Pjongczang na tej samej szerokości geograficznej co Ateny i Sewilla. Dlaczego jest tam tak zimno?

Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskie
Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskie
visualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)
Pjongczang - tam odbywają się Igrzyska Olimpijskievisualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)

Pjongczang leży na tym samym równoleżniku,co między innymi greckie Ateny, a mimo to odbywają się tam zimowe igrzyska olimpijskie. Co więcej - mróz bywa przejmująco przenikliwy. Tłumaczymy, dlaczego tak się dzieje.

WIĘCEJ O IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH W SERWISIE SPORT.TVN24.PL

Średnia roczna temperatura w Pjongczangu wynosi 7 stopni Celsjusza. Nie byłoby w tym nic zadziwiającego - w końcu odbywają się tam zimowe Igrzyska Olimpijskie, a na co dzień znajduje się tam popularny kurort narciarski. Jednak region ten znajduje się w tej samej szerokości geograficznej co miejsca, w które ruszamy, żeby zaznać więcej ciepła i powygrzewać się na słońcu. Na 37. równoleżniku, wraz z Pjongczangiem znajdują się między innymi greckie Ateny, hiszpańska Sewilla, czy północny kraniec Tunezji.

Pjongczang a Ateny

Pierwszym, choć nie najważniejszym elementem kształtującym klimat Pjongczangu, jest jego wysokość nad poziomem morza. Region ten wyniesiony jest ponad poziom morza średnio na 750 metrów. W Atenach, które usytuowane są na wysokości 70 m. n.p.m., możemy się cieszyć w lutym średnią wartością temperatury wynoszącą 10 stopni. Uwzględniając fakt, że temperatura obniża się wraz z wysokością o średnio 0,6 stopnia Celsjusza na każde 100 metrów, to - uogólniając - w Pjongczangu powinno być zimniej o nieco ponad 4 stopnie. Jednak temperatura w lutym wynosi tam średnio -5 stopni. Co sprawia, że jest tam tak zimno?

Przyczyną jest wyż syberyjski

Zimowe miesiące w Pjongczangu są zazwyczaj zimne i suche. Jak podaje serwis meteorologiczny Accuweather, średnia temperatura maksymalna waha się tam między -1 st. C a 4 st. C, a minimalna między -11 a -5,5 st. C.

Góry Taebaek, w których znajduje się Pjongczang, znane są z panującego tam przenikliwego zimna oraz silnego wiatru pochodzącego z głębi kontynentu azjatyckiego (pamiętajmy, że wiatr mocno obniża odczucie temperatury). Jest to związane z cyrkulacją powietrza w tym regionie, którą częściowo warunkuje wyż syberyjski. Mroźne powietrze znad Syberii, które przemieszcza się wokół ośrodka wysokiego ciśnienia, wysyłane jest nad obszar, w którym znajduje się między innymi Pjongczang. Wyż syberyjski pojawił się również w trakcie trwania igrzysk olimpijskich w tym roku.

Sportowcy oraz organizatorzy odczuli mroźną pogodę na własnej skórze. Niska temperatura oraz wiatr dały się we znaki. W ubiegłym tygodniu pojawił się wiatr, który zrywał elementy konstrukcyjne i ranił tym kilkanaście osób. Był on tym silniejszy, że w górach ma przemieszczające się powietrze ma szansę rozwinąć jeszcze większe prędkości w związku z efektem tunelowym, który powstaje, gdy wiatr musi "przecisnąć się" pomiędzy barierami terenowymi.

Było kilka wariantów

Jeszcze w kwietniu powstał raport pogodowy dotyczący igrzysk olimpijskich w Pjongczangu. Specjaliści z komitetu organizacyjnego Igrzyska Olimpijskie w Pjongczang zajmujący się klimatem i pogodą zakładali pięć scenariuszy pogodowych, związanych z oscylacją mas powietrza w regionie Góry Taebaek.

Pojawienie się zimnego i suchego powietrza znad Syberii związanego z ośrodkiem wysokiego ciśnienia było najbardziej prawdopodobnym wariantem.

Zakładano również możliwość wkroczenia ciepłego i wilgotnego strumienia powietrza z południowego zachodu lub zimnego i wilgotnego powietrza ze wschodu. W obu tych przypadkach podczas wydarzenia prawdopodobnie pojawiłyby się opady śniegu.

Trzeci wariant zakładał, że pojawienie się przejrzystego nieba i braku wiatr w górskim terenie doprowadziłoby do powstawania mgieł, które mogłyby być bardzo uciążliwe dla sportowców.

Ostatnim prognozowanym wariantem była pogoda przejściowa - od początkowego napływu powietrza z zachodu, przez zmianę cyrkulacji i jego napływ ze wschodu, po efekt wychłodzenia w górach, powodujący mgły.

Klimat kształtowany nie tylko przez szerokość

Warto pamiętać, że zasada "im bliżej równika, tym cieplej" nie zawsze się sprawdza. Klimat jest kształtowany przez szereg różnych czynników, do których, poza szerokością geograficzną, należą odległość od mórz i oceanów, ukształtowanie powierzchni, czy prądy morskie.

Pjongczang nie jest jedynym miejscem znajdującym się na 37. równoleżniku, gdzie panuje bardzo niska temperatura. W miejscowości Alamosa w stanie Kolorado w USA średnia temperatura w lutym wynosi -7 stopni Celsjusza. Klimat w tym miejscu jest kształtowany głównie przez wysokość nad poziomem morza oraz odległość od oceanu. Wyniesienie na 2299 metrów nad poziom morza oraz usytuowanie wewnątrz kontynentu sprawia, że zimy są tam bardzo mroźne.

Z kolei na Islandii, która leży tuż przed kołem podbiegunowym, na 64. równoleżniku, zimą jest znacznie cieplej. Średnia temperatura wynosi 0 stopni Celsjusza za sprawą ciepłego Prądu Północnoatlantyckiego, który znacznie ociepla klimat wyspy.

[object Object]
Kubacki i Kot o podium w konkursie drużynowymtvn24
wideo 2/2

Autor: amm,AP/map / Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: visualhunt.com/KOREA.NET - Official page of the Republic of Korea (CC BY-SA 2.0)

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. W piątek 24.01 w górach pojawią się opady śniegu, a nad morzem należy spodziewać się silnego wiatru. Będzie przeważnie pochmurno, a termometry wszędzie pokażą dodatnie wartości.

Pogoda na dziś - piątek 24.01. Dużo chmur, w części kraju sypnie śniegiem

Pogoda na dziś - piątek 24.01. Dużo chmur, w części kraju sypnie śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Strażacy wciąż walczą się z pożarem Hughes Fire, który szaleje na północ od Los Angeles w Kalifornii. Jak podała agencja Reuters, rozprzestrzenianie się ognia udało się w czwartek zatrzymać. W hrabstwie, które doświadczyło potęgi żywiołu, ma zacząć padać, co rodzi kolejne zagrożenie.

Na Los Angeles mają spaść deszcz i śnieg. To tylko częściowo dobra wiadomość

Na Los Angeles mają spaść deszcz i śnieg. To tylko częściowo dobra wiadomość

Źródło:
Reuters

W modelach pogodowych nie widać skandynawskiego wyżu, który miałby sprowadzić zimno. Zamiast tego pogodę mają kształtować atlantyckie niże. Temperatura w Polsce już niedługo może wzrosnąć powyżej 10 stopni Celsjusza. Co jeszcze przyniesie koniec stycznia i początek lutego? Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdza, czy są szanse na powrót chłodu i śniegu.

Mapy "rozgrzane do czerwoności". Nasza synoptyk sprawdza szanse na zimę

Mapy "rozgrzane do czerwoności". Nasza synoptyk sprawdza szanse na zimę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Eowyn - pod tą nazwą kryje się niezwykle silna wichura, nadciągająca nad Wyspy Brytyjskie. Synoptycy ostrzegają przed niszczycielskim wiatrem, który będzie łamać drzewa i zrywać linie energetyczne. Po raz pierwszy od ośmiu lat całą Irlandię objęto alertem pogodowym najwyższego stopnia. Mieszkańcy muszą spodziewać się wielu utrudnień komunikacyjnych. Szkoły będą zamknięte.

Nadciąga "burza stulecia". Cały kraj na czerwono

Nadciąga "burza stulecia". Cały kraj na czerwono

Aktualizacja:
Źródło:
Met Office, Met Eireann, Reuters, BBC

Część Stanów Zjednoczonych znalazła się w objęciach surowej zimy. W jednym z miast w stanie Michigan doszło do pęknięcia sieci wodociągowej. Woda z rur wypłynęła na ulice i bardzo szybko zamarzła, tworząc na zaparkowanych pojazdach grubą warstwę lodu.

Mróz taki, że pękały rury. Auta pokryła gruba warstwa lodu

Mróz taki, że pękały rury. Auta pokryła gruba warstwa lodu

Źródło:
fox2detroit.com, CNN

Z powodu dużego zanieczyszczenia powietrza w Bangkoku w czwartek zamknięto blisko 200 szkół. Mieszkańców poproszono o pracę z domu, a w niektórych dzielnicach miasta ograniczono ruch samochodowy.

Zamknięto prawie 200 szkół, mieszkańców poproszono o zostanie w domach

Zamknięto prawie 200 szkół, mieszkańców poproszono o zostanie w domach

Źródło:
PAP, AFP

Głuszce to bardzo charakterystyczne ptaki. W okresie godowym, który zaczyna się w połowie kwietnia, samce wydają z siebie serię odgłosów, by zwabić partnerkę. Pewnemu fotografowi z Rumunii udało się jednak nagrać taką "arię" na długo przed nadejściem wiosny.

Usłyszał charakterystyczny śpiew. O wiele za wcześnie

Usłyszał charakterystyczny śpiew. O wiele za wcześnie

Źródło:
ENEX, tvnmeteo.pl

Pogoda w najbliższych dniach będzie daleka od zimowej. Spodziewane są przejaśnienia, rozpogodzenia, a także wzrost temperatury do nawet 12 stopni Celsjusza. Opady będą występowały lokalnie. Szansa na śnieg jest tylko w górach.

Temperatura mocno poszybuje. Ile stopni będzie

Temperatura mocno poszybuje. Ile stopni będzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwa trzęsienia ziemi w odstępie kilku godzin nawiedziły w czwartek Filipiny. W mieście San Francisco na wschodzie kraju uszkodzonych zostało kilkanaście budynków - przekazały lokalne władze.

Dwa trzęsienia ziemi i kilkadziesiąt wstrząsów wtórnych

Dwa trzęsienia ziemi i kilkadziesiąt wstrząsów wtórnych

Źródło:
Reuters

W środę w Karkonoszach doszło do kolejnego w ostatnich dniach poważnego wypadku. Turysta doznał licznych obrażeń po tym, jak osunął się z krawędzi zbocza w Kotle Wielkiego Stawu i stoczył się z dużej wysokości. Ratownicy przestrzegają, że w górach jest bardzo ślisko i wybierając się w wysokie partie, należy być odpowiednio przygotowanym.

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Pożar Hughes Fire, który wybuchł w środę koło południa lokalnego czasu strawił już ponad 4100 hektarów terenu. Skuteczną walkę z żywiołem uniemożliwiają sprzyjające rozprzestrzenianiu się ognia warunki atmosferyczne. Z Kalifornii napływają też informacje o kolejnym pożarze, nazwanym Sebulveda Fire, który zapłonął w pobliżu dzielnicy Bel Air, gdzie znajdują się jedne z najdroższych nieruchomości w Stanach Zjednoczonych.

"Sytuacja pozostaje dynamiczna". Ogień pojawił się w pobliżu prestiżowej dzielnicy

"Sytuacja pozostaje dynamiczna". Ogień pojawił się w pobliżu prestiżowej dzielnicy

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Góra lodowa A23a jest na kursie kolizyjnym z Georgią Południową, brytyjską wyspą położoną na południowym Atlantyku. Jeśli w nią uderzy, zginą zwierzęta takie jak pingwiny i foki.

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Źródło:
BBC, bas.ac.uk

Internauci twierdzą w mediach społecznościowych, że gęste mgły, które pojawiały się w ostatnim czasie w różnych miejscach na świecie, to sztucznie wywołane zjawisko. Nadali mu nawet nazwę - Fogvid-24. Według nich to mieszanka szkodliwych pyłów, a kontakt z nią skutkuje grypopodobnymi objawami. Ta teoria spiskowa, choć powstała w Stanach Zjednoczonych, dotarła już do Polski.

Fogvid-24, czyli "mgła śmierci", która wywołuje objawy grypopodobne. Nowa teoria spiskowa

Fogvid-24, czyli "mgła śmierci", która wywołuje objawy grypopodobne. Nowa teoria spiskowa

Źródło:
Konkret24

Dwa słupy energetyczne runęły pod naporem silnego wiatru w pobliżu miasta Oaxaca w Meksyku. Z tego powodu mieszkańcy od kilku dni borykają się z brakiem energii elektrycznej. Wichury doprowadziły także do paraliżu na jednej z dróg.

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Źródło:
Gobierno de Mexico, ENEX

Fala upałów nawiedziła Brazylię. We wtorek termometry pokazały prawie 40 stopni. Pracownicy zoo w Rio de Janeiro pomagają zwierzętom przetrwać spiekotę, częstując je mrożonymi przysmakami. W tym samym czasie zwierzęta na ciepłym zazwyczaj południu Stanów Zjednoczonych zasypał śnieg.

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, INMET, istoe.com.br

W Nigerii rozprzestrzenia się epidemia gorączki Lassa. W najnowszym komunikacie Nigeryjskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (NCDC) potwierdziło śmierć 22 osób i 143 zdiagnozowane przypadki choroby w pierwszych dwóch tygodniach 2025 roku. Według NCDC sytuacja w kraju jest krytyczna.

Epidemia gorączki Lassa. 22 osoby nie żyją

Epidemia gorączki Lassa. 22 osoby nie żyją

Źródło:
PAP

Arktyczne zimno, które sięgnęło południowych części Stanów Zjednoczonych, sprowadziło śnieg i opady marznące do regionów, które od wielu lat nie doświadczyły tak potężnego ataku zimy. Według władz zginęło co najmniej 12 osób.

"Nigdy czegoś takiego nie widziałem. I prawdopodobnie nigdy więcej nie zobaczę"

"Nigdy czegoś takiego nie widziałem. I prawdopodobnie nigdy więcej nie zobaczę"

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP, NWS, eu.usatoday.com

Ośmioletnia kotka o imieniu Mittens w ciągu 24 godzin trzy razy leciała samolotem między Nową Zelandią a Australią. Pracownicy lotniska nie zauważyli klatki ze zwierzęciem podczas rozładunku luku bagażowego.

Kot został w samolocie. Odbył trzy podróże w ciągu doby

Kot został w samolocie. Odbył trzy podróże w ciągu doby

Źródło:
BBC

Policja w Houston w Teksasie ma duży kłopot ze szczurami, które spożywają narkotyki skonfiskowane i przechowywane w magazynach. Nawet deratyzatorzy nie radzą sobie z plagą. Do tej pory gryzonie miały wpływ na bieg przynajmniej jednej bieżącej sprawy.

Duży problem policji. Szczury "uzależnione od narkotyków" zjadają dowody

Duży problem policji. Szczury "uzależnione od narkotyków" zjadają dowody

Źródło:
PAP, CBS News

W worku na śmieci pod greckimi Salonikami znaleziono marmurową rzeźbę kobiety - poinformowała w środę policja. Eksperci szacują jej wiek na ponad dwa tysiące lat. Obiekt wysłano na dalsze badania archeologiczne.

Rzeźba znaleziona w worku na śmieci. Może mieć ponad dwa tysiące lat

Rzeźba znaleziona w worku na śmieci. Może mieć ponad dwa tysiące lat

Źródło:
PAP

Przechodzący przez Portugalię niż Garoe przyczynił się do bardzo silnych i niebezpiecznych zjawisk. W dystrykcie Setubal doszło do silnej burzy z piorunami. Jeden z nich uderzył w budynek popularnej restauracji.

Piorun trafił w restaurację na plaży w Portugalii

Piorun trafił w restaurację na plaży w Portugalii

Źródło:
CNN Portugal, IPMA, Safe Communities Portugal

Zima na dobre rozgościła się w południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Potężnie sypnęło między innymi w miejscowości Baton Rouge w stanie Luizjana. Opady sprawiły radość maskotce tamtejszego uniwersytetu.

Tygrys bengalski przysypany śniegiem

Tygrys bengalski przysypany śniegiem

Źródło:
CNN, lsu.edu

Dikeledi przetoczył się przez Mozambik. W wyniku żywiołu w prowincji Nampula zginęło co najmniej 11 osób - podały miejscowe władze. Cyklon przyniósł ulewne opady deszczu oraz porywisty wiatr, którego porywy sięgały 195 kilometrów na godzinę.

Dziesiątki tysięcy zniszczonych domów. Wzrósł bilans ofiar cyklonu Dikeledi

Dziesiątki tysięcy zniszczonych domów. Wzrósł bilans ofiar cyklonu Dikeledi

Źródło:
PAP, aimnews.org

Australijscy naukowcy przeanalizowali wpływ ocieplenia klimatu na funkcjonowanie jaszczurek pustynnych. Jak wynika z badań, rosnąca temperatura będzie zagrożeniem dla gadów polujących w trakcie dnia, którym coraz trudniej będzie zdobywać odpowiednią ilość pożywienia. Problem szczególnie dotknie zwierzęta żyjące w Afryce.

Wzrost "kosztów życia" u jaszczurek. Winna zmiana klimatu

Wzrost "kosztów życia" u jaszczurek. Winna zmiana klimatu

Źródło:
PAP

Amerykańska Federalna Agencja Lotnictwa (FAA) wymaga od należącej do Elona Muska firmy SpaceX dochodzenia w związku z wypadkiem podczas ostatniego testowego lotu rakiety Starship. Statek kosmiczny eksplodował w powietrzu, a jego szczątki spadły na Ziemię. Agencja zawiesiła kolejne loty do czasu wyjaśnienia tej sprawy.

Megarakieta Starship na razie nie poleci. W firmie Muska trzeba przeprowadzić dochodzenie

Megarakieta Starship na razie nie poleci. W firmie Muska trzeba przeprowadzić dochodzenie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Na miłośników obserwacji nocnego nieba czeka prawdziwa gratka. Nadchodzą tygodnie, podczas których będziemy mogli ujrzeć siedem planet Układu Słonecznego. Do dostrzeżenia większości z nich nie będą potrzebne żadne urządzenia.

Patrzcie w niebo, bo większość planet będzie "na wyciągnięcie dłoni"

Patrzcie w niebo, bo większość planet będzie "na wyciągnięcie dłoni"

Źródło:
PAP

Osuwisko zeszło w poniedziałek na indonezyjskiej wyspie Jawa. Po intensywnych opadach deszczu masy ziemi osunęły się na domy w okolicach miasta Pekalongan. Zginęło co najmniej 16 osób, a we wtorek służby ratunkowe wciąż poszukiwały pięciu zaginionych.

16 osób zginęło, los pięciu pozostaje nieznany. "Ścigamy się z pogodą"

16 osób zginęło, los pięciu pozostaje nieznany. "Ścigamy się z pogodą"

Źródło:
PAP, Borneo Bulletin, Reuters

Do 33 tysięcy kilometrów na godzinę rozpędzają się podmuchy wiatru na planecie pozasłonecznej WASP-127b. Międzynarodowemu zespołowi naukowców udało się zaobserwować pogodę na tym odległym świecie za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu w Chile. Jak wyjaśnili badacze, to najszybsze tego rodzaju zjawisko, jakie kiedykolwiek udało się zaobserwować.

Ekstremalne naddźwiękowe podmuchy wiatru zmierzone na planecie poza Układem Słonecznym

Ekstremalne naddźwiękowe podmuchy wiatru zmierzone na planecie poza Układem Słonecznym

Źródło:
ESO, Live Science

Tajemnicze kule znalezione niedawno na plażach w Sydney były pełne bakterii kałowych. Analiza składu obiektów wskazała także obecność kwasów tłuszczowych, węglowodorów i bakterii. Chociaż źródło zanieczyszczenia jest nieznane, część naukowców przypuszcza, że ich źródłem może być przestarzały system kanalizacyjny miasta.

Tajemnicze kulki znalezione na plaży skrywają śmierdzący sekret

Tajemnicze kulki znalezione na plaży skrywają śmierdzący sekret

Źródło:
9 News, BBC, 1 News

Upały nawiedziły Brazylię. W Rio de Janeiro od kilku dni termometry pokazują niemal 40 stopni Celsjusza, a temperatura odczuwalna zbliża się do 50 stopni. Gorąca aura zachęciła wielu mieszkańców do odwiedzenia kultowej Copacabany, ale władze Rio apelują o ostrożne korzystanie ze słońca.

Na kultowej plaży odczuli temperaturę blisko 50 stopni

Na kultowej plaży odczuli temperaturę blisko 50 stopni

Źródło:
O Globo, tvnmeteo.pl

To kolejne lato, w którym Chile zmaga się z potężnymi pożarami. Ten, który rozgorzał w okolicach miasta Los Sauces, pozbawił życia trzech strażaków, a dziewięciu ranił. Władze przekazały, że strażacy walczyli w niezwykle trudnym terenie i zostali otoczeni przez płomienie.

Szalejące płomienie uwięziły strażaków. Trzech zginęło

Szalejące płomienie uwięziły strażaków. Trzech zginęło

Źródło:
Reuters