Planeta z czterema słońcami odkryta przez internautów

Artystyczne przedstawienie PH1 w jej układzie

Aż cztery słońca wschodzą i zachodzą na niebie nad nowo odkrytą PH1. To pierwsza znana planeta w układzie czterokrotnym. Zidentyfikowali ją internauci, a odkrycie potwierdziły obserwacje przeprowadzone przez międzynarodowy zespół astronomów z Uniwersytetu Yale.

Informację o odkryciu PH1 - jak nazwano pierwszą planetę pozostającą w układzie czterokrotnym - zaprezentowano podczas 44. spotkania Sekcji Nauk Planetarnych Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego, które odbywa się w Reno w amerykańskim stanie Nevada.

Astronomowie znają jedynie sześć planet w układach podwójnych gwiazd. Do tej pory nie znano jednak żadnej, która znajdowałaby się w układzie aż czterech.

Internauci wychwycili tranzyt

Pierwszy taki obiekt został zidentyfikowany przez internautów biorących udział w społecznościowym projekcie naukowym Planet Hunters. W jego ramach chętni mogą pomóc w wyszukiwaniu oznak potencjalnych planet wśród danych uzyskiwanych przez kosmiczne obserwatorium Kepler.

Kian Jek z San Francisco oraz Robert Gagliano z Cottonwood w Arizonie jako pierwsi dostrzegli niewielkie osłabienia światła spowodowane przechodzeniem planety przed gwiazdą, czyli tranzytem. Następnie zespół amerykańskich, brytyjskich i szwajcarskich naukowców, kierowany przez Meg Schwamb z Uniwersytetu Yale przeprowadził dalsze obserwacje potwierdzające odkrycie. Użyto do nich 10-metrowych teleskopów Kecka na Hawajach.

Większa niż Neptun, ciężka jak pół Jowisza

Planeta pozasłoneczna PH1 jest gazowym olbrzymem o promieniu 6,2 razy większym niż ziemski (czyli jest większa niż Neptun) i masie maksymalnie takiej, jak połowa masy Jowisza. Co około 138 dni okrąża parę gwiazd, które z kolei krążą wokół siebie. Gwiazdy te mają masy odpowiednio 1,5 oraz 0,4 masy Słońca.

Co więcej, w odległości 1000 jednostek astronomicznych (czyli 1000 razy dalej niż dystans Ziemia-Słońce) wokół układu planetarnego krąży druga para gwiazd. Oznacza to, że na niebie planety PH1 wschodzą i zachodzą aż cztery słońca.

Są nowe dane do przeszukania

W przeszłości internauci, w tym Polacy, odkrywali już w projekcie Planet Hunters kandydatki na planety. PH1 jest pierwszym z tego typu obiektów wskazanych przez internautów, dla którego udało się uzyskać dane spektroskopowe potwierdzające hipotezę o jej istnieniu.

- Warto wspomnieć, że projekt otrzymał właśnie nową porcję danych z Kosmicznego Teleskopu Keplera, więc teraz właśnie jest dobry moment, aby rozpocząć własne poszukiwania planet pozasłonecznych pod adresem OdkrywcyPlanet.pl - zachęca dr hab. Lech Mankiewicz z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, koordynator różnych astronomicznych projektów społecznościowych.

Szukaj na OdkywcyPlanet.pl

PlanetHunters.org działa na platformie Zoouniverse.org, która jest rozwijana przez międzynarodowy zespół naukowców i nauczycieli, do którego należy Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. Dzięki tej współpracy projekt dostępny jest także w polskie wersji jako OdkrywcyPlanet.pl

Artystyczne przedstawienie PH1 w jej układzie (NASA/Haven Giguere/Yale)

Autor: js/rs / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

W naszą stronę zmierza Kirk, który obecnie jest huraganem. Na jego trasie znajdzie się Portugalia, Hiszpania, Francja, a w czwartek przemieści w stronę północnych Niemiec i Polski. Cyklon Kirk nie pozostanie bez wpływu na pogodę w naszym kraju.

Huragan Kirk zmierza w naszą stronę. Spowoduje duże zamieszanie w pogodzie

Huragan Kirk zmierza w naszą stronę. Spowoduje duże zamieszanie w pogodzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Niedziela 6.10 upłynie pod znakiem pochmurnej aury z opadami deszczu i mżawki. Miejscami możliwe są rozpogodzenia. Powieje słaby, wschodni i północno-wschodni wiatr.

Pogoda na dziś - niedziela, 6.10. Wiele deszczowych miejsc, do 14 stopni

Pogoda na dziś - niedziela, 6.10. Wiele deszczowych miejsc, do 14 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

- Grzyby są znacznie bliżej spokrewnione ze zwierzętami niż z roślinami. Grzyby i zwierzęta mają wspólnego przodka, który wyglądał zapewne jak ameba, był pełzakiem, a rośliny są bardzo, bardzo daleko od niego - powiedziała doktor habilitowana Marta Wrzosek, wykładowczyni na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Dlatego, podobnie jak zwierzęta, grzyby się poruszają, porozumiewają i uprawiają seks.

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Źródło:
PAP

W najbliższych dniach zapanuje pochmurna aura, pojawią się zamglenia i opady deszczu. W górach i na terenach podgórskich prognozowany jest halny. Tam w porywach wiatr może osiągać prędkość nawet 100 kilometrów na godzinę.

Zrobi się cieplej. Uwaga na bardzo silny wiatr - w górach powieje halny

Zrobi się cieplej. Uwaga na bardzo silny wiatr - w górach powieje halny

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niedźwiedź zaatakował zbierającego grzyby mężczyznę na Słowacji. 63-latek poniósł śmierć - poinformowała w sobotę policja. Do zdarzenia doszło w lesie w okolicach Liptowskiego Mikułasza.

Zbierał grzyby, gdy zaatakował go niedźwiedź. Nie żyje 63-latek

Zbierał grzyby, gdy zaatakował go niedźwiedź. Nie żyje 63-latek

Źródło:
PAP, topky.sk, RDLP

Dziesięć lat temu na pokrytej wieloletnią zmarzliną Syberii pojawiły się tajemnicze kratery. Powstały w wyniku gigantycznych eksplozji. Naukowcy od dawna zastanawiali się, dlaczego takie kratery występują tylko w tym regionie. Wreszcie brytyjskim i hiszpańskim badaczom udało się rozwikłać zagadkę.

Eksplodujące kratery na Syberii. Rozwikłano ich zagadkę

Eksplodujące kratery na Syberii. Rozwikłano ich zagadkę

Źródło:
livescience.com

W tym roku powodzie dotknęły 4,4 mln mieszkańców Afryki Zachodniej i Środkowej - donosi Organizacja Narodów Zjednoczonych. Z ich powodu zginęło co najmniej tysiąc osób. Przedłużająca się pora deszczowa spowodowała też w tej części kontynentu wzrost zachorowań na malarię.

Dwa miesiące i tylko pięć dni bez deszczu. Potworne konsekwencje przedłużającej się pory deszczowej

Dwa miesiące i tylko pięć dni bez deszczu. Potworne konsekwencje przedłużającej się pory deszczowej

Źródło:
PAP, ONZ

W czwartek do Tajwanu dotarł tajfun Krathon. Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do czterech, a około 700 osób zostało rannych. 20 tysięcy domów na wyspie wciąż nie ma prądu. W wyniku ulewnych opadów deszczu powstały osunięcia ziemi.

"Dziwna burza" zabiła cztery osoby

"Dziwna burza" zabiła cztery osoby

Źródło:
PAP, AFP

Trzęsienie ziemi zarejestrowano w niedzielę rano miejscowego czasu w pobliżu Wellington, stolicy Nowej Zelandii - poinformowała rządowa instytucja monitorująca aktywność sejsmiczną GeoNet. Dodała, że miało magnitudę 5,7.

Trzęsienie ziemi w pobliżu stolicy Nowej Zelandii

Trzęsienie ziemi w pobliżu stolicy Nowej Zelandii

Źródło:
Reuters, USGS

Podczas grzybobrania warto pamiętać o pewnych zasadach, które pozwolą nam bezpiecznie wrócić do domu z koszem smakowitych leśnych skarbów. Co zrobić, jeśli nie znamy jakiegoś grzyba, jak się ubrać do lasu i w nim nie zgubić?

"Starajmy się nie popaść w amok grzybobrania"

"Starajmy się nie popaść w amok grzybobrania"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Zooplankton, czyli niewielkie organizmy zwierzęce zamieszkujące wodne ekosystemy, odżywia się bakteriami. Dlatego amerykańscy badacze chcieli go wykorzystać do walki z bakteriami kałowymi występującymi w wodach słodkich i słonych. Okazało się jednak, że bakterie kałowe nie "smakują" zooplanktonowi.

Zooplankton żywi się bakteriami, ale tych kałowych nie tknie

Zooplankton żywi się bakteriami, ale tych kałowych nie tknie

Źródło:
PAP, journals.asm.org

Półwysep Antarktyczny w ciągu ostatnich blisko 40 lat zazielenił się w dramatycznym tempie - donoszą brytyjscy naukowcy po przeanalizowaniu danych satelitarnych. Tylko w latach 2016-2021 proces ten przyspieszył o ponad 30 procent. Badacze zwracają też uwagę na pilną potrzebę głębszego zbadania tego problemu.

