Kto straci, a kto zyska dni z idealną pogodą. Naukowcy prognozują

Trend ocieplania się Ziemi (od 1880 do 2016), NASA
Trend ocieplania się Ziemi (od 1880 do 2016), NASA
NASA
Trend ocieplania się Ziemi (od 1880 do 2016), NASANASA

Badając zmiany klimatu, naukowcy najczęściej skupiają się na ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Tym razem badacze postanowili przyjrzeć się temu, jak globalne ocieplenie wpływa na coś innego - łagodną pogodę. I stworzyli pierwsze opracowanie na ten temat.

OGLĄDAJ TVN METEO NA ŻYWO W INTERNECIE

Badacze zazwyczaj sprawdzają w jaki sposób zmiany klimatyczne wpływają m.in. na huragany, susze, powodzie i burze śnieżne. Jednak do tej pory nie sprawdzano oddziaływania zmian klimatycznych na łagodną pogodę. Naukowcy z Amerykańskiej Narodowej Służby Oceanicznej i Meteorologicznej (NOAA) i Uniwersytetu Princeton postanowili to zmienić. W ten sposób powstało pierwsze globalne opracowanie na temat tego, jak klimat wpływa na łagodną pogodę, a dokładnie częstotliwość jej występowania i rejony na świecie, w których się pojawia.

Łagodna pogoda to ta, która sprzyja aktywności na powietrzu, np. graniu w piłkę, żeglowaniu, wędkowaniu, czy też grillowaniu. Naukowcy określili, że występuje ona przy temperaturze od 17,8 do 30 st. C, przy minimalnych opadach i niskiej wilgotności. Jednak pogoda ma wpływ nie tylko na naszą aktywność na powietrzu, ale także na wiele dziedzin życia. Rolnictwo, turystyka czy komunikacja to tylko niektóre z nich.

Prognozowane zmiany liczby dni z łagodną pogodą na świecie (NOAA)

Mniej łagodnych dni

Według najnowszego opracowania, opublikowanego w czasopiśmie Climatic Change, liczba dni z łagodną pogodą do końca wieku spadnie o około 10-13 procent. Jest to związane z globalnym ociepleniem, wynikającym z działalności człowieka i nagromadzeniem gazów cieplarnianych w atmosferze.

Obecnie na ziemi w ciągu roku występują średnio 74 dni z łagodną pogodą. Do 2035 roku ta liczba może spaść o 4 dni, a do lat 2081-2100 - nawet o 10 dni. Nie oznacza to jednak, że we wszystkich regionach na świecie będzie podobnie. W niektórych miejscach globalne ocieplenie przyczyni się do znacznego zmniejszenia liczby takich dni, w innych będzie wręcz odwrotnie.

- W przypadku ekstremalnych zjawisk pogodowych, ponieważ coś takiego może się zdarzyć tylko raz w życiu - mówi główna autorka badań Karin van der Wiel z należącego do NOAA Laboratorium Geofizycznej Dynamiki Cieczy (GFDL), które znajduje się w kampusie Jamesa Forrestala na Uniwersytecie Princeton. - Podeszliśmy do tego inaczej i zbadaliśmy korzystne pojęcie meteorologiczne, pogodę, która występuje regularnie i do której łatwiej się odnieść - dodaje.

Najgorzej w regionach tropikalnych

Zdaniem naukowców liczba dni z łagodną pogodą najbardziej zmaleje w regionach tropikalnych, co wiąże się ze wzrostem temperatury i wilgotności na tym obszarze. Najdotkliwiej odczują to Afryka, Azja i Ameryka Łacińska, w których do końca wieku dni z łagodną pogodą będzie od 15 do 50 mniej niż obecnie. Będzie to tym bardziej odczuwalne, że w tych regionach zmiany klimatyczne już przyczyniły się do pewnych strat ekonomicznych. Kolejne, jak choćby długotrwałe fale upałów, mogą znacząco wpłynąć na zdrowie publiczne.

Niektórzy zyskają

Najnowsze badanie wykazało, że będą jednak takie obszary na Ziemi, gdzie dni z łagodną pogodą będzie więcej. Dotyczy to przede wszystkim umiarkowanych szerokości geograficznych, które obejmują znaczną część Stanów Zjednoczonych i Europy oraz obszary górskie na całym świecie.

