Najmniejsza egzoplaneta Wszechświata? Teleskop Keplera odkrył nowy układ

Najmniejsza egzoplaneta Kepler-37b jest niewiele większa od Księżyca

Niewiele większa od ziemskiego Księżyca jest jedna z planet okrążających gwiazdę Kepler-37 w układzie odkrytym przez teleskop Keplera. To najmniejsza z dotychczas poznanych planet obiegających gwiazdy podobne do naszego Słońca. Udało się ją znaleźć dzięki metodzie astrosejsmologii.

Nowo odkryty przez teleskop Keplera układ to Kepler-37 znajdujący się w gwiazdozbiorze Lutni i oddalony o około 210 lat świetlnych od Ziemi. Należąca do niego rekordowo mała planeta, Kepler-37b jest niewiele większa od naszego Księżyca (którego rozmiar z kolei wynosi około jednej trzeciej wielkości Ziemi), a mniejsza od Merkurego. Dlatego wykrycie tego obiektu było sporym wyzwaniem.

Teleskop Keplera odkrywa

Pierwsze planety okrążające normalne gwiazdy, jakie odkryto, były gigantycznych rozmiarów. W miarę rozwoju technologii wykrywano coraz mniejsze obiekty tego typu. Po jakimś czasie obserwacje teleskopu kosmicznego Keplera wykazały, że nawet egzoplanety wielkości Ziemi są częste.

- Fakt, że odkryliśmy tak mały obiekt jak Kepler-37b sugeruje, że tak niewielkie planety są powszechne i że więcej planetarnych światów czeka na odkrycie w miarę, jak będziemy zbierać i analizować dane - powiedział Jack Lissauer, naukowiec z Ames Research Center NASA.

Kepler-37b i dwie inne towarzyszące jej planety zostały odkryte przez naukowców pracujących przy misji mającej na celu odnajdywanie planet wielkości Ziemi, znajdujących się w strefie zamieszkiwalnej gwiazd (czyli takiej, w obrębie której na powierzchni planet mogą istnieć warunki sprzyjające życiu). Jednak mimo że macierzysta gwiazda układu Kepler-37 może być podobna do naszego Słońca, cały układ wydaje się niepodobny do Układu Słonecznego.

Podobna gwiazda, inny układ

Astronomowie sądzą, że Kepler-37b nie ma atmosfery i nie może podtrzymywać życia w takich postaciach, jakie znamy. Według nich mała planeta prawie na pewno jest skalista. Jej sąsiadka, Kepler-37c jest nieco mniejsza od Wenus - ma wielkość około dwóch trzecich rozmiaru Ziemi. Kolejna planeta, Kepler-37d, jest dwa razy większa od naszej planety.

Gwiazda Kepler-37 należy do tej samej klasy, co nasze Słońce, choć jest nieco chłodniejsza i mniejsza. Jej trzy planety okrążają ją po orbitach mniejszych niż odległość Merkurego od Słońca, co sugeruje, że są bardzo gorące i niegościnne.

Najmniejsza, Kepler-37b obiega gwiazdę w 13 dni. Temperatura na powierzchni tej planety szacowana jest na ponad 800 st. F (427 st. C). Okres obiegu gwiazdy dla Keplera-37c wynosi 21 dni, a dla Keplera-37d, 40 dni.

Teleskop Keplera monitoruje 150 tys. gwiazd

- Odkryliśmy planetę mniejszą niż jakakolwiek w naszym Układzie Słonecznym, krążącą wokół jednej z nielicznych gwiazd, która jest zarówno jasna, jak i cicha, przez co detekcja sygnału była możliwa - powiedział Thomas Barclay, należący do misji Keplera naukowiec z Bay Area Environmental Research Institute i główny autor opracowania o odkryciu, opublikowanego w magazynie "Nature".

Badacze wykorzystali dane z teleskopu Keplera, który jednocześnie - i nieprzerwanie - w 30-minutowych mierzy jasność ponad 150 tys. gwiazd. Ich planety są wykrywane, kiedy przechodzą przez tarcze swoich gwiazd - ich światło ulega wtedy częściowemu zaćmieniu. Badając ten moment, naukowcy mogą ocenić rozmiar planety w stosunku do jej gwiazdy. Do tego muszą jednak wcześniej znać wielkość samej gwiazdy.

Badają fale jak sejsmolodzy

Aby dowiedzieć się więcej o właściwościach gwiazdy Kepler-3, naukowcy posłużyli się metodą astrosejsmologii. Badali fale dźwiękowe generowane przez ruch zachodzący pod jej powierzchnią, tak jak sejsmolodzy posługują się falami sejsmicznymi generowanymi przez trzęsienie ziemi, żeby zbadać strukturę naszej planety.

Fale dźwiękowe wychodzące z wnętrza gwiazd na ich powierzchnię powodują drgania, które Kepler obserwuje jako szybkie migotanie jej światła. Najbardziej trudne do zmierzenia są ledwo dostrzegalne, wysokiej częstotliwości oscylacje w jasności małych gwiazd. Dlatego większość obiektów, które do tej pory poddano analizie astrosejsmologicznej, była większa od Słońca.

Teraz naukowcy pracujący przy Keplerze osiągnęli przełom. Gwiazda Kepler-37 o promieniu liczącym zaledwie trzy czwarte długości promienia Słońca, jest najmniejszą zbadaną tą metodą. Długość jej promienia poznano z dokładnością do 3 proc., co przekłada się na dokładność oceny wielkości jej planet, w tym rekordowo małej Kepler-37b.

Porównanie wielkości planet układu Kepler-37 i ciał Układu Słonecznego (NASA/Ames/JPL-Caltech)

Autor: js/ŁUD / Źródło: NASA

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W niedzielę 13.07 zaczęło grzmieć w niektórych rejonach Polski. Sprawdź aktualną sytuację pogodową w kraju w tvnmeteo.pl i dowiedz się, gdzie dokładnie.

Gdzie jest burza? Grzmi w kilku regionach

Gdzie jest burza? Grzmi w kilku regionach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zaraz po weekendzie temperatura zbliży się do 30 stopni. Co czeka nas w kolejnych dniach? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed burzami w niedzielę. Może zagrzmieć w całym kraju, a w niektórych miejscach obowiązują ostrzeżenia drugiego stopnia. Uwaga: niewykluczone są trąby powietrzne.

Alarmy IMGW przed burzami w całym kraju. Miejscami aż drugi stopień

Alarmy IMGW przed burzami w całym kraju. Miejscami aż drugi stopień

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa rozesłało alerty w związku z prognozowanymi burzami z bardzo silnym wiatrem. Eksperci proszą, by przygotować się na możliwe przerwy w dostawie prądu i zalecają śledzenie komunikatów pogodowych.

Alert RCB dla pięciu województw. "Śledź komunikaty"

Alert RCB dla pięciu województw. "Śledź komunikaty"

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Sławosz Uznański-Wiśniewski zrealizował już prawie wszystkie cele misji IGNIS i powoli przygotowuje się do opuszczenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W sobotę Polak otwierał listy od bliskich. Ten wzruszający moment poprzedził pożegnanie polskiego astronauty z kosmosem, które nastąpi już dziś. Na transmisję ze stacji kosmicznej zapraszamy o 15.55 do TVN24 I TVN24+.

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

W ostatnich dniach w Skandynawii panują wyjątkowo wysokie temperatury. Gorąco jest zwłaszcza w Norwegii - w sobotę w wielu rejonach kraju słupki rtęci pokazały ponad 30 stopni, a noc była miejscami tropikalna.

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Źródło:
nettavisen.no, vg.no

Pogoda na dziś. Niedziela 13.07 będzie cieplejsza niż poprzednie dni, ale nie mamy co liczyć na pogodne niebo. W większości regionów spodziewane są opady deszczu, w drugiej części dnia także burze. Warunki biometeorologiczne okażą się niekorzystne.

Pogoda na dziś - niedziela 13.07. Nadciągną burze z obfitymi opadami

Pogoda na dziś - niedziela 13.07. Nadciągną burze z obfitymi opadami

Źródło:
tvnmeteo.pl

W ostatnim czasie nad Bałtykiem mocno wiało. Piasek zasypał jeden z barów na plaży w Jantarze, a wideo stamtąd obiegło media społecznościowe.

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Źródło:
tvnmeteo.pl, Na Mierzeję

Jest już 129 ofiar śmiertelnych powodzi w Teksasie. Zwiększył się także bilans osób zaginionych - poinformowały w sobotę amerykańskie media, powołując się na władze.

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Źródło:
USA Today

Hiszpania mierzy się ze skutkami ulew związanych ze zjawiskiem DANA, które nawiedziły kraj w piątek i sobotę. W Katalonii trwają poszukiwania dwóch osób, które mogły zostać porwane przez rzekę.