Mapy satelitarne pokazują, jak zazielenia się Antarktyda. "Poważne obawy"

Mapy satelitarne pokazują, jak zazielenia się Antarktyda. "Poważne obawy"

Źródło:
University of Exeter, tvnmeteo.pl

W ostatnich dniach pojawiły się doniesienia o możliwości zaobserwowania w weekend zorzy polarnej w Polsce. To za sprawą ostatniej aktywności rozbłysków słonecznych. Miniona noc przyniosła rozczarowanie. Jak będzie w nocy z soboty na niedzielę? Sprawdź najnowsze prognozy.

Co z zorzą polarną? "Nie pozostaje nic innego, jak tylko czekać"

Co z zorzą polarną? "Nie pozostaje nic innego, jak tylko czekać"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pogoda w Tatrach w ostatnich dniach jest wymagająca. Ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR) udzielili pomocy 16 turystom, poszkodowanym między innymi na Rysach. Wysoko w górach szlaki są oblodzone i zalega tam cienka warstwa śniegu.

Seria wypadków w Tatrach. "Nie poradzili sobie ze śniegiem i lodem"

Seria wypadków w Tatrach. "Nie poradzili sobie ze śniegiem i lodem"

Źródło:
PAP, TOPR

Na terenach na południu kraju wciąż usuwane są skutki wrześniowej powodzi. Kataklizm spowodował wiele szkód - czyha tam wiele zagrożeń, także dla naszego zdrowia. Dotyczy to również grzybów. Dlaczego nie powinniśmy ich tam zbierać? Tłumaczyła mykolog doktor habilitowana Marta Wrzosek.

"Szczególnie unikajmy tych miejsc". Gdzie nie zbierać grzybów

"Szczególnie unikajmy tych miejsc". Gdzie nie zbierać grzybów

Źródło:
PAP

Liczba ofiar śmiertelnych powodzi w Bośni i Hercegowinie, które były następstwem ulewnych opadów deszczu, wzrosła do 21. Jest kilkudziesięciu zaginionych. Wiele domów, dróg i mostów zostało zniszczonych, są miasta i wsie odcięte od świata.

Miasta i wsie odcięte od świata. "Żywioł wyrywał z ziemi całe domy z fundamentami"

Miasta i wsie odcięte od świata. "Żywioł wyrywał z ziemi całe domy z fundamentami"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, N1, tv21.tv

Policja z miasta Sterling Heights nieopodal Detroit otrzymała nietypowe wezwanie od pewnej kobiety. Pod jej samochodem znajdował się ponadmetrowy aligator. Zdaniem funkcjonariuszy, gad był trzymany nielegalnie jako zwierzę domowe.

"Wszyscy mówili mi: pod twoim samochodem jest aligator"

"Wszyscy mówili mi: pod twoim samochodem jest aligator"

Źródło:
PAP, UPI, The Detroit News

W weekend w wyższych partiach Tatr należy spodziewać się opadów śniegu i deszczu. Warunki do uprawiania turystyki są trudne - na szlakach jest mokro, ślisko i błotniście. Tatrzański Park Narodowy zaleca rezygnację z wycieczek w wyższe partie gór.

W Tatrach może spaść śnieg. "Zachowajmy rozsądek"

W Tatrach może spaść śnieg. "Zachowajmy rozsądek"

Źródło:
PAP, TPN

Schronisko dla słoni, które położone jest w pobliżu miasta Chiang Mai w północnej Tajlandii, zostało całkowicie zalane przez wody powodziowe. Pracownikom rezerwatu udało się uratować większość zwierząt, ale niektóre z nich zostały porwane przez żywioł. Według władz Elephant Nature Park, to najgorsza powódź w historii tego regionu.

"To największa ewakuacja, jaką kiedykolwiek przeprowadziliśmy"

"To największa ewakuacja, jaką kiedykolwiek przeprowadziliśmy"

Źródło:
Reuters, Elephant Nature Park, CNN

Nowe dane dostarczone przez naukowców sugerują, że ekstremalne zjawiska typu El Nino będą w przyszłości dwa razy częstsze. Ostatnie badania nad starożytnym plantkonem potwierdziły to, co wcześniej pokazywały już modele klimatyczne.

Starożytny plankton ma nam coś do powiedzenia o przyszłości El Nino

Starożytny plankton ma nam coś do powiedzenia o przyszłości El Nino

Źródło:
PAP, WWF

Do 213 wzrosła liczba ofiar śmiertelnych huraganu Helene w Stanach Zjednoczonych. W kraju nadal ponad 700 tysięcy osób nie ma dostępu do prądu.

Zginęło ponad 200 osób, a naprawa szkód "potrwa lata"

Zginęło ponad 200 osób, a naprawa szkód "potrwa lata"

Źródło:
BBC, CNN, PoweOutage.us

Po gwałtownej pogodzie, jaką przyniósł nam wrzesień, nadeszła chwila spokoju. Czy październik pokaże nam bardziej przyjazne oblicze jesieni? O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysują się kolejne tygodnie, opowiada synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy odkryli nowy gatunek motyla z rodziny przeziernikowatych. Owad pochodzi z Ameryki Południowej, ale po raz pierwszy zaobserwowano go prawie 7000 kilometrów od miejsca pochodzenia, w Walii. Aby ustalić jego pochodzenie, badacze musieli przeprowadzić szeroko zakrojone śledztwo.

Ten motyl pochodzi z dżungli. Odkryto go w... walijskim salonie

Ten motyl pochodzi z dżungli. Odkryto go w... walijskim salonie

Źródło:
Natural History Museum

Voyager 2 stracił ważny instrument pomiarowy, jednak nie doszło do tego w wyniku kosmicznej katastrofy. NASA zdecydowała się na wyłączenie systemu badania plazmy z powodu kurczących się zapasów paliwa. Inżynierowie mają nadzieję, że dzięki temu misja Voyagera 2 się wydłuży.

Voyager 2 leci dalej, ale bez ważnego systemu

Voyager 2 leci dalej, ale bez ważnego systemu

Źródło:
NASA

W czwartek doszło do największego w tym cyklu rozbłysku słonecznego. Zjawisko zaliczone zostało do klasy X9.05 i, co istotne, doszło do niego w centralnej względem Ziemi części tarczy słonecznej. Oznacza to, że może on doprowadzić do powstania sporej burzy geomagnetycznej, a co za tym idzie, także zorzy polarnej.

Najsilniejszy rozbłysk na Słońcu w tym cyklu. Skierowany "prawie centralnie w stronę Ziemi"

Najsilniejszy rozbłysk na Słońcu w tym cyklu. Skierowany "prawie centralnie w stronę Ziemi"

Źródło:
Space Weather Live, "Z głową w gwiazdach", space.com

W środę Katalonię, region na północnym wschodzie Hiszpanii, nawiedziła fala intensywnych opadów deszczu, które miejscami przekroczyły 60 l/mkw. Nagła zmiana pogody była spowodowana przejściem zimnego frontu atmosferycznego.

Nawałnica przeszła przez Katalonię, mocno się ochłodziło

Nawałnica przeszła przez Katalonię, mocno się ochłodziło

Źródło:
Meteocat, ENEX

Po raz pierwszy w historii naukowcom udało się zmapować mózg dorosłego zwierzęcia, a konkretnie muszki owocowej. Kompletny skan organu mniejszego od główki szpilki zawiera dokładne połączenia blisko 140 000 neuronów. Świat nauki okrzyknął te badania przełomem w neuronauce, który pomoże nam zrozumieć działanie ludzkiego mózgu.

Dzięki tej mapie doświadczymy "lawiny odkryć w ciągu najbliższych kilku lat"

Dzięki tej mapie doświadczymy "lawiny odkryć w ciągu najbliższych kilku lat"

Źródło:
BBC, Science Daily, FlyWire, Nature

Tegoroczny początek Tygodnia Grubego Niedźwiedzia na Alasce został przyćmiony przez starcie, do którego doszło między dwoma niedźwiedziami uczestniczącymi w konkursie. Niedźwiedź z numerem 469 zaatakował niedźwiedzia z numerem 402, doprowadzając do jego śmierci. Start zawodów został opóźniony, a niedźwiedź-agresor wykluczony z konkursu.

Uczestnik konkursu na najgrubszego niedźwiedzia wykluczony z zawodów

Uczestnik konkursu na najgrubszego niedźwiedzia wykluczony z zawodów

Źródło:
NBC News, CNN, BBC, tvn24.pl

Ten spektakl mogli podziwiać tylko nieliczni. W środę na wąskim skrawku lądu naszej planety, między innymi na Wyspie Wielkanocnej, widoczne było obrączkowe zaćmienie Słońca. Widok "pierścienia ognia" przyciągnął wielu obserwatorów.

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Opady związane z huraganem Helene zdewastowały miasteczko Chimney Rock i jego okolice. Nakręcono tam takie filmy jak "Dirty Dancing" i "Ostatni Mohikanin".

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Źródło:
USA Today, CNN, Asheville Citizen Times, tvnmeteo.pl