Ryczący krokodyl, wibrujące dżdżownice, entomolodzy bojący się pająków. Ig Noble 2020 przyznane


Ogłoszono zwycięzców Ig Nobla za rok 2020, czyli nagrody za żartobliwe badania naukowe, które często są śmieszne, ale później okazują się wartościowe. Wśród laureatów znaleźli się naukowcy badający ryk aligatora umieszczonego w komorze wypełnionej helem. W jednym z wyróżnionych odkryć udział miała Polka - doktor Agnieszka Żelaźniewicz.

Nagrody Ig Nobla to humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla - przyznawane za osobliwe prace naukowe, które "najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia". Odkrycia te "nie mogą lub nie powinny być powtarzane". W tym roku przyznano je po raz 30. Są preludium do prawdziwych Nobli, które zostaną ogłoszone na początku października.

Ryczący aligator

Podczas uroczystości ogłoszenia laureatów, która według polskiego czasu odbyła się w nocy z czwartku na piątek, poinformowano między innymi o nagrodzie w dziedzinie akustyki dla naukowców z Austrii, Japonii, Szwecji, Szwajcarii i USA. Tak liczny i silny zespół okazał się niezbędny, aby zapędzić samicę zagrożonego wyginięciem aligatora chińskiego do szczelnej komory wypełnionej powietrzem z dodatkiem helu - i nakłonić ją do ryczenia.

Duża prędkość dźwięku w helu sprawiła, że ryk wypadł raczej cienko - jego częstotliwość wzrosła z 400 do 800 Hertzów (przeciwny efekt dałby pięć razy cięższy od powietrza sześciofluorek siarki). Nowe pomiary rzuciły światło na mechanizm wytwarzania dźwięku przez aligatora. Zdaniem badaczy w podobny sposób wytwarzały dźwięki dinozaury.

Dzięki wirtualnemu charakterowi uroczystości mogli w niej wziąć udział wszyscy autorzy artykułu zamieszczonego na łamach "Journal of Experimental Biology" - Stephan Reber, Takeshi Nishimura, Judith Janisch, Mark Robertson i Tecumseh Fitch.

Nagrody z fizyki i psychologii

Za cenny wkład w rozwój psychologii uznano wyniki pracy Mirandy Giacomin z Kanady oraz Nicholasa Rule'a z USA, twórców pionierskiej metody identyfikacji osób narcystycznych poprzez badanie ich brwi. Wyniki ukazały się na łamach "Journal of Personality".

Pokojową nagrodę przyznano rządom Indii i Pakistanu. W uzasadnieniu powołano się na liczne doniesienia prasowe, z których wynika, że dyplomaci tych państw potajemnie dzwonią do drzwi w środku nocy, a następnie uciekają, zanim ktokolwiek zdąży otworzyć drzwi.

Fizyka zawsze przyciągała śmiałych eksperymentatorów, zwłaszcza odkąd laureat Ig Nobla (za badania nad magnetyczną lewitacją żab z roku 2000) Andre Geim zdobył w roku 2010 prawdziwego fizycznego Nobla za odkrycie grafenu. Tegoroczni laureaci - Ivan Maksymov i Andriy Pototsky - eksperymentowali z wpływem wibracji o wysokiej częstotliwości na kształt żywych dżdżownic.

Polski wkład w badania

Jeśli chodzi o ekonomię, uwagę jury przyciągnęła próba ilościowego określenia zależności pomiędzy nierównościami dochodów narodowych w różnych krajach a średnią częstotliwością całowania w usta. W badaniach międzynarodowego zespołu, obok naukowców z Wielkiej Brytanii, Francji, Brazylii, Chile, Kolumbii, Australii, Włoch i Norwegii - brała udział Polka z Katedry Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego, doktor Agnieszka Żelaźniewicz.

Zgodnie z przyjętą przez badaczy hipotezą ludzie mieszkający w krajach o wysokich nierównościach dochodów całują się z partnerem częściej, niż ludzie zamieszkujący obszary o niskich nierównościach dochodów. Wyróżniono też dwa komponenty dobrego pocałunku - "technika, kontakt i podniecenie" oraz "czynnik zmysłowy". Czynnik zmysłowy okazał się ważniejszy dla kobiet, niż dla mężczyzn, a przyjemny oddech został wskazany jako najważniejszy z tych czynników. Wbrew pozorom badania opierały się nie na eksperymentach, a wypełnianiu formularzy.

