Prace nad szczepionką na COVID-19 nabrały rozpędu. Z czym mierzą się badacze

[object Object]
Statystyki dotyczące koronawirusa na świecietvn24
wideo 2/21

W tym tygodniu w Seattle w USA rozpoczęła się pierwsza faza testów potencjalnej szczepionki na COVID-19 na grupie zdrowych ochotników. Podobne próby innych szczepionek ruszą wkrótce. Co badacze muszą wiedzieć, by opracować skuteczną substancję?

W TVN24 możecie oglądać program "Koronawirus. Raport". Jest on emitowany od poniedziałku do piątku o godzinie 20.30, a w weekendy o godzinie 18.

W chwili, gdy trwają pierwsze testy szczepionki na COVID-19 na ludziach, kluczowe pozostają kwestie, jak nasz układ odpornościowy zwalcza koronawirusa oraz jak w bezpieczny sposób wywołać reakcję immunologiczną organizmu na nową szczepionkę. Odpowiedzi na te pytania mogą napłynąć z badań nad osobami zakażonymi oraz doświadczeń na zwierzętach.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że brak informacji nie powinien opóźniać startu prób na ludziach. Inni jednak obawiają się, że jeżeli szczepionki dopuszczone do obrotu w trybie przyspieszonym okażą się nieskuteczne lub, co gorsza, niebezpieczne, może to opóźnić opracowanie i wprowadzenie skutecznej szczepionki na szeroką skalę.

Oto niektóre z kluczowych pytań, na które naukowcy muszą odpowiedzieć, aby opracować szczepionkę przeciwko koronawirusowi.

Czy ludzie wytwarzają odporność na koronawirusy?

Szczepionki pomagają człowiekowi wytworzyć odpowiedź immunologiczną na zakażenie bez uprzedniego narażenia na działanie szkodliwego patogenu. Badania, jakie przeprowadzono nad innymi koronawirusami wywołującymi przeziębienia, skłaniają badaczy do założenia, że osoby, które wyzdrowiały po zainfekowaniu SARS-CoV-2, będą przez pewien czas chronione przed ponownym zachorowaniem.

- To założenie musi być jednak poparte dowodami - mówił Michael Diamond, immunolog wirusowy z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis w stanie Missouri. - Nie wiemy zbyt wiele o odporności na tego wirusa - dodał.

Zespół naukowców z Chin 14 marca opublikował preprint, czyli wstępną wersję publikacji naukowej, dotyczący dwóch makaków królewskich (łac. Macaca mulatta), które wyzdrowiały z choroby wywołanej koronawirusem SARS-CoV-2. Z publikacji wynika, że gdy badacze wystawili zwierzęta na ponowne działanie wirusa po raz drugi (cztery tygodnie po pierwszej ekspozycji), te nie zostały ponownie zakażone. Jak mówił Diamond, naukowcy muszą teraz poszukać dowodów, czy ludzie reagują w ten sam sposób, na przykład badając osoby potencjalnie wielokrotnie narażone na szkodliwy patogen.

W jaki sposób mydło niszczy koronawirusa? (tvnmeteotvnmeteo.pl za Jonathan Corum and Ferris Jabr

Jeśli ludzie wytwarzają odporność na koronawirusy, to jak długo ona trwa?

- Odporność jest krótkotrwała w przypadku koronawirusów wywołujących powszechne przeziębienie. Nawet ludzie, którzy mają wysoki poziom przeciwciał przeciwko tym wirusom, mogą się nimi zarazić - mówił Stanley Perlman, koronawirusolog z Uniwersytetu Iowa.

Dowody są bardziej niejednoznaczne w przypadku dwóch pozostałych koronawirusów, które wywołały epidemie: SARS, czyli zespołu ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej oraz MERS, czyli bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej. Jak powiedział Perlman, jego zespół odkrył, że u ludzi, którzy wyzdrowieli z MERS, ilość przeciwciał na tego wirusa drastycznie spadła.

Naukowiec przyznał też, że jego zespół zebrał dane, które jeszcze nie zostały opublikowane, pokazujące, że przeciwciała na SARS są nadal obecne w organizmach 15 lat po zakażeniu. Nie jest jednak jasne, czy ta odpowiedź immunologiczna jest wystarczająca, aby zapobiec ponownej infekcji.

- Nie mamy mocnych dowodów na długotrwałą odporność, ale też nie posiadamy naprawdę dobrych danych, zarówno dla SARS, jak i MERS - dodał Perlman.

Jak zapobiegać zakażeniu (Ministerstwo Zdrowia)ministerstwo zdrowia

Jakiego rodzaju reakcji immunologicznej powinni oczekiwać twórcy szczepionek na koronawirusy?

Rozpoczęte w tym tygodniu badania szczepionki opracowywanej przez firmę Moderna w Seattle koncentrują się na bezpieczeństwie. Jednak badacze przyjrzą się również dokładnie naturze odpowiedzi immunologicznej, jaką wywołuje szczepionka.

Szczepionka ta składa się z molekuły RNA. Podobnie jak wiele innych opracowywanych szczepionek na SARS-CoV-2, jest ona przeznaczona do szkolenia układu odpornościowego w zakresie tworzenia przeciwciał rozpoznających i blokujących proteiny białka S, które wirus wykorzystuje do wnikania do ludzkich komórek.

- Myślę, że jest to rozsądne jak na pierwszy rzut oka, ale dowiemy się, że być może reakcje przeciwciał wyłącznie na te proteiny mogą nie wystarczać - mówił Diamond. Skuteczna szczepionka na SARS-CoV-2 może wymagać od organizmu wytworzenia przeciwciał, które na przykład blokują inne białka wirusowe lub tworzą limfocyty T, odpowiedzialne za komórkową odpowiedź odpornościową oraz rozpoznawać i zabijać zakażone komórki.

Jak się chronić przed koronawirusem (Ministerstwo Zdrowia)ministerstwo zdrowia

Skąd będziemy wiedzieć, czy szczepionka na koronawirusa zadziała?

Zazwyczaj szczepionki są poddawane próbom na ludziach po przeprowadzeniu testów bezpieczeństwa i efektywności na zwierzętach. Ale zarówno szczepionka z Seattle, jak i ta przygotowywana przez Inovio Pharmaceuticals w Pensylwanii (której testy mają rozpocząć się w kwietniu), są testowane na zwierzętach w tym samym czasie, w którym odbywają się próby u ludzi.

- W przypadkach, które nie są nagłe, można to robić w zwykłej kolejności, ale tutaj wiele rzeczy robi się równolegle - mówi Barney Graham, zastępca dyrektora amerykańskiego Centrum Badań nad Szczepionkami Narodowych Instytutów Zdrowia (NIH) w miejscowości Bethesda w stanie Maryland, który jest sponsorem próby szczepionki firmy Moderna.

W preprincie opublikowanym 2 marca opisano wstrzyknięcie myszom i świnkom morskim szczepionki testowanej przez Inovio. Badacze stwierdzili, że zwierzęta produkowały zarówno przeciwciała, jak i limfocyty T przeciwko wirusowi. Kate Broderick, odpowiadająca w tej firmie za badania przedkliniczne, poinformowała, że jej zespół podał szczepionkę małpom i wkrótce rozpocznie badania, w których zaszczepione zwierzęta są zakażane wirusem, by w ten sposób sprawdzić, czy są przed nim chronione.

Jak mówił Graham, takie badania będzie też musiała przejść szczepionka firmy Moderna.

Czy szczepionki na koronawirusa będą bezpieczne?

Ponieważ szczepionki są podawane dużej liczbie zdrowych ludzi, muszą być nawet bardziej bezpieczne niż leki podawane osobom już chorym. W przypadku szczepionek na SARS-CoV-2 naukowcy chcą uniknąć zjawiska zwanego wzmocnieniem choroby, kiedy to u zaszczepionych osób, które się zaraziły, rozwija się cięższa postać choroby niż u osób, które nigdy nie były szczepione. W badaniach nad eksperymentalną szczepionką SARS zgłoszoną w 2004 roku, zaszczepione fretki po zakażeniu wirusem rozwinęły szkodliwe zapalenie wątroby.

Peter Hotez, naukowiec zajmujący się szczepionkami w Baylor College of Medicine w Houston w Teksasie, uważa, że potencjalne szczepionki powinny być najpierw przetestowane na zwierzętach, aby wykluczyć nasilenie się choroby, zanim próby zostaną przeniesione na ludzi. Specjalista rozumie powody, dla których szczepionki na SARS-CoV-2 powinny być szybko testowane na ludziach, ale dodał również, że ze względu na możliwość wzmocnienia choroby, "nie jest pewien, czy to jest ta szczepionka, dla której chcielibyśmy to zrobić".

Testując szczepionkę firmy Moderna, Graham mówił, że NIH przejdzie do badań na większą skalę tylko wtedy, gdy badania na ludziach i zwierzętach potwierdzą, że szczepionka jest bezpieczna. Jak mówił, ryzyko wzmocnienia objawów choroby COVID-19 jest niskie, ale "ryzyko, że szczepionka nie zostanie szybko udoskonalona - abyśmy mieli coś dostępnego na następny sezon zimowy, aby przynajmniej przetestować ją w praktyce - jest dość wysokie".

Autor: dd/map / Źródło: nature.com

Pozostałe wiadomości

Do Polski wkrótce zacznie płynąć arktyczne powietrze, nadchodzące ochłodzenie poprzedzi jednak dość ciepły początek miesiąca. Co czeka nas w pierwszej połowie grudnia? Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni.

Pogoda na 16 dni: zrobi się dużo zimniej

Pogoda na 16 dni: zrobi się dużo zimniej

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gęste mgły mogą utrudniać poruszanie się po drogach w poniedziałek rano na dużym obszarze Polski. Obowiązują ostrzeżenia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Widzialność może być ograniczona do mniej niż 200 metrów.

Trudne warunki w większości kraju. IMGW ostrzega

Trudne warunki w większości kraju. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW

Rzadkie w naszym kraju zjawisko zaobserwowała w poniedziałek o poranku Reporterka24. W Dębicy (województwo podkarpackie) pojawiły się dobrze widoczne słupy świetlne.

Świetlne słupy wyrosły między domami

Świetlne słupy wyrosły między domami

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W niedzielę rozpoczęła się meteorologiczna zima, a prognozy wskazują, że już wkrótce do naszego kraju powróci zimowa aura. Kiedy możemy spodziewać się opadów śniegu i jak długo się utrzymają?

Na horyzoncie kolejne opady śniegu

Na horyzoncie kolejne opady śniegu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Poniedziałek 2.12 przyniesie dużo słońca. Tylko lokalnie słabo popada deszcz. Termometry pokażą nawet 8 stopni Celsjusza. Biomet będzie zróżnicowany.

Pogoda na dziś - poniedziałek 2.12. Słoneczne niebo, na termometrach nawet 8 stopni

Pogoda na dziś - poniedziałek 2.12. Słoneczne niebo, na termometrach nawet 8 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Część Stanów Zjednoczonych pozostaje sparaliżowana przez intensywne opady śniegu. W niedzielę rano alerty przed zimową aurą obejmowały tereny zamieszkane przez ponad dwa miliony ludzi. Śnieg uwięził w domach mieszkańców kilku hrabstw, a drogi były nieprzejezdne.

Zasypało drogi i miasta. "Staram się nie myśleć, że nie mogę wyjść z domu"

Zasypało drogi i miasta. "Staram się nie myśleć, że nie mogę wyjść z domu"

Źródło:
NY Times, Reuters, USA Today, tvnmeteo.pl

Szalejąca nad Grecją burza Bora przyczyniła się do śmierci co najmniej dwóch osób. Ulewny deszcz przyniósł szczególne utrudnienia na greckich wyspach - na Lemnos doszło do przelania tamy i uszkodzenia wielu budynków. Na Rodos wydano zakaz ruchu drogowego.

Powodzie w Grecji. Dwie ofiary śmiertelne, zakaz ruchu drogowego

Powodzie w Grecji. Dwie ofiary śmiertelne, zakaz ruchu drogowego

Źródło:
PAP, eKathimerini

Tego poranka 40-letnia kobieta z australijskiego stanu Wiktoria długo nie zapomni. Gdy prowadziła samochód na autostradzie, nagle na jej nogę wpełzł jadowity wąż.

Jechała autostradą, gdy "poczuła coś na stopie"

Jechała autostradą, gdy "poczuła coś na stopie"

Źródło:
ABC, The Guardian

Gdy pogoda jest monotonna, tak jak od wielu dni, więcej ciekawych rzeczy dzieje się tam, gdzie nasz wzrok nie sięga. Tak było w sobotę rano, kiedy nad częścią Polski pojawiła się długa linia w warstwach chmur. Widać ją na zdjęciu satelitarnym.

"Wygląda zagadkowo". Co pojawiło się nad Polską

"Wygląda zagadkowo". Co pojawiło się nad Polską

Źródło:
TVN24

Tysiące osób protestowały w sobotę w centrum Walencji domagając się rezygnacji regionalnych władz. Uczestnicy demonstracji uważają, że nie poradziły one sobie z powodzią, w której przed miesiącem zginęło ponad 220 osób. Według hiszpańskich mediów sytuacja w miejscowościach dotkniętych kataklizmem wciąż jest krytyczna.