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

W kolejnych dniach Polska pozostanie pod wpływem układów niżowych i towarzyszących im frontów atmosferycznych. Nad nasz kraj zaczną napływać masy cieplejszego powietrza, ale niestety nie oznacza to przerwy od pochmurnego nieba i opadów deszczu.

Pogoda na 5 dni. Na pogodne niebo jeszcze trochę poczekamy

Pogoda na 5 dni. Na pogodne niebo jeszcze trochę poczekamy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wraz z wielkim deszczem przyszedł wielki chłód. Choć lato termiczne w Polsce się trzyma, bo średnia dobowa temperatura nie spada na nizinach poniżej 15 stopni, to w najwyższe partie Tatr wkroczyła na chwilę zima. Wierzchołki Karpat przyprószył niedawno śnieg i w weekend również zrobi się tam biało. Kropla chłodu, w której znalazła się Europa Środkowa, zostanie wkrótce wyparta przez napierające od południa masy ciepłego powietrza.

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Źródło:
TVN24+

17-letni chłopak zginął na plaży we włoskim Montalto di Castro. Został zasypany przez piasek po tym, jak położył się w wykopanym przez siebie tunelu.

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Źródło:
PAP

Alert przed tornadem zakłócił w piątek wyścigi samochodowe w stanie Iowa. Na nagraniach z miejsca zdarzenia widać ciemne chmury i słychać syreny alarmowe. Wszystkie wydarzenia sportowe zaplanowane tego dnia na torze zostały odwołane.

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Źródło:
Reuters, NWS, Des Moines Register

Trudno uwierzyć w te zniszczenia - powiedział Donald Trump po wizycie w Teksasie, gdzie doszło do ogromnej powodzi, która zabiła co najmniej 121 osób. Prezydent USA odwiedził miejsca, w których odnotowano największe zniszczenia, i spotkał się z rodzinami ofiar.

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Źródło:
PAP

W Kolorado i Arizonie wybuchły duże pożary, które zmusiły władze do ewakuacji turystów i pracowników z dwóch parków narodowych: Black Canyon of the Gunnison oraz Wielkiego Kanionu.

Ewakuacje w parkach narodowych, w tym w Wielkim Kanionie

Ewakuacje w parkach narodowych, w tym w Wielkim Kanionie

Źródło:
CNN, AP News

Niecodzienny widok zaskoczył mieszkańców jednego z osiedli w Great Falls w stanie Wirginia: ulicami dumnie przechadzał się paw. Jak się okazało, kolorowy ptak nie był uciekinierem z ogrodu zoologicznego, lecz ich sąsiadem.

Zniknął bez śladu, potem pojawił się w wieczornych wiadomościach

Zniknął bez śladu, potem pojawił się w wieczornych wiadomościach

Źródło:
CNN

Meksykańskie władze tresują psy do wykrywania groźnych pasożytów zwierząt i ludzi. Muchy śrubowe pojawiają się coraz bliżej granicy ze Stanami Zjednoczonymi, negatywnie wpływając na gospodarkę południowego sąsiada USA.

"Zadziorne szczeniaki" powalczą z pasożytem bydła i ludzi

"Zadziorne szczeniaki" powalczą z pasożytem bydła i ludzi

Źródło:
PAP

Tokio i okolice zmagały się w czwartek wieczorem z gwałtownymi ulewami, które spowodowały powodzie. Japońska Agencja Meteorologiczna wydała ostrzeżenia, prognozując kolejne intensywne opady i apelując do mieszkańców o zachowanie ostrożności. Do niebezpiecznej sytuacji doszło w Jokohamie.

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Źródło:
ENEX, NHK

Zbliża się coroczny maraton na biegunie północnym, podczas którego biegacze mogą zobaczyć niedźwiedzia polarnego. Uczestnicy przygotowują się do wysiłku, trenując na pokładzie lodołamacza. Dostarczenie zawodników na biegun nie jest jednak jedynym celem statku.

Walczą z zimnem, zobaczą niedźwiedzie polarne. Wyjątkowy maraton coraz bliżej

Walczą z zimnem, zobaczą niedźwiedzie polarne. Wyjątkowy maraton coraz bliżej

Źródło:
Reuters

W Korei Północnej panują upały. Tamtejsze media przekazały, że wiele regionów kraju zmaga się z wysokimi temperaturami i wilgotnością. W związku z przerwami w dostawie prądu niektórzy obywatele szukają alternatywnych źródeł energii do zasilania wentylatorów i klimatyzatorów.

Sprowadzają panele słoneczne z zagranicy, by się schłodzić

Sprowadzają panele słoneczne z zagranicy, by się schłodzić

Źródło:
Reuters, koreantimes.co.kr

Zjechali z autostrady, by zobaczyć piękne górskie widoki. Nie spodziewali się jednak, że w ciągu kilku minut spotkają aż pięć niedźwiedzi. Pan Przemysław i jego syn uwiecznili niezwykłe spotkanie z dziką naturą w Tatrach Słowackich, a nagranie wysłali na Kontakt24.

Spotkali pięć niedźwiedzi w 10 minut. "Dla takich chwil warto żyć"

Spotkali pięć niedźwiedzi w 10 minut. "Dla takich chwil warto żyć"

Źródło:
Kontakt24

Nadleśnictwo Baligród podzieliło się w mediach społecznościowych zdjęciem znalezionego w strumieniu realgaru - rzadkiego minerału, który w Polsce można znaleźć w Bieszczadach. Choć piękny, realgar jest jednak niebezpieczny i nie powinno się go dotykać.

Niezwykły kamień znaleziony w Bieszczadach. Jest niebezpieczny

Niezwykły kamień znaleziony w Bieszczadach. Jest niebezpieczny

Źródło:
tvn24.pl, South Australian Museum, Encyklopedia PWN

Gwałtowne ulewy w czwartkowy poranek sparaliżowały rejon Bostonu w amerykańskim stanie Massachusetts, zamieniając drogi w rwące potoki. Kierowcy utykali w wodzie, a ich samochody dosłownie unosiły się na falach.

Fale podnosiły samochody. "To było szalone"

Fale podnosiły samochody. "To było szalone"

Źródło:
ENEX

W Macedonii Północnej szaleją pożary lasów. W ostatnich dniach zarejestrowano ich kilkadziesiąt, części z nich nadal nie udało się opanować. Ogień pochłonął życie co najmniej dwóch osób.

Kilka dni, kilkadziesiąt pożarów. Są ofiary śmiertelne

Kilka dni, kilkadziesiąt pożarów. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
ENEX, plusinfo.mk

W TVN24+ ruszył "Podcast o końcu świata" Magdy Łucyan. W programie reporterka "Faktów" TVN, wraz z gośćmi, będzie szeroko omawiała kwestie zmian klimatu, wokół których narasta niebezpieczna dezinformacja.

Ruszył "Podcast o końcu świata"

Ruszył "Podcast o końcu świata"

Źródło:
TVN24

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przygotował eksperymentalną prognozę pogody na drugą część wakacji i jesień. Jakiej pogody możemy się spodziewać w poszczególnych regionach? Sprawdź najnowsze prognozy na sierpień, wrzesień, październik i listopad 2025.

Co w pogodzie czeka nas jesienią? Prognoza długoterminowa IMGW

Co w pogodzie czeka nas jesienią? Prognoza długoterminowa IMGW

Źródło:
IMGW

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej powoli dobiega końca, ale polski astronauta nie przestaje dzielić się z nami materiałami ze swojego życia na ISS. Tym razem Polak wrzucił do sieci materiał wideo, na którym ćwiczy.

Tak wygląda pozaziemski trening. "Wyzwanie dla ludzkiego ciała"

Tak wygląda pozaziemski trening. "Wyzwanie dla ludzkiego ciała"

Źródło:
POLSA, x.com

Władze Stanów Zjednoczonych przygotowują się na walkę z muchą śrubową, groźnym pasożytem zwierząt i ludzi, który pojawił się w Meksyku. Departament Rolnictwa USA planuje wyhodować miliony wysterylizowanych samców tego gatunku i wypuścić je z samolotów.

Wyhodują miliony much i zrzucą je z samolotów

Wyhodują miliony much i zrzucą je z samolotów

Źródło:
CNN

Mieszkańcy Gwatemali walczą ze skutkami serii trzęsień ziemi. Od wtorkowego popołudnia kraj położony w Ameryce Środkowej nawiedziło łącznie ponad 150 wstrząsów, z czego najsilniejszy miał magnitudę 5,7. Władze poinformowały o pięciu ofiarach śmiertelnych.

Budynki pęknięte na pół, ciała pod gruzami

Budynki pęknięte na pół, ciała pod gruzami

Źródło:
PAP, AFP, Reuters