O przyznaniu nagrody w dziedzinie zarządzania zadecydował rozgłos prasowy, dotyczący pięciu zawodowych zabójców z regionu autonomicznego Guangxi (Chiny) i zlecania podwykonawstwa w ich wydaniu. Po przyjęciu płatności za zabójstwo Xi Guang-An zlecił to zadanie Mo Tian-Xiang, który zamiast tego zlecił je Yangowi Kang-Shengowi, który następnie zlecił zabójstwo Yangowi Guang-Shengowi, który następnie zlecił je Ling Xian-Si, przy czym każdy kolejny zabójca otrzymywał mniejszy procent opłaty i nikt nie wykonywał morderstwa.

Amerykanin doktor Richard Vetter zdobył nagrodę w dziedzinie entomologii. Zebrał bowiem dowody na to, że wielu entomologów (naukowców zajmujących się badaniem owadów) boi się pająków, które nie są owadami. Godny Ig Nobla artykuł na łamach "American Entomologist" z roku 2013 nosi tytuł: "Arachnofobiczni entomolodzy: kiedy dwie kolejne nogi robią wielką różnicę".

Nóż z zamrożonych ludzkich odchodów

W szlachetnej dziedzinie medycyny zatriumfował holendersko-belgijski tercet. Nienke Vulink, Damiaan Denys i Arnoud van Loon nie tylko sformułowali kryteria pozwalające zdiagnozować nieznane dotychczas schorzenie nazwane mizofonią (niepokój związany ze słyszeniem dźwięków przeżuwania wydawanych przez innych ludzi). Opracowali oni również skuteczną terapię poznawczo-behawioralną dotyczącą tego problemu.

W skromnej, lecz ważnej specjalności materiałoznawstwa nagrodzono eksperymenty z nożami z zamrożonych ludzkich odchodów. Brytyjsko-amerykański zespół (Metin Eren, Michelle Bebber, James Norris, Alyssa Perrone, Ashley Rutkoski, Michael Wilson i Mary Ann Raghanti) wykazał, że tak wykonany nóż nie działa dobrze, ponieważ szybko mięknie i traci ostrość. Pracę opublikował w październiku 2019 "Journal of Archaeological Science".

W dziedzinie edukacji medycznej nagrodzeni zostali "Wielcy Nauczyciele" Jair Bolsonaro z Brazylii, Boris Johnson z Wielkiej Brytanii, Narendra Modi z Indii, Andrés Manuel López Obrador z Meksyku, Alaksandr Łukaszenka z Białorusi, Donald Trump z USA, Recep Tayyip Erdogan z Turcji, Władimir Putin z Rosji i Gurbanguly Berdimuhamedow z Turkmenistanu.

Na szczególe podkreślenie zasługuje fakt, że to już druga nagroda Ig Nobla przyznana Alaksandrowi Łukaszence. W roku 2013 nagrodzono białoruskiego prezydenta za ustanowiony przez niego zakaz klaskania, a białoruską milicję - za aresztowanie jednorękiego mężczyzny, który uporczywie klaskał.

Autor: anw/dd / Źródło: PAP, ENEX

Pozostałe wiadomości

IMGW opublikował prognozę zagrożeń meteorologicznych na kolejne dni. Do Polski wróci upał, przez który w części kraju mogą obowiązywać ostrzeżenia nawet drugiego - prawie najwyższego - stopnia. Lokalnie może także zagrzmieć i silnie wiać.

Upał. Gdzie będzie najgroźniejszy

Upał. Gdzie będzie najgroźniejszy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na środę 27.08. Najbliższa noc zapowiada się pogodnie. Rano pojawi się więcej chmur, ale rozpogodzi się w ciągu dnia. Maksymalna temperatura będzie bardzo zróżnicowana - o ile u jednych będzie maksymalnie 18 stopni Celsjusza, o tyle u innych termometry pokażą blisko 30 stopni.

Pogoda na jutro - środa, 27.08. Z biegiem dnia aura będzie coraz lepsza

Pogoda na jutro - środa, 27.08. Z biegiem dnia aura będzie coraz lepsza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wiele miejsc w Polsce boryka się z niedoborami wody. Nie jest to zaskoczeniem dla ekspertów, którzy uważają, że to konsekwencja wieloletnich zjawisk. Podają oni jednak sposoby na to, jak sprawić, by wody było więcej.

Brakuje nam wody. Jak ją zatrzymać

Brakuje nam wody. Jak ją zatrzymać

Źródło:
PAP

Burza piaskowa, zwana także habubem, przeszła nad Nevadą i Arizoną. W pierwszym amerykańskim stanie zakłóciła słynny festiwal, a w drugim dała się szczególnie mocno we znaki kierowcom.

Habub zaatakował. "Gdy wystawiłam rękę na zewnątrz, to jej nie widziałam"

Habub zaatakował. "Gdy wystawiłam rękę na zewnątrz, to jej nie widziałam"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Łoś Emil to w Europie jeden z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli swojego gatunku. Słynie z zamiłowania do długich wędrówek, podczas których przekracza granice państw. Ostatnio zawędrował do Austrii, gdzie wywołał niemałe poruszenie.

"Na początku myśleliśmy, że to ryba". Zadziwiający gość odwiedził Wiedeń

"Na początku myśleliśmy, że to ryba". Zadziwiający gość odwiedził Wiedeń

Źródło:
ENEX

We wschodnim Pakistanie zdecydowano o ewakuacji co najmniej 150 tysięcy mieszkańców. Wszystko w związku z planowanym przez Indie spuszczeniem wody z przepełnionej tamy, co może skutkować lokalnymi powodziami.

Jeden kraj chce spuścić wodę, w drugim trwają masowe ewakuacje

Jeden kraj chce spuścić wodę, w drugim trwają masowe ewakuacje

Źródło:
PAP

Członkowie projektu Skytinel znaleźli meteoryty na terenie wsi w województwie wielkopolskim. Są one pozostałością bolidu, który przeleciał nad zachodnią Polską pod koniec lipca.

Meteoryt trafił w drogę w wielkopolskiej wsi

Meteoryt trafił w drogę w wielkopolskiej wsi

Źródło:
Skytinel

Na horyzoncie widać powrót upałów. Po kilku dniach wyraźnego ochłodzenia termometry po raz kolejny pokażą ponad 30 stopni Celsjusza. Jak długo skwar utrzyma się w Polsce?

Przed nami ostatnia fala gorąca tych wakacji

Przed nami ostatnia fala gorąca tych wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad 80 portów zostało zamkniętych z powodu wysokich fal, które uderzają w wybrzeże Peru. W północnej części kraju obowiązuje zakaz wypływania. Na wzburzonym morzu zginęła jedna osoba.

Fale porywały łodzie z portów. Nie żyje jedna osoba

Fale porywały łodzie z portów. Nie żyje jedna osoba

Źródło:
Reuters, La Gaceta

Przez wieki to rocznik decydował o prestiżu w świecie wina. Dziś jednak, w obliczu coraz bardziej kapryśnej pogody i zmian klimatu, rośnie liczba producentów rezygnujących z podawania konkretnego roku na etykiecie. To zmiana, która może zrewolucjonizować sposób, w jaki oceniamy jakość wina.

Rezygnują z dat na etykietach. To efekt zmian klimatu

Rezygnują z dat na etykietach. To efekt zmian klimatu

Źródło:
BBC, Le Messager

Dziesiąty lot testowy rakiety Starship od SpaceX został po raz kolejny przełożony. Tym razem plany firmy Elona Muska pokrzyżowały warunki atmosferyczne. Wiadomo jednak, kiedy otworzy się kolejne okno startowe.

Pogoda wygrała z firmą Elona Muska

Pogoda wygrała z firmą Elona Muska

Źródło:
PAP, SpaceX

Co najmniej trzy osoby zginęły na skutek tajfunu Kajiki, który w poniedziałek uderzył w wybrzeże Wietnamu. W stolicy kraju, Hanoi, żywioł spowodował całkowity paraliż komunikacyjny. Trwa szacowanie strat i naprawa sieci energetycznej.

Tajfun sparaliżował stolicę. Nie żyją trzy osoby

Tajfun sparaliżował stolicę. Nie żyją trzy osoby

Źródło:
PAP, VN Express, baonghean.vn

Intensywne opady deszczu spowodowały zniszczenia w południowym Jemenie. Jak opowiadali mieszkańcy miasta Aden, były to jedne z najpoważniejszych podtopień, jakie pamiętają. Woda wdzierała się do domów i niszczyła samochody.

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Źródło:
Reuters, Anadolu Ajansi

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

W Hiszpanii trwa walka z gigantycznymi pożarami. W jednej z gmin w Galicji płomienie zdołały zbliżyć się do gospodarstw domowych. Władze alarmują, że tegoroczny sezon pożarowy jest najgorszy od blisko 20 lat.

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Źródło:
Reuters, ENEX, El Pais

Sierpniowy rekord temperatury minimalnej został pobity na jednym z polskich mrozowisk. W poniedziałek rano termometry na stacji Biegun Zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej pokazały zaledwie -3,6 stopnia Celsjusza. Przy gruncie było jeszcze mroźniej.

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Źródło:
Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, IMGW, tvnmeteo.pl

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP