach, imprezach w klubach nocnych czy na próbach chóru. Szczególnie dobrze zbadanym przypadkiem (opisanym w maju na łamach "Morbidity and Mortality Weekly Report") jest zakażenie przez zaledwie jedną osobę aż 52 spośród 60 uczestników próby chóru, która odbyła się 10 marca hrabstwie Skagit w stanie Waszyngton i trwała 2,5 godziny. W efekcie trzy osoby trafiły do szpitala, dwie zmarły. Jednak wtórnych infekcji po tym zdarzeniu było tylko dziesięć. To pokazuje, że do masowych zakażeń potrzebne są szczególne warunki i szczególna osoba. Inne przykłady superroznosicielstwa to masowe zakażenia podczas ceremonii religijnych, w klubach nocnych w Korei, wesele w Jordanie (76 potwierdzonych zakażeń na 350 gości), czy przetwórnia mięsa w Niemczech (jeden z pracowników zakaził tam wiele osób, mimo że dzieliło go od nich aż osiem metrów).

Analiza rozprzestrzeniania się COVID-19 z Chin do innych krajów pod koniec lutego wykazała, że liczba K wynosiła 0,1, co jest bardzo niską wartością. Aż 80 proc. przypadków było spowodowanych przez mniej więcej 10 proc. zakażonych osób. Każda osoba spośród tych 10 proc. mogła spowodować wiele zakażeń, natomiast większość pozostałych zakażonych nie przekazała koronawirusa nikomu innemu, a niektórzy - tylko jednej osobie. Być może szczególna zdolność do zakażania SARS-CoV-2 wynika z emitowania go w wyjątkowo dużych ilościach, ale nie zostało to zbadane i nie ma łatwego sposobu, by tego dokonać. Sam pomiar miana wirusa w ślinie nie informuje, ile wirusów wydycha dana osoba. To, że ktoś jest superroznosicielem ujawnia się po fakcie, dzięki analizie kontaktów.

Jak uniknąć superzakażenia

Równie ważne, co superroznosiciele, wydają się okoliczności, w jakich doszło do masowych zakażeń. Pismo "Research Square" opublikowało w maju badania dotyczące kontaktów pierwszych 1037 przypadków koronawirusa w Hongkongu. W tym przypadku wartość K była większa - 0,45, co oznacza, że lokalnie 20 proc. zakażonych osób było przyczyną 80 proc. kolejnych zachorowań.

Do superzakażeń dochodziło zwykle w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie ludzie przebywali w małej odległości od siebie. Wydarzenia takie, jak wesela, uroczystości religijne, spotkania w barach czy imprezy karaoke prowadziły do większej liczby zakażeń, niż ekspozycja w miejscu pracy lub w domu. Ryzyko wydawało się być większe, jeśli ludzie śpiewali lub krzyczeli (co zwiększa objętość powietrza wydostającego się z płuc).

Unikanie incydentów superzakażeń ma szczególne znaczenie zarówno na wczesnym etapie epidemii, zanim liczba przypadków gwałtownie wzrośnie, jak i później, gdy liczba przypadków spada, ale jest ryzyko wystąpienia drugiej fali. Jak zaznaczają eksperci na łamach "New Scientist", na zewnątrz jest bezpiecznej niż we wnętrzach, mniejsza liczba ludzi stwarza mniejsze ryzyko - niż większa, podobnie jak większa odległość daje więcej bezpieczeństwa. Szczególnie niebezpieczne są bary we wnętrzach, gdzie trudno o dobrą wentylację, a alkohol i głośna muzyka skłaniają do mówienia podniesionym głosem. Jeśli już dochodzi do zakażeń, powinny one być jak najszybciej zidentyfikowane, a kontakty zakażonych - dokładnie prześledzone.

Jak prawidłowo nałożyć i zdjąć maseczkę (Ministerstwo Zdrowia, Państwowa Inspekcja Sanitarna)Ministerstwo Zdrowia, Państwowa Inspekcja Sanitarna

Autor: map / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: NIAD (CC BY 2.0)

Pozostałe wiadomości

Na początku tygodnia napłynie do Polski gorące powietrze znad Afryki. Sprawi, że temperatura przekroczy miejscami 30 stopni. Przed nami kilka deszczowych fal związanych z przechodzącymi nad krajem frontami, które mogą przynieść opady rzędu 80-100 litrów na metr kwadratowy.

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW opublikował ostrzeżenia meteorologiczne. Niedziela w części kraju przyniesie gwałtowną, burzową aurę i ryzyko gradu. Lokalnie spodziewany jest także skwar.

IMGW ostrzega. Upał i burze z gradem na koniec weekendu

IMGW ostrzega. Upał i burze z gradem na koniec weekendu

Źródło:
IMGW

Co najmniej 14 osób zginęło w Korei Południowej na skutek powodzi i osuwisk, do których doszło po intensywnych opadach deszczu. Do kilku poważnych wypadków doszło w prowincji Gyeonggi na północy kraju. W niedzielę służby ratownicze nadal poszukiwały 12 zaginionych.

Woda po szyję, osuwiska porywały domy. Nie żyje 14 osób

Woda po szyję, osuwiska porywały domy. Nie żyje 14 osób

Źródło:
Reuters, PAP, Yonhap, KBS News

Ekstremalne upały nawiedziły północno-zachodnie Chiny. W Turfanie temperatura powierzchni ziemi wzrosła aż do 63 stopni Celsjusza. Skwar dotyka nie tylko tego regionu - w całym kraju fala gorąca utrudnia codzienne życie i zagraża funkcjonowaniu kluczowych sektorów gospodarki.

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

Źródło:
Reuters, The Independent

Pogoda na dziś. W niedzielę 20.07 będzie pochmurno, poza tym w wielu regionach kraju przelotnie popada deszcz. Miejscami mogą pojawić się też burze. Termometry wskażą od 23 do 29 stopni.

Pogoda na dziś - niedziela, 20.07. Niebo spowiją chmury, może się błyskać

Pogoda na dziś - niedziela, 20.07. Niebo spowiją chmury, może się błyskać

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sobotę w wietnamskiej zatoce Ha Long wiał porywisty wiatr, który wywrócił łódź turystyczną. W wyniku tego zdarzenia zginęło 37 osób - podały państwowe media. Trwają poszukiwania zaginionych.

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AFP, BBC

Sobota przyniosła części kraju burze. Na Podlasiu pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Po 24 godzinach walki strażacy opanowali pożar lasu na południu Francji w okolicy Marsylii. W piątek wieczorem władze poinformowały, że ogień już się nie rozprzestrzenia.

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Źródło:
PAP, Reuters

Psy coraz częściej mają do czynienia z telewizją i nie pozostają wobec niej obojętne, co więcej - w zależności od charakteru reagują na nią inaczej. Naukowcy z USA zbadali zwyczaje psów oglądających telewizję i opublikowali swoje obserwacje w czasopiśmie "Scientific Reports".

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Źródło:
phys.org

W drugiej połowie lipca zanosi się w Polsce na więcej pochmurnych i deszczowych dni niż upalnych i słonecznych. Klin gorąca wsuwający się w najbliższych dniach w nasz rejon Europy przyniesie wzrosty temperatury powyżej 30 stopni, ale daleko im będzie do szalonych 38-40 stopni wyliczanych jeszcze przez modele pogodowe tydzień temu.

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Źródło:
TVN24+

"Dobrze, że już koniec tej żenady i mistyfikacji nakręconej gdzieś w studiu" - wbrew pozorom nie jest to recenzja kiepskiego filmu klasy B, a jeden z wielu komentarzy dotyczących misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W sieci nie brakuje zwolenników teorii spiskowych zakładających, że lot Polaka w kosmos był jednym wielkim oszustwem. Filmy ukazujące rzekome oszustwo cieszą się dużą popularnością w serwisach społecznościowych.

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Źródło:
TVN24+

Zanieczyszczenie powietrza związane z gotowaniem zagraża około miliardowi mieszkańców Afryki. Jak wynika z raportu opublikowanego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną, przygotowywanie posiłków na otwartym ogniu lub w prymitywnych piecach rokrocznie może przyczyniać się do ponad 800 tysięcy przedwczesnych zgonów.

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Źródło:
AFP, phys.org

Ulewne deszcze spowodowały gwałtowne powodzie i paraliż komunikacyjny w północnych Indiach. Woda wtargnęła do dwóch szpitali w mieście Adźmer oraz zalała ulice i targowiska, utrudniając dostęp do placówek ochrony zdrowia i przemieszczanie się mieszkańców.

Ulewa zalała szpitale. "Woda dostała się niemal do wszystkich sal"

Ulewa zalała szpitale. "Woda dostała się niemal do wszystkich sal"

Źródło:
Reuters

Największy marsjański meteoryt znaleziony na Ziemi trafił na aukcję i znalazł nowego właściciela za ponad 5 milionów dolarów. Tak wysoka cena wynika z kilku czynników.

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Źródło:
PAP

W południowych i środkowych częściach USA mają pojawić się ulewy. Prognozowane sumy opadów są tak duże, że grożą całkowitym nasyceniem gleby i powodziami błyskawicznymi. Niebezpieczeństwo dotyczy zwłaszcza stanów nad Zatoką Meksykańską.

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Źródło:
PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na Ziemi. Powrót załogi misji Axiom 4 na Błękitną Planetę nagrał dowódca Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Takuya Onishi.

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

Źródło:
x.com/Astro_Onishi

W czwartek po południu w centralnej Hiszpanii wybuchł pożar lasu. Ogień szybko się rozprzestrzenił i strawił ponad 3000 hektarów roślinności. W piątek rano wciąż był aktywny, ale pozostawał pod kontrolą strażaków.

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Źródło:
apnews.com, El Pais

Czy drożdże mogą nam pomóc w podboju Marsa? Polscy naukowcy będą to sprawdzać, korzystając z próbek, które wróciły razem ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Źródło:
PAP

Kamera zainstalowana przy wejściu do domu uchwyciła przerażające nagranie. Widać na nim, jak piorun uderza tuż obok kuriera doręczającego paczkę.

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

Źródło:
CNN, live5news.com

Co najmniej 63 osoby zginęły w ciągu minionej doby w pakistańskiej prowincji Pendżab w powodzi - poinformowała w czwartek agencja Reuters. Dodała, że w tym samym czasie prawie 300 osób zostało rannych. Powódź wywołały obfite opady związane z monsunem.

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Źródło:
Reuters, PAP

Czwartek to kolejny burzowy dzień. Na Górnym Śląsku pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej. Ponadto na terenie województwa doszło do obfitych opadów deszczu, w wyniku których została zablokowana droga ekspresowa.

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, TVN24

Intensywne opady deszczu doprowadziły do powstania powodzi błyskawicznej w mieście Kansas City położonym w stanie Missouri. Pod wodą znalazły się auta, ulice i domy.

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Źródło:
Reuters, foxweather.com

Lokalne podtopienia i setki interwencji służb - to niektóre skutki wielogodzinnych ulew, jakie od środy nawiedziły Warmię i Mazury. Opady deszczu doprowadziły także zalania kilku pomieszczeń szpitalnego oddziału ratunkowego w szpitalu powiatowym w Giżycku.

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Źródło:
TVN24

Amerykańscy policjanci otrzymali nietypowe wezwanie - zostali poproszeni o pomoc w złapaniu owcy. Funkcjonariusze udali się w pogoń za zwierzęciem, a po drodze znaleźli nawet jego właściciela.

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Źródło:
CNN, CBS News

Jedna osoba nie żyje, a 13 zostało rannych po tym, jak piorun uderzył w grupę osób przebywających na strzelnicy łuczniczej w stanie New Jersey. Wśród poszkodowanych są także dzieci. Od kilku dni nad wschodnimi i środkowymi regionami Stanów Zjednoczonych występują ulewy oraz groźne burze.

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Źródło:
PAP, ABC News, CNN

Mieszkańcy okolic góry Skarfjellet w środkowej Norwegii żyją w niepewności z powodu jej niepokojąco wysokiej aktywności. Służby monitorują sytuację, a władze wydały ostrzeżenia dla turystów i wspinaczy.

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Źródło:
Reuters

Kilkanaście zniszczonych budynków i tysiące hektarów spalonego terenu - to skutki pożaru Deer Creek, który od tygodnia trawi amerykański stan Utah. Walkę z ogniem utrudniają między innymi silne porywy wiatru. Ekstremalne warunki doprowadziły do powstania ognistego tornada w rejonie Old La Sal.

W Utah pojawiło się ogniste tornado

W Utah pojawiło się ogniste tornado

Źródło:
KTVZ, The Weather Channel, The Watchers, Colorado Public Radio, abc4, denver7

Ulewne deszcze doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Nowym Jorku. Na jednej ze stacji metra położonych na Manhattanie powstał gejzer. Eric Adams, burmistrz miasta, powiedział, że nie przypomina sobie tak obfitych opadów.

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Źródło:
CNN, Reuters

Samolot ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądował w Kolonii, gdzie znajduje się Europejskie Centrum Astronautów ESA. Polak we wtorek wrócił z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie pracował w ramach misji kosmicznej Axiom-4. Teraz astronautę czekają badania lekarskie i proces adaptacji do ziemskich warunków.

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl