Zespół badaczy pod kierunkiem Jean-Jacquesa Hublina z Instytutu Maxa Plancka dla Antropologii Ewolucyjnej w Niemczech poinformował o odkryciu szczątków Homo sapiens w jaskini Baczo Kiro w Bułgarii. W jednej z najniższych warstw jaskini natrafiono na ząb oraz drobne fragmenty kostne, które udało się zidentyfikować jedynie dzięki zaawansowanej technologii badania białek i DNA. Badacze znaleźli tam też narzędzia wykonane z kości oraz kamieni, a także naszyjniki zrobione z zębów niedźwiedzi jaskiniowych.
Zdaniem badaczy przedmioty te należały do człowieka rozumnego, a nie do neandertalczyków - jak wcześniej sądzono. Datowanie radiowęglowe pozwoliło oszacować wiek znaleziska na między ok. 46 940 a 43 650 lat. Datowanie na podstawie mutacji DNA sugeruje podobny wiek - pomiędzy 44 830 a 42 616 lat.
- Wygląda na to, że była to najwcześniejsza fala pojawienia się Homo sapiens na środkowych szerokościach geograficznych Eurazji - powiedział w rozmowie z agencją Reutera Hublin.
Wcześniej najstarsze szczątki Homo sapiens znalezione w Europie datowano na 41,5 do 44,2 tysiąca lat. Znaleziono je we Włoszech i Wielkiej Brytanii.
Badania genetyczne sprzed kilkunastu lat prowadzone na innych próbkach dowodzą, że obie odnogi ewolucyjne ludzi krzyżowały się ze sobą. Działo się to m.in. po wyjściu naszych przodków z Afryki ok. 60 tys. lat temu. Kiedy grupy Homo sapiens opuszczały Afrykę, napotkały na Bliskim Wschodzie neandertalczyków. Wówczas doszło do skrzyżowania się ich i wydawania na świat płodnego potomstwa.
Hublin dodał, że nowe odkrycia wskazują, że neandertalczycy koegzystowali na terenach europejskich wspólnie z Homo sapiens przez około osiem tysięcy lat, zanim ci pierwsi wyginęli.
"Te interakcje mogły być nawet przyjazne"
Toczy się debata na temat tego, co mogło doprowadzić do wymarcia neandertalczyków. Jedną z możliwości jest to, że Homo sapiens wymazał ich po tysiącach lat interakcji, także podczas krzyżowania się obu tych gatunków. To oznacza, że neandertalskie geny są do dzisiaj obecne w genomie człowieka rozumnego.
- Moim zdaniem neandertalczycy zniknęli z Europy z powodu konkurencji naszego gatunku, jednakże to nie stało się w ciągu jednej nocy - powiedział Hublin.
Szczątki zwierząt, jakie znaleziono w jaskini Baczo Kiro, wskazują na to, że były pozostałościami po polowaniach na niedźwiedzie jaskiniowe, bizony czy jelenie olbrzymie.
Znalezisko obejmuje też ostre krzemienne ostrza i liczne osobiste ozdoby, w tym koralik z kości słoniowej mamuta oraz wisiorki z zębów niedźwiedzia. Odnalezione przedmioty wykazują uderzające podobieństwa do tych wykonanych później przez neandertalczyków w Europie Zachodniej, co wskazuje na to, że nasi najbliżsi kuzyni ewolucyjnie przyjęli aspekty kultury Homo sapiens.
- Dowody DNA są teraz jasne, że neandertalczycy i Homo sapiens współdziałali ze sobą, gdy nawiązywali kontakty. W niektórych miejscach te interakcje mogły być nawet przyjazne - powiedziała antropolog z Uniwersytetu Nowojorskiego i współautorka badań Shara Bailey. - Nosimy ich DNA, a oni byli pod wpływem naszych innowacji kulturowych - dodała.
Autor: dd/map / Źródło: Reuters, PAP, BBC
Źródło zdjęcia głównego: Tsenka Tsanova (CC-BY-SA 2.0)