Pjongczang na tej samej szerokości geograficznej co Ateny i Sewilla. Dlaczego jest tam tak zimno?

Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskie
Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskie
visualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)
Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskievisualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)

Pjongczang leży na tym samym równoleżniku,co między innymi greckie Ateny, a mimo to odbywają się tam zimowe igrzyska olimpijskie. Co więcej - mróz bywa przejmująco przenikliwy. Tłumaczymy, dlaczego tak się dzieje.

WIĘCEJ O IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH W SERWISIE SPORT.TVN24.PL

Średnia roczna temperatura w Pjongczangu wynosi 7 stopni Celsjusza. Nie byłoby w tym nic zadziwiającego - w końcu odbywają się tam zimowe Igrzyska Olimpijskie, a na co dzień znajduje się tam popularny kurort narciarski. Jednak region ten znajduje się w tej samej szerokości geograficznej co miejsca, w które ruszamy, żeby zaznać więcej ciepła i powygrzewać się na słońcu. Na 37. równoleżniku, wraz z Pjongczangiem znajdują się między innymi greckie Ateny, hiszpańska Sewilla, czy północny kraniec Tunezji.

Pjongczang a Ateny

Pierwszym, choć nie najważniejszym elementem kształtującym klimat Pjongczangu, jest jego wysokość nad poziomem morza. Region ten wyniesiony jest ponad poziom morza średnio na 750 metrów. W Atenach, które usytuowane są na wysokości 70 m. n.p.m., możemy się cieszyć w lutym średnią wartością temperatury wynoszącą 10 stopni. Uwzględniając fakt, że temperatura obniża się wraz z wysokością o średnio 0,6 stopnia Celsjusza na każde 100 metrów, to - uogólniając - w Pjongczangu powinno być zimniej o nieco ponad 4 stopnie. Jednak temperatura w lutym wynosi tam średnio -5 stopni. Co sprawia, że jest tam tak zimno?

Przyczyną jest wyż syberyjski

Zimowe miesiące w Pjongczangu są zazwyczaj zimne i suche. Jak podaje serwis meteorologiczny Accuweather, średnia temperatura maksymalna waha się tam między -1 st. C a 4 st. C, a minimalna między -11 a -5,5 st. C.

Góry Taebaek, w których znajduje się Pjongczang, znane są z panującego tam przenikliwego zimna oraz silnego wiatru pochodzącego z głębi kontynentu azjatyckiego (pamiętajmy, że wiatr mocno obniża odczucie temperatury). Jest to związane z cyrkulacją powietrza w tym regionie, którą częściowo warunkuje wyż syberyjski. Mroźne powietrze znad Syberii, które przemieszcza się wokół ośrodka wysokiego ciśnienia, wysyłane jest nad obszar, w którym znajduje się między innymi Pjongczang. Wyż syberyjski pojawił się również w trakcie trwania igrzysk olimpijskich w tym roku.

Sportowcy oraz organizatorzy odczuli mroźną pogodę na własnej skórze. Niska temperatura oraz wiatr dały się we znaki. W ubiegłym tygodniu pojawił się wiatr, który zrywał elementy konstrukcyjne i ranił tym kilkanaście osób. Był on tym silniejszy, że w górach ma przemieszczające się powietrze ma szansę rozwinąć jeszcze większe prędkości w związku z efektem tunelowym, który powstaje, gdy wiatr musi "przecisnąć się" pomiędzy barierami terenowymi.

Było kilka wariantów

Jeszcze w kwietniu powstał raport pogodowy dotyczący igrzysk olimpijskich w Pjongczangu. Specjaliści z komitetu organizacyjnego Igrzyska Olimpijskie w Pjongczang zajmujący się klimatem i pogodą zakładali pięć scenariuszy pogodowych, związanych z oscylacją mas powietrza w regionie Góry Taebaek.

Pojawienie się zimnego i suchego powietrza znad Syberii związanego z ośrodkiem wysokiego ciśnienia było najbardziej prawdopodobnym wariantem.

Zakładano również możliwość wkroczenia ciepłego i wilgotnego strumienia powietrza z południowego zachodu lub zimnego i wilgotnego powietrza ze wschodu. W obu tych przypadkach podczas wydarzenia prawdopodobnie pojawiłyby się opady śniegu.

Trzeci wariant zakładał, że pojawienie się przejrzystego nieba i braku wiatr w górskim terenie doprowadziłoby do powstawania mgieł, które mogłyby być bardzo uciążliwe dla sportowców.

Ostatnim prognozowanym wariantem była pogoda przejściowa - od początkowego napływu powietrza z zachodu, przez zmianę cyrkulacji i jego napływ ze wschodu, po efekt wychłodzenia w górach, powodujący mgły.

Klimat kształtowany nie tylko przez szerokość

Warto pamiętać, że zasada "im bliżej równika, tym cieplej" nie zawsze się sprawdza. Klimat jest kształtowany przez szereg różnych czynników, do których, poza szerokością geograficzną, należą odległość od mórz i oceanów, ukształtowanie powierzchni, czy prądy morskie.

Pjongczang nie jest jedynym miejscem znajdującym się na 37. równoleżniku, gdzie panuje bardzo niska temperatura. W miejscowości Alamosa w stanie Kolorado w USA średnia temperatura w lutym wynosi -7 stopni Celsjusza. Klimat w tym miejscu jest kształtowany głównie przez wysokość nad poziomem morza oraz odległość od oceanu. Wyniesienie na 2299 metrów nad poziom morza oraz usytuowanie wewnątrz kontynentu sprawia, że zimy są tam bardzo mroźne.

Z kolei na Islandii, która leży tuż przed kołem podbiegunowym, na 64. równoleżniku, zimą jest znacznie cieplej. Średnia temperatura wynosi 0 stopni Celsjusza za sprawą ciepłego Prądu Północnoatlantyckiego, który znacznie ociepla klimat wyspy.

[object Object]
Kubacki i Kot o podium w konkursie drużynowymtvn24
wideo 2/2

Autor: amm,AP/map / Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: visualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)

Pozostałe wiadomości

W wielu regionach Polski zrobiło się biało, a śnieg cały czas sypie. W niektórych miejscach pokrywa śnieżna wzrosła do około 20-30 centymetrów. Sprawdź, gdzie występują opady.

Strefy opadów wędrują nad Polską. Gdzie pada śnieg

Strefy opadów wędrują nad Polską. Gdzie pada śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24

IMGW ostrzega przed oblodzonymi drogami. Alarmy pierwszego stopnia obowiązują w 14 województwach. Sprawdź, gdzie warunki na drogach będą trudne.

Drogi skute lodem. Ostrzeżenia w 14 województwach

Drogi skute lodem. Ostrzeżenia w 14 województwach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Zimowa aura nastała w wielu regionach kraju. - Są takie miejsca w Polsce, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu - powiedział w piątek na antenie TVN24 Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia z miejscowości, w których zrobiło się biało.

Zimowa aura w Polsce. "Są takie miejsca, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu"

Zimowa aura w Polsce. "Są takie miejsca, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Pogoda na dziś. Piątek 22.11 przyniesie przelotne opady śniegu, które miejscami mogą być obfite. Termometry pokażą maksymalnie 0-3 stopni. Biomet będzie niekorzystny.

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zima zagościła w wielu regionach kraju. W Koszalinie w czwartek rano leżało tyle śniegu, ile na Kasprowym Wierchu. Niektórzy narzekają na trudne warunki na drogach i mówią, że to za wcześnie, inni cieszą się z bajkowych widoków. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia i nagrania z miejscowości, w których zrobiło się biało.

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Paraliż komunikacyjny, przerwy w dostawie energii elektrycznej oraz w działaniu sieci komórkowych to skutki śnieżyc, które w czwartek przeszły przez Finlandię. Prądu zostało pozbawionych nawet 80 tysięcy odbiorców.

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Źródło:
PAP

Intensywne opady śniegu spowodowały w czwartek duże opóźnienia na paryskim lotnisku Roissy-Charles-de-Gaulle. Przewoźników poproszono o odwołanie 10 procent zaplanowanych na czwartek połączeń - poinformowała agencja AFP.

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Źródło:
PAP, meteofrance.com, tvnmeteo.pl

Śnieg ostatniej nocy i w czwartek zasypał Irlandię. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły. Synoptycy teraz ostrzegają przed mrozem, a na horyzoncie widać ulewne opady deszczu i wichury.

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Źródło:
ENEX, The Irish Times, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7