Wzięli pod lupę kule gradu. Pierwszy raz odkryli coś takiego

Mikroplastik wykryto w próbkach gradu, który spadł w okolicach gminy Črnomelj na południowym wschodzie kraju w czerwcu 2019 roku. Do zbadania tych kul gradowych skłonił naukowców fakt, że w ciągu dwóch lat na tym obszarze doszło do dwóch rekordowych gradobić. Jak powiedział Matej Butala z Uniwersytetu Lublańskiego, "to złożone zjawisko, które rożni się od siebie w różnych lokalizacjach" i to samo tyczy się prawdopodobnie przyczyn jego powstawania.

Ważną rolę w procesie badań odegrali niektórzy mieszkańcy, którzy postanowili zamrozić większe od przeciętnych gradziny. 

Naukowcy zbadali cztery były lodu o średnicy siedmiu, 10, 12 i 13 centymetrów, uważane za największe kule gradu, jakie kiedykolwiek spadły w Słowenii. Jak poinformowano, powstały one w troposferze (najniższa warstwa planety) na wysokości 11 tysięcy kilometrów nad powierzchnią Ziemi. W laboratoryjnych warunkach kule lodu, warstwa po warstwie, analizowano pod kątem bakterii, grzybów i okrzemków. W warstwach zewnętrznych znalezione zostały głównie cząstki piasku pustynnego.

W warstwach wewnętrznych, oprócz naturalnych włókien celulozy i ligniny, wykryto włókna pochodzące z tworzyw sztucznych, takich jak politereftalan etylenu (PET) należący do rodziny poliestrów, służący do produkcji na dużą skalę włókien syntetycznych i plastikowych butelek.

Znaleziono również bawełniane włókna farbowane barwnikami stosowanymi w przemyśle tekstylnym, co ma być dowodem na to, że cząsteczki włókien są w stanie przemieszczać się tysiące kilometrów nad powierzchnią Ziemi i wysoko w troposferze - podkreśliła Manca Kovač Viršek z Instytutu Wodnego. Dodała, że przemysł włókienniczy, ruch drogowy i rolnictwo to jedne z głównych źródeł mikroplastiku. 

To pierwszy raz, kiedy wykryto obecność cząstek mikroplastiku w gradzie. Kovač Viršek podkreśliła, że jako pierwszy zespół naukowców udowodnili oni również obecność mikroplastiku w troposferze. Dodała, że poprzednie badania na ten temat prowadzono tylko kilka metrów nad ziemią.

Zdaniem badaczy, obecność mikrodrobin plastiku w wewnętrznej części kul gradowych może przyczyniać się do tego, że powstają ich tak duże rozmiary, jak te, które były przedmiotem badania. Dodano, że mikroplastik nie jest tego jedyną przyczyną, a składają się na to różne czynniki, ale udowodnić mogą to dalsze badania.

Mikroplastik to mikrodrobinki plastiku powstałe przy rozpadzie większych kawałków plastiku lub produkowane celowo - o wielkości do pięciu milimetrów. Co roku do środowiska trafia około 3,2 miliona ton mikroplastiku - najczęściej z powodu zanieczyszczenia i nieodpowiedniego gospodarowania odpadami komunalnymi. Wraz z jedzeniem i wodą mikroplastik dostaje się do układów pokarmowych zwierząt oraz ludzi.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy naukowcy donosili o odkryciu mikroplastiku w przewodach pokarmowych ptaków, ludzkich płucach i krwi, w wodzie zgromadzonej na liściach jednej z pospolitych roślin łąkowych, w mleku i mięsie zwierząt hodowlanych, czy w wodzie mineralnej lub w próbkach świeżego śniegu z Antarktydy.

Na początku października włoscy badacze poinformowali o wykryciu po raz pierwszy mikroplastiku w mleku matki. Próbki mleka pobrano od 34 zdrowych matek tydzień po porodzie w Rzymie. Mikrodrobiny plastiku znaleziono w 75 procentach z nich. Autorzy badania zaznaczyli, że karmienie piersią pozostaje nadal najlepszym sposobem karmienia niemowląt.

Jak zwrócili niedawno uwagę naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego, cząsteczki mikroplastiku, które obecne są w zooplanktonie, mogą wpływać na wyniki konkurencji międzygatunkowej.

Na początku tego roku eksperci z Florida Atlantic University badający głębiny oceanów stwierdzili, że największe zagrożenie dla środowiska i ludzi stanowią najmniejsze cząstki mikroplastiku, często pomijane podczas badań.