"Nie poradzili sobie. Powinni odejść"

"Nie poradzili sobie. Powinni odejść"

Źródło:
PAP, Reuters

Komunikacja z sondą Voyager 1 została przywrócona. Jak wyjaśnili inżynierowie misji, pojazd wznowił już przesyłanie danych z instrumentów naukowych. Obecnie NASA pracuje nad pełnym restartem systemu, co jest niełatwym zadaniem - aby polecenie dotarło do sondy, muszą upłynąć 23 godziny.

Przeprowadzają restart sprzętu z odległości 24 miliardów kilometrów

Przeprowadzają restart sprzętu z odległości 24 miliardów kilometrów

Źródło:
NASA, space.com, tvnmeteo.pl

Zaczął się grudzień, a razem z nim zima meteorologiczna. To oznacza, że kolejne rodzaje tej pory roku zbliżają się nieuchronnie. Kalendarzową i astronomiczną powitamy trzy tygodnie później.

Jedna z zim już się zaczęła

Jedna z zim już się zaczęła

Źródło:
tvnmeteo.pl

Szacuje się, że co trzeci zakażony wirusem HIV w Polsce o tym nie wie, bo nigdy nie wykonał testu, a ponad połowa pacjentów z zakażeniem trafia do opieki medycznej, kiedy pojawiają się już wywołane przez wirus choroby - mówi Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS. Od początku roku wykryto w Polsce 1972 zakażenia.

"Co trzeci zakażony o tym nie wie"

"Co trzeci zakażony o tym nie wie"

Źródło:
PAP

Kilkanaście osób zginęło w tym tygodniu w powodziach w południowej Tajlandii i północnej Malezji. Wiele tysięcy ludzi musiało opuścić swoje domy. Zanotowano opady, jakich nie widziano od 50 lat.

Tak dużo wody nie było tam od 50 lat

Tak dużo wody nie było tam od 50 lat

Źródło:
Reuters, AFP, PAP

Ratownicy Horskiej Zachrannej Służby (HZS) zaapelowali w piątek o rozwagę do "morsów", którzy w samej bieliźnie chcą uczestniczyć w próbie pobicia rekordu świata w grupowym wejściu na Śnieżkę. Zdaniem czeskich ratowników może dojść do wypadków.

"Morsy" chcą pobić rekord w grupowym wejściu na Śnieżkę. Ratownicy apelują o rozwagę

"Morsy" chcą pobić rekord w grupowym wejściu na Śnieżkę. Ratownicy apelują o rozwagę

Źródło:
PAP

W Tatrach ponownie obowiązuje zagrożenie lawinowe. Od piątku na szczytach intensywnie padał śnieg, a dodatkowo silny wiatr utworzył niebezpieczne depozyty śniegu. Ratownicy górscy apelują do turystów o ostrożność.

Wróciło zagrożenie lawinowe

Wróciło zagrożenie lawinowe

Źródło:
PAP

Prawie tysiąc dzikich zwierząt przemyconych z Madagaskaru do Tajlandii trafi z powrotem w swoje rodzinne strony. Wśród nich znajdują się przedstawiciele zagrożonych gatunków. Jak wyjaśniły władze Tajlandii, zwierzaki zostały zabezpieczone podczas największej w historii operacji przeciwko przemytowi fauny.

Prawie tysiąc zagrożonych zwierząt wróci do domu

Prawie tysiąc zagrożonych zwierząt wróci do domu

Źródło:
CNN, AFP

Od niedzieli na okres zimy będą zamknięte w Tatrach trzy szlaki turystyczne, między innymi przez Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka. Powodem jest ochrona przyrody.

Zamknięte trzy szlaki w Tatrach

Zamknięte trzy szlaki w Tatrach

Źródło:
PAP

Orki żerujące w Zatoce Kalifornijskiej opracowały nową strategię polowania. Zwierzęta te atakują rekiny wielorybie (Rhincodon typus), największe ryby świata. Naukowcy z Meksyku i Stanów Zjednoczonych udokumentowali nowe zachowanie morskich ssaków.

Tak giną największe ryby świata. Nowa strategia zabijania

Tak giną największe ryby świata. Nowa strategia zabijania

Źródło:
phys.org

Sezon huraganowy na Atlantyku dobiega końca. W tym roku Wschodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych, Zatokę Meksykańską i Karaiby nawiedziło 18 nazwanych burz, spośród których 11 przekształciło się w huragany. Chociaż liczba zjawisk daleka była od rekordu, ten sezon był jednym z najbardziej niszczycielskich w historii.

Pierwszy tak śmiercionośny sezon od dwóch dekad

Pierwszy tak śmiercionośny sezon od dwóch dekad

Źródło:
NOAA, NPR, NY Post, tvnmeteo.pl

Pewien 40-letni mężczyzna zgłosił się do kliniki alergologicznej w Teksasie z silną, piekącą wysypką na dłoniach. Na jego skórze pojawiły się też pęcherze. Niepokojące objawy wystąpiły po wyciśnięciu limonek.

Wycisnął limonki, dostał piekącej wysypki. Rany goiły się miesiącami

Wycisnął limonki, dostał piekącej wysypki. Rany goiły się miesiącami

Źródło:
Ars Technica, tvnmeteo.pl

Co spowodowało kilka lat temu tajemniczą śmierć 350 słoni w Botswanie? By znaleźć odpowiedź na to pytanie, naukowcy z Wielkiej Brytanii przeanalizowali dane satelitarne z wodopojów, z których korzystały zwierzęta. Jak się okazało, ich śmierć prawdopodobnie powiązana była nie tylko z wypitą wodą, ale i ze zmianami klimatu.

Tajemnicza śmierć 350 słoni. Naukowcy coraz bliżej rozwiązania zagadki

Tajemnicza śmierć 350 słoni. Naukowcy coraz bliżej rozwiązania zagadki

Źródło:
The Guardian, Kings College London

Archeologom udało się odnaleźć ślady stóp należące do dwóch gatunków homininów, które zostały pozostawione w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Oznacza to, że nasi dawni "kuzyni" mogli współdzielić jedno terytorium, a nawet wchodzić ze sobą w interakcje.

Te ślady mają ponad milion lat. Stanowią dowód niezwykłego spotkania

Te ślady mają ponad milion lat. Stanowią dowód niezwykłego spotkania

Źródło:
CNN, Rutgers University

Niezwykle wysoką temperaturę zmierzono na początku tygodnia we Francji. W Pau u podnóży Pirenejów było ponad 26 stopni Celsjusza, i to w nocy. Meteorolodzy wyjaśniają, że to efekt wiatru fenowego.

26 stopni. W nocy w listopadzie

26 stopni. W nocy w listopadzie

Źródło:
meteofrance.com, The Guardian, tvnmeteo.pl

Norweskie lodowce topnieją w rekordowo szybkim tempie - alarmują badacze. Najszybciej znikają te najdalej na północy, ale podobny los spotyka położone w innych częściach kraju. Znika między innymi schodzący wprost do jeziora lodowiec Nigardsbreen, jedna z największych atrakcji turystycznych regionu Sogn og Fjordane.

Tej atrakcji turystycznej już nie ma

Tej atrakcji turystycznej już nie ma

Źródło:
PAP, nrk.no

Dawną tajną bazę amerykańskiej armii znaleźli naukowcy NASA podczas badań radarowych lodowca na Grenlandii. Odkrycia dokonano przypadkowo, podczas testowania możliwości nowej technologii przy badaniu wnętrza lodowców. Istnienie tej zimnowojennej bazy, znanej jako Camp Century, nie było już tajemnicą, jednak nowa technologia po raz pierwszy ukazała jej konstrukcję.

Szukali dna lodowca, znaleźli dawną tajną bazę

Szukali dna lodowca, znaleźli dawną tajną bazę

Źródło:
NASA, tvn24.pl

Bolid przeciął niebo we wtorek rano w okolicach Kołbieli (woj. mazowieckie). Efektowna, jasna kula światła została uchwycona przez kamerkę samochodową Reportera24. Zjawisko można zobaczyć na nagraniu.

Jasny punkt na niebie nad Mazowszem. Wiemy, czym był

Jasny punkt na niebie nad Mazowszem. Wiemy, czym był

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Skytinel

Mikroorganizmy zostały znalezione na próbce asteroidy Ryugu. Nie pochodzą one jednak spoza Ziemi - kosmiczna skała została skolonizowana przez nasze rodzime bakterie. Do zasiedlenia doszło pomimo szczegółowych procedur bezpieczeństwa, co pokazuje, jak doskonale mikrofauna radzi sobie z adaptacją do nieprzyjaznych środowisk.

"Znaleźliśmy mikroorganizmy w próbce asteroidy"

"Znaleźliśmy mikroorganizmy w próbce asteroidy"

Źródło:
Science X Network, space.com