Lasy są domem dla trzech czwartych roślin i zwierząt występujących na Ziemi. W znacznym stopniu pochłaniają dwutlenek węgla, jeden z gazów cieplarnianych odpowiedzialnych za zmiany klimatu, ponadto dostarczają nam żywności, paliwa i leków. Niestety z roku na rok tracimy obszar dziewiczego lasu tropikalnego o powierzchni Danii (42 933 kilometrów kwadratowych).
- Sadzenie odpowiednich drzew we właściwym miejscu musi być najwyższym priorytetem dla wszystkich narodów, ponieważ stoimy w obliczu kluczowej dekady dla zapewnienia przyszłości naszej planety - powiedział doktor Paul Smith, badacz z Międzynarodowej Ochrony Ogrodów Botanicznych (BGCI) w Kew (Wielka Brytania).
Więcej szkody niż pożytku. Kiedy?
Na całym świecie realizowanych jest wiele ambitnych projektów sadzenia drzew w celu zastąpienia utraconych lasów. Nie jest to jednak takie proste, jakby nam wszystkim wydawało.
- Jeśli posadzisz niewłaściwe drzewa w niewłaściwym miejscu, możesz wyrządzić więcej szkody niż pożytku - powiedziała w rozmowie z BBC główna autorka badań doktor Kate Hardwick z Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Kew. Dodała, że zbyt często naturalne lasy, które tętnią życiem roślin, zwierząt i grzybów, zastępowane są przez komercyjne plantacje z rzędami drzew, które zostaną wycięte po kilku dekadach. Naukowcy zaproponowali 10 złotych zasad dotyczących sadzenia drzew.
Ochrona już istniejących lasów
Zdaniem naukowców z Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Kew, zachowanie lasów w ich pierwotnym stanie jest zawsze korzystniejsze. Nieuszkodzone stare lasy lepiej pochłaniają węgiel i są bardziej odporne na pożary, burze i susze.
- Zawsze, gdy istnieje możliwość wyboru, podkreślamy, że powstrzymanie wylesiania i ochrona istniejących lasów musi być priorytetem - powiedział prof. Alexandre Antonelli, dyrektor naukowy RGB Kew.
Zaangażowanie lokalnej społeczności
Badania pokazują, że zaangażowanie lokalnej społeczności jest kluczem do sukcesu projektów sadzenia drzew. Często to właśnie one mają najwięcej do zyskania, jeśli w przyszłości będą dbać o las.
Wiele korzyści z odtworzenia różnorodności biologicznej
Ponowne zalesianie powinno mieć kilka celów, w tym ochronę przed zmianami klimatu, poprawę ochrony przyrody oraz zapewnienie korzyści gospodarczych i kulturowych.
Wybór właściwego obszaru do zalesiania
Naukowcy radzą, aby sadzić drzewa na obszarach, które w przeszłości były już zalesione, ale uległy degradacji, a nie na innych naturalnych siedliskach, takich jak łąki czy tereny podmokłe.
Wykorzystanie naturalnych odrostów leśnych
Pozwalanie drzewom odrastać w sposób naturalny może być tańsze i bardziej efektywne niż ich sadzenie - radzą naukowcy z Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Kew.
Wybór właściwego gatunku
Tam, gdzie konieczne jest sadzenie drzew, wybór odpowiednich drzew ma kluczowe znaczenie. Naukowcy zalecają stosowanie mieszanki gatunków drzew naturalnie występujących na danym obszarze, w tym niektórych rzadkich gatunków drzew o znaczeniu gospodarczym. Zalecają unikać tych, które mogłyby stać się inwazyjne.
Odporność na zmiany klimatu
Wykorzystajmy nasiona drzew, które są odpowiednie dla lokalnego klimatu - radzą naukowcy. Dodają, że powinny być też odporne na przyszłe zmiany klimatu.
Planowanie z wyprzedzeniem
Zdaniem naukowców warto zaplanować to, jak pozyskać nasiona lub drzewa, współpracując z miejscową ludnością.
Uczenie poprzez działanie
Połączenie wiedzy naukowej z lokalną też jest istotnym aspektem odtworzenia lasów i ich ochrony. Najlepiej byłoby, gdyby przed posadzeniem dużej liczby drzew przeprowadzono próby na małą skalę.
Opłacalność
Zrównoważony charakter ponownego sadzenia drzew zależy od źródła dochodu dla wszystkich zainteresowanych stron, w tym najuboższych.
Autor: anw/dd / Źródło: BBC
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock