Ostatnie dane z Saturna. Poczekamy kilkanaście lat, nim kolejna sonda tam dotrze

Sonda Cassini wróciła
Sonda Cassini wróciła
TVN 24
Sonda Cassini wróciłaTVN 24

Sonda Cassini po 18 latach zakończyła misję. Po tym, jak przez minutę przesyłała ostatnie informacje z powierzchni Saturna, została zniszczona. Nim do tego doszło, wysłała szereg zachwycających zdjęć.

Wystrzelona w 1997 roku sonda Cassini przez siedem lat zmierzała w kierunku Saturna, gdzie przez lata zbierała kluczowe dla astronomów informacje. W lipcu 2004 roku Cassini stała się pierwszą sztuczną satelitą tej zagadkowej planety i przez całe lata przesyłała zdjęcia i dane z Saturna oraz z jej księżyców. Sondę zniszczono 15 września 2017 roku.

Przesłane przez sondę zdjęcia Saturna cieszą oko od ponad dekady. W tekście zamieściliśmy te, które wysłała jako ostatnie.

Tu przeczytasz więcej o misji sondy.

Zdjęcia Saturna zrobione przez sondę CassiniNASA

Nieziemskie piękno Saturna

Karol Wójcicki, popularyzator nauki, tłumaczył, dlaczego misja Cassini-Huygens prowadzona przez NASA i Europejską Agencję Kosmiczną była kluczowa dla naszej znajomości Układu Słonecznego.

- Ja miałem 10 lat, gdy zacząłem się interesować tą sondą. I teraz, przed trzydziestką, człowiek traci kawał życia: człowiek wstawał rano, robił sobie kawę i sprawdzał, jakie piękne Cassini zrobiła zdjęcia - opowiadał.

- To, co jest niezwykłe, to fakt, że sonda Cassini to konstrukcja z lat 80. Ja mam w kieszeni telefon z aparatem, który ma dwanaście razy większą matrycę niż sonda, której zdjęciami - pięknymi zdjęciami - wszyscy się zachwycaliśmy. Wtedy nie było internetu, filmy oglądaliśmy na kasetach VHS, a aparaty były tylko na klisze. To jest miniona epoka - stwierdził. Pozostaje nam liczyć na to, że kolejna misja będzie wyposażona w dostępne nam dziś technologie. Wyobraźmy sobie, jakie ona dopiero będzie miała możliwości: to będzie absolutnie niezwykłe - zapewnia.- Ona na bieżąco robiła zdjęcia powierzchni Saturna, pomiary w bardzo trudnych warunkach. To był livestream z powierzchni planety - opowiada o ostatnich minutach misji.

Ostatnie zdjęcia sondy CassiniNASA

1997: odyseja kosmiczna

- Ona przez 7 lat podróżowała na Saturna automatycznie, a gdy mijała planety, przyspieszała na krótko. Wysyłaliśmy komendy do Cassini, godzinę później otrzymywała komunikaty, a dopiero później otrzymywaliśmy raport - tłumaczył tryb działania Cassini Karol Wójcicki.

Lista "zasług" sondy jest naprawdę długa: w czerwcu 2004 Cassini minęła księżyc Febe, przesyłając szereg ważnych informacji. W 2005 roku próbnik Huygens wylądował na zagadkowym księżycu Saturna, Tytanie. Co więcej, dzięki sondzie badacze odkryli potężne wyładowania atmosferyczne na Saturnie, a także kolosalnych rozmiarów cyklon. Na innym księżycu tej upierścienionej planety, Enceladusie, badacze udokumentowali obecność lodowych gejzerów.

W ciągu tych osiemnastu lat dwukrotnie przedłużono misję na kolejne lata, jednak tym razem decyzja była ostateczna. Po latach kosmicznej odysei i nieocenionej "służby", sonda przełączyła się w całkowicie nowy tryb.

- Ostatnie minuty działania sondy to był nowy, przygotowany na tę okazję tryb. Sonda nie zbierała danych i nie wysyłała w pakiecie, lecz prowadziła livestream, bo nie miała innej możliwości po wejściu w atmosferę. Dopiero później sonda została całkowicie zniszczona przez satelitę. To chyba jeden z najbardziej niezwykłych projektów eksploracji Układu Słonecznego ostatnich lat - opowiadał.

Zdjęcie Tytana, księżyca SaturnaNASA

"To nie tak, że ją straciliśmy"

Kierownicy misji ustalili datę jej zakończenia na 15 września 2017 roku. Przed sondą stanęło wyjątkowe zadanie - miała dokonać pomiarów bezpośrednio przy powierzchni Saturna. Przez całą minutę przesyłała na bieżąco dane, które naukowcy będą odcyfrowywać przez całe dekady.

- W ciągu 60 sekund sonda walczyła o utrzymanie kursu, jej silniki na bieżąco wprowadzały korekty, aby jak najdłużej móc zbierać dane. Te informacje przez lata będą analizowane przez naukowców - stwierdził kategorycznie Karol Wójcicki. - To są ostatnie dane z Saturna i będziemy musieli poczekać kilkanaście lat, nim następna sonda dotrze do jego powierzchni - dodał.

- Warto wspomnieć, że to nie jest tak, że my ją straciliśmy. To był proces bardzo przemyślany - wyjaśnił popularyzator nauki. - Być może podczas tych 60 sekund, gdy weszła do atmosfery, wykonała jedno z najważniejszych zadań: w ciągu tej minuty ta sonda wysłana w 1997 roku przez NASA i przez Europejską Agencję Kosmiczną na Saturna była nie tylko jego orbiterem, ale też na 60 sekund stała się jego próbnikiem [a więc zbierała dane z powierzchni - przyp. red.].

Sonda Cassini zakończyła misjęNASA

Tytaniczny wysiłek

Sonda Cassini umożliwiła weryfikację wielu hipotez badaczy oraz możliwie dokładne zbadanie księżyców Saturna - ich topografii, składu powierzchni, zawartości atmosfery.

- Mieliśmy okazję wylądować sondą na najodleglejszym jak dotąd księżycu, Tytanie - opisywał ten element misji Karol Wójcicki. - Jest to glob, który kiedyś wydawał się największym księżycem Układu Słonecznego, później dopiero okazało się to pozorne. Oczywiście, każdy księżyc i każdy glob w Układzie Słonecznym jest dla nas wyjątkowy, natomiast Tytan okazał się zupełną zagadką: to, co wydawało nam się powierzchnią, okazało się warstwą chmur - rozwikłał tajemnicę Wójcicki. - Zrzucając tam lądownik na spadochronie, przebiliśmy się przez te chmury i zobaczyliśmy rzeki, jeziora i morza. Nigdzie w Układzie Słonecznym nie mamy takiego krajobrazu - przynajmniej poza Ziemią. Te zbiorniki były wypełnione metanem, więc trzeba było uważać, by nie wysadzić wszystkiego w powietrze - opisywał. - Tam grawitacja jest tak niska, że wystarczy machanie skrzydełkami z tektury, by latać na Tytanie.

Koniec misji sondy Cassini
Koniec misji sondy CassiniTVN Meteo

Autor: sj/map / Źródło: NASA, TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

IMGW wydał najnowszą prognozę zagrożeń meteorologicznych. Na horyzoncie widać upał - jednego dnia alarmami drugiego stopnia może zostać objęta nawet połowa województw. Sprawdź, gdzie może być niebezpiecznie.

Pół Polski na pomarańczowo. IMGW może wydać ostrzeżenia przed upałem

Pół Polski na pomarańczowo. IMGW może wydać ostrzeżenia przed upałem

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 26.08. Noc będzie zróżnicowana pod względem zachmurzenia, miejscami mogą wystąpić przelotne opady. Temperatura utrzyma się na umiarkowanym poziomie. W dzień dominować będzie pogodna aura, choć na północnym wschodzie możliwe są przelotne deszcze i lokalne burze.

Pogoda na jutro - wtorek, 26.08. Nocą miejscami przydadzą się parasole

Pogoda na jutro - wtorek, 26.08. Nocą miejscami przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Intensywne opady deszczu spowodowały zniszczenia w południowym Jemenie. Jak opowiadali mieszkańcy miasta Aden, były to jedne z najpoważniejszych podtopień, jakie pamiętają. Woda wdzierała się do domów i niszczyła samochody.

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Źródło:
Reuters, Anadolu Ajansi

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Hiszpanii trwa walka z gigantycznymi pożarami. W jednej z gmin w Galicji płomienie zdołały zbliżyć się do gospodarstw domowych. Władze alarmują, że tegoroczny sezon pożarowy jest najgorszy od blisko 20 lat.

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Źródło:
Reuters, ENEX, El Pais

Sierpniowy rekord temperatury minimalnej został pobity na jednym z polskich mrozowisk. W poniedziałek rano termometry na stacji Biegun Zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej pokazały zaledwie -3,6 stopnia Celsjusza. Przy gruncie było jeszcze mroźniej.

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Źródło:
Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, IMGW, tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

Firma SpaceX odwołała kolejny lot testowy Starshipa. W nocy z niedzieli na poniedziałek największa rakieta świata miała po raz dziesiąty wznieść się w powietrze. Jednak na pół godziny przed startem inżynierowie przerwali procedurę.

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Źródło:
PAP, Reuters, SpaceX

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP

W ostatnim czasie na plażach w trzech gminach brazylijskiego stanu Sao Paulo znaleziono setki martwych pingwinów. Większość z nich to młode osobniki. Naukowcy nie znają jeszcze dokładnej przyczyny tak masowej śmierci zwierząt, ale są pewne hipotezy.

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Źródło:
PAP, Globo, Poder360

Brytyjscy naukowcy odkryli nowy gatunek dinozaura. Skamieniałości sprzed 125 milionów lat wskazują, że zwierzę wyróżniało się wyjątkowo długimi, kolczastymi wyrostkami na grzbiecie i ogonie, przypominającymi żagiel.

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Źródło:
PAP

Na początku września dojdzie do zaćmienia Księżyca, które będzie można oglądać w naszym kraju. Tarcza naszego naturalnego satelity zostanie przysłonięta przez cień rzucany przez Ziemię.

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Źródło:
PAP

Nawalny deszcz nawiedził stan Uttarakhand w północnych Indiach. Doprowadził do osunięcia ziemi i powodzi błyskawicznych. W lawinie błotnej całkowicie zniszczone zostały dwa domy, a kilkanaście kolejnych - poważnie uszkodzonych. Ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się wskutek zmieniającego się klimatu, a kolejne ulewy mogą jeszcze pogorszyć sytuację.

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Źródło:
Reuters

Plaże w Guardamar del Segura, na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii, zostały tymczasowo zamknięte po tym, jak w wodach przybrzeżnych zauważono dwa jadowite morskie ślimaki, znane też jako niebieskie smoki. Mimo niewielkich rozmiarów mogą być niebezpieczne - kontakt z nimi może grozić bolesnymi poparzeniami skóry.

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl