Pluton dorobił się piątego księżyca

Pluton i jego pięć księżyców

Bogatszy, niż dotąd sądziliśmy, okazał się system satelitów Plutona, lodowej planety karłowatej na obrzeżach Układu Słonecznego. Astronomowie ogłosili właśnie odkrycie jego piątego księżyca. Tak jak wcześniej trzy inne, zaobserwowano go dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a, który "czyści" pole przed sondą Nowe Horyzonty.

Zespół astronomów pracujących przy Kosmicznym Teleskopie Hubble'a poinformował w środę o odkryciu kolejnego, nieznanego dotąd księżyca krążącego wokół Plutona. Tym samym liczba jego satelitów wzrosła do pięciu. Nowy satelita został oznaczony nazwą P5.

Układ orbit "jak w matrioszkach"

Naukowcy oceniają, że księżyc ma nieregularny kształt i ok. 9,6-24,1 km średnicy. Krąży wokół Plutona po liczącej ponad 93,3 tys. km średnicy orbicie, która prawdopodobnie posiada wspólną płaszczyznę z orbitami pozostałych satelitów w systemie Plutona.

- Orbity księżyców tworzą zgrabny, gniazdowaty układ, trochę jak w rosyjskich matrioszkach - opisuje kierujący zespołem badawczym Mark Showalter z Instytutu SETI w Mountain View w Kalifornii.

Bogaty system małej planety

Badacze Plutona są zaintrygowani tym, że taka mała planeta może mieć tak kompleksową kolekcję satelitów. Teraz próbują oni ustalić, w jaki sposób powstał i ewoluował system Plutona.

Aktualnie dominuje teoria, według której wszystkie księżyce są pozostałościami zderzenia Plutona z dużym obiektem z pasa Kuipera (pasa ciał niebieskich ciągnącego się na brzegu Układu Słonecznego, za orbitą Neptuna). Miało do niej dojść miliardy lat temu.

System księżyców Plutona (NASA)

Małe obiekty czyhają na Nowe Horyzonty Nowe odkrycie będzie miało duże znaczenie dla nawigacji nowego statku kosmicznego Nowe Horyzonty, który według planów w 2015 roku ma dolecieć do systemu Plutona i rozpocząć jego badania. To właśnie dlatego astronomowie przeczesują ten rejon nieba przy pomocy potężnego Teleskopu Hubble'a - jego dokładne rozpoznanie pozwoli uniknąć potencjalnych zagrożeń podczas misji. Poruszający się z prędkością 48280 km/h pojazd może zostać uszkodzony nawet przez bardzo nieduży obiekt. - Odkrycie tak wielu małych księżyców pośrednio mówi nam, że w w systemie Plutona musi być wiele niewidocznych, małych cząstek - wyjaśnia Harold Weaver, fizyk z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa.

Cztery księżyce w sześć lat Największy księżyc Plutona, Charon, został odkryty w 1978 roku podczas obserwacji poczynionych w United States Naval Observatory w Waszyngtonie. W 2006 r. dzięki obserwacjom Teleskopu Hubble'a odkryto dwa dodatkowe małe księżyce - Nyksa i Hydrę. W 2011 r. odczyty z tego teleskopu pozwoliły dostrzec kolejny księżyc - P4.

Piąty księżyc wykryto na dziewięciu oddzielnych zestawach zdjęć wykonanych przez Teleskop Hubble'a w dniu 26, 27 i 29 czerwca oraz 7 i 9 lipca tego roku.

Chcą badać podczerwienią

Astronomowie już teraz planują kolejne badania Plutona po przeprowadzeniu misji Nowe Horyzonty. Chcą przeanalizować widma podczerwieni przy wykorzystaniu Kosmicznego Teleskopu Webba (planowanego następcę Hubble'a) do badania chemicznego składu powierzchni Plutona, a także jego księżyców i ciał znajdujących się na pasie Kuipera.

Pluton z systemem satelitów na zdjęciu z Teleskopu Hubble'a (NASA; ESA; M. Showalter, SETI Institute)

Autor: js/rs / Źródło: NASA

Pozostałe wiadomości

Idzie ochłodzenie, ale mimo to czasami nadal będzie cieplej niż zwykle o tej porze roku. Jaką temperaturą przywita nas początek astronomicznej i kalendarzowej jesieni? Sprawdź długoterminową prognozę na 16 dni.

Pogoda na 16 dni: kończy się wrześniowy upał

Pogoda na 16 dni: kończy się wrześniowy upał

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sobota przyniosła nam znacznie wyższą temperaturę niż zazwyczaj. W najcieplejszym punkcie na mapie Polski, Opolu, było o niemal 10 stopni goręcej niż zwykle pokazują termometry 7 września. Również niedziela zapowiada się upalnie.

Wczoraj było prawie 10 stopni goręcej niż zwykle. Jak będzie dziś?

Wczoraj było prawie 10 stopni goręcej niż zwykle. Jak będzie dziś?

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Susza męczy Rumunię. W okolicach Braszowa doszło do całkowitego wyschnięcia jezior i obszarów podmokłych rezerwatu przyrody Delta Karpacka. Suche warunki atmosferyczne przyczyniają się także do powstawania groźnych pożarów.

Rezerwat całkowicie wysechł. "Teraz możemy go tylko zaorać"

Rezerwat całkowicie wysechł. "Teraz możemy go tylko zaorać"

Źródło:
PAP, agerpres.ro, Europa Libera Romania, Stirile Pro TV

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. Niedziela w większości kraju będzie jeszcze upalna, ale pod koniec dnia nad niektórymi regionami zbiorą się chmury. Spodziewany jest silny wiatr i intensywny deszcz.

Po upale przyjdą ulewy i wichury. Ostrzeżenia IMGW

Po upale przyjdą ulewy i wichury. Ostrzeżenia IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Co najmniej dziewięć osób zginęło w Wietnamie na skutek uderzenia tajfunu Yagi, podnosząc całkowitą liczbę ofiar śmiertelnych żywiołu do 33. Żywioł spowodował poważne szkody na obszarach przybrzeżnych oraz w stolicy kraju. Władze ostrzegły, że chociaż burza osłabła, wciąż jest śmiertelnie niebezpieczna.

Ponad 30 osób nie żyje, a zagrożenie nie mija

Ponad 30 osób nie żyje, a zagrożenie nie mija

Źródło:
Reuters, Xinhua, CNA

Hipopotamy będące potomkami zwierząt sprowadzonych do Kolumbii przez Pablo Escobara, mają zostać wytępione. Taką decyzję podjął w piątek sąd administracyjny, powołując się na bezpieczeństwo ludzi i środowiska. Obecnie populacja liczy 166 osobników.

"Hipopotamy Escobara" skazane na śmierć wyrokiem sądu

"Hipopotamy Escobara" skazane na śmierć wyrokiem sądu

Źródło:
PAP, AFP

Brazylia zmaga się poważną suszą. Jak przekazał Narodowy Instytut Meteorologii (Inmet), w ponad 240 miastach tego kraju poziom wilgotności powietrza w ostatnich dniach utrzymywał się na takim samym poziomie lub jeszcze niższym niż na pustyni Sahara.

Jak na Saharze, a nawet gorzej. Trudna sytuacja w ponad 240 miastach

Jak na Saharze, a nawet gorzej. Trudna sytuacja w ponad 240 miastach

Źródło:
PAP, terrabrasilnoticias.com, band.uol.com.br

Na terenie chorwackiego Parku Narodowego Jezior Plitwickich niedźwiedź zaatakował mężczyznę i ugryzł go w ramię. Poszkodowany trafił do szpitala.

Atak niedźwiedzia w parku narodowym

Atak niedźwiedzia w parku narodowym

Źródło:
PAP, dnevnik.hr

Niemieccy strażacy walczą z pożarem lasu, który wybuchł w piątek w rejonie gór Harz. Ewakuowano około 500 osób z terenu zagrożonego żywiołem. Akcję gaśniczą prowadzoną z ziemi i powietrza utrudnia porywisty wiatr.

Ewakuacja 500 osób w niemieckich górach

Ewakuacja 500 osób w niemieckich górach

Źródło:
mz.de, ndr.de, tvnmeteo.pl

Wschody słońca potrafią być malownicze. Tylko wybrani mogą je jednak obejrzeć z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Niesamowitym widokiem tego zjawiska, nagranym przez jednego z astronautów, podzieliła się NASA w mediach społecznościowych.

Taki wschód słońca mogą podziwiać tylko wybrani

Taki wschód słońca mogą podziwiać tylko wybrani

Źródło:
BBC, NASA, The Independent, tvnmeteo.pl

Pożary szaleją w Kalifornii. W czwartek najtrudniejsza była walka z ogniem w środkowej i południowej części stanu, gdzie płomienie podsycał silny wiatr. W niektórych miejscach ogłoszono stan gotowości do ewakuacji. 

Od miesięcy walczą z ogniem. "Tam jest 110 stopni, to może wyczerpać każdego"

Od miesięcy walczą z ogniem. "Tam jest 110 stopni, to może wyczerpać każdego"

Źródło:
Cal Fire, NBC Los Angeles, ABC Fresno

Zmniejszenie populacji nietoperzy w Stanach Zjednoczonych mogło przyczynić się do śmierci nawet 1300 niemowląt. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, jest to powiązane z rolą, jaką latające ssaki pełnią w ekosystemach. Wyniki te po raz kolejny udowadniają, jak bliskie więzi łączą populacje ludzi i zwierząt.

Ponad tysiąc dzieci zmarło, ponieważ... zabrakło nietoperzy

Ponad tysiąc dzieci zmarło, ponieważ... zabrakło nietoperzy

Źródło:
PAP, The Guardian

Lato 2024 było na Ziemi najcieplejszym w historii prowadzenia pomiarów. To drugi z rzędu taki rekord - poinformowała europejska agencja Copernicus Climate Change Service (C3S). W skali świata nigdy nie odnotowano również tak ciepłego sierpnia, a według ekspertów jesteśmy na dobrej drodze do tego, by cały ten rok pobił rekord.

To najgorętsze lato w historii. Pędzimy po kolejny rekord

To najgorętsze lato w historii. Pędzimy po kolejny rekord

Źródło:
Copernicus, Reuters

Świtowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) przygotowała coroczny raport "Air Quality and Climate Bulletin", analizujący stan klimatu i jakości powietrza na naszej planecie. Naukowcy zwracają w nim uwagę na mechanizm błędnego koła zmian klimatycznych, pożarów lasów oraz zanieczyszczenia powietrza. Zagrożenia te coraz bardziej negatywnie wpływają na zdrowie ludzi.

Dusimy się "szkodliwą mieszanką chemikaliów". Ziemia wpadła w błędne koło

Dusimy się "szkodliwą mieszanką chemikaliów". Ziemia wpadła w błędne koło

Źródło:
PAP, WMO

Boeing Starliner wylądował w Nowym Meksyku. Kapsuła wróciła z pierwszej misji pusta - problemy techniczne sprawiły, że jej załoga musiała pozostać na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronauci znajdą się na Ziemi dopiero w przyszłym roku.

Starliner wylądował. Wewnątrz były skafandry, ale nie astronauci

Starliner wylądował. Wewnątrz były skafandry, ale nie astronauci

Aktualizacja:
Źródło:
space.com, NASA, tvnmeteo.pl, AP, Reuters

W Norwegii także jest gorąco. W wielu regionach w czwartek termometry pokazały ponad 25 stopni Celsjusza, a były też takie miejsca, gdzie temperatura przekroczyła 30 stopni. Padł rekord ciepła dla września. Mieszkańcy postanowili w aktywny sposób skorzystać z letniej pogody.

Upał dotarł nawet do Norwegii. "Prawdopodobnie padło wiele rekordów"

Upał dotarł nawet do Norwegii. "Prawdopodobnie padło wiele rekordów"

Źródło:
smp.no, TV2

Greckie służby meteorologiczne poinformowały w piątek, że tegoroczne lato w tym kraju było najgorętsze w historii pomiarów meteorologicznych. Dotychczas za rekordowe pod tym względem uznawane było lato 2012 roku.

Takiego lata w Grecji jeszcze nie było

Takiego lata w Grecji jeszcze nie było

Źródło:
PAP, meteo.gr, AFP

- Tempo przyrostu dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych w atmosferze z roku na rok rośnie. My nie potrafimy ograniczyć emisji - mówił we "Wstajesz i wiesz" w TVN24 profesor Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Uniwersytetu Warszawskiego, komentując ostatnie doniesienia o rekordach temperatury. Jak podkreślał, "o bardzo wielu rzeczach nie chcemy pamiętać, nie chcemy wiedzieć, zapominamy i niestety będziemy płacić za to coraz więcej".

"Nie chcemy wiedzieć i niestety będziemy płacić za to coraz więcej"

"Nie chcemy wiedzieć i niestety będziemy płacić za to coraz więcej"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Pogoda zakłóciła przebieg Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji. Deszcz przemoczył czerwony dywan, a filmowcy musieli uciekać przed ulewą.

Oberwanie chmury na festiwalu w Wenecji. Trzeba było uciekać z czerwonego dywanu

Oberwanie chmury na festiwalu w Wenecji. Trzeba było uciekać z czerwonego dywanu

Źródło:
Reuters

Strażacy walczą z pożarem lasu w pobliżu stolicy Ekwadoru. Ewakuowano mieszkańców z domów, pod które podeszły płomienie. Akcję gaśniczą utrudniają silne podmuchy wiatru.

"Nie wiedzieliśmy, co robić. Płomienie były wokół nas"

"Nie wiedzieliśmy, co robić. Płomienie były wokół nas"

Źródło:
Reuters

Pod stolicą Brazylii przez ostatnie dwa dni szalał pożar, który zniszczył 20 procent powierzchni Narodowego Lasu Brasilii. Strażakom udało się opanować żywioł, który miał zostać wzniecony przez podpalaczy.

Wielki pożar nieopodal stolicy. 20 procent lasu zniknęło z powierzchni Ziemi

Wielki pożar nieopodal stolicy. 20 procent lasu zniknęło z powierzchni Ziemi

Źródło:
Reuters, correiobraziliense.com

Nad Mediolanem przeszła gwałtowna ulewa. Auta utknęły w zalanych przejazdach podziemnych, kierujących ewakuowali strażacy. Spore utrudnienia występowały na kolei, a także w ruchu metra.

Ulewa zatopiła auta w Mediolanie

Ulewa zatopiła auta w Mediolanie

Źródło:
ENEX, ilmattino.it

U wybrzeży hiszpańskiej wyspy Gran Canaria doszło do wycieku ropy naftowej. Władze zamknęły kilka plaż i ogłosiły stan zagrożenia dla środowiska. Plama ma dwa kilometry długości.

"Skażenie na znaczną skalę" u wybrzeży popularnej wyspy. Zamknięto plaże

"Skażenie na znaczną skalę" u wybrzeży popularnej wyspy. Zamknięto plaże

Źródło:
Reuters