Najwięcej łagodnych dni zyskają regiony wzdłuż granicy dzielącej USA i Kanadę (od 15 do 25). Jednak wiele takich dodatkowych dni do końca XXI wieku będzie także m.in. w północnej Europie, w tym w części Wielkiej Brytanii, ale także w Patagonii w Ameryce Południowej. W niektórych z tych regionów liczba dni z łagodną pogodą może tymczasowo spadać, szczególnie podczas wyjątkowo suchej i wilgotnej pory letniej. W czasie jesieni, zimy i wiosny będzie ona jednak rosła.

Jak będzie w Polsce?

Naukowcy prognozują, że w naszej części Europy dni z łagodną pogodą będzie więcej, co jednocześnie oznacza mniej ekstremalnych zjawisk. Polska w zależności od regionu zyska od 5 do nawet 25 dni z temperaturą od 17 do 30 st. C. Najwięcej dni z łagodną pogodą do końca wieku będzie w północnej części naszego kraju. W większości Polski będzie to jednak od 10 do 15 dni.

Dalsze badania

- Wierzymy, że poprawa publicznego zrozumienia tego, jak zmiany klimatyczne wpłyną na coś tak ważnego, jak łagodna pogoda, jest obszarem do dalszych badań i dokładniejszych analiz - mówi współautorka badań i naukowiec z NOAA GFDL, Sarah Kapnick. - Przewidywanie zmian w łagodnej pogodzie jest ważne nie tylko dla biznesu i przemysłu, ale może również przyczynić się do powstania badań na temat zdrowia fizycznego i psychicznego, wypoczynku i urbanistyki - dodaje.

W celu zbadania zmieniających się wzorców łagodnej pogody, naukowcy wykorzystali modele klimatyczne o wysokiej rozdzielczości. Dzięki nim przeanalizowali postępujące globalne ocieplenie, do którego przyczyniło się nagromadzenie gazów cieplarnianych do atmosfery. Stworzenie opracowania było możliwe dzięki wieloletnim obserwacjom Ziemi i rozwojowi modelu GFDL, a także wielu ulepszeniom i rozwojowi technologii, w tym dostępowi do dwóch superkomputerów Gai i Thei.

Wpływ człowieka na negatywne zmiany klimatu cały czas wywołuje gorące spory. W dyskusji na antenie TVN24 BiS Andrzej Szczęśniak, ekspert ds. energetyki i Marek Józefiak z Polskiej Zielonej Sieci spierali się ws. globalnego ocieplenia.

Era klęsk żywiołowych. Globalne ocieplenie wciąż wywołuje spory - Fakty TVN
Era klęsk żywiołowych. Globalne ocieplenie wciąż wywołuje spory - Fakty TVN

Autor: zupi/ja / Źródło: NOAA, TVN24, TVN Meteo

Pozostałe wiadomości

Pogoda w najbliższych dniach będzie daleka od zimowej. Spodziewane są przejaśnienia, rozpogodzenia, a także wzrost temperatury do nawet 12 stopni. Opady będą występowały lokalnie. Szansa na śnieg pojawi się tylko w górach.

Temperatura mocno poszybuje. Ile stopni będzie

Temperatura mocno poszybuje. Ile stopni będzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W środę w Karkonoszach doszło do kolejnego w ostatnich dniach poważnego wypadku. Turysta doznał licznych obrażeń po tym, jak osunął się z krawędzi zbocza w Kotle Wielkiego Stawu i stoczył się z dużej wysokości. Ratownicy przestrzegają, że w górach jest bardzo ślisko i wybierając się w wysokie partie, należy być odpowiednio przygotowanym.

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Pożar Hughes Fire, który wybuchł w środę koło południa lokalnego czasu strawił już ponad 4100 hektarów terenu. Skuteczną walkę z żywiołem uniemożliwiają sprzyjające rozprzestrzenianiu się ognia warunki atmosferyczne. Z Kalifornii napływają też informacje o kolejnym pożarze, nazwanym Sebulveda Fire, który zapłonął w pobliżu dzielnicy Bel Air, gdzie znajdują się jedne z najdroższych nieruchomości w Stanach Zjednoczonych.

"Sytuacja pozostaje dynamiczna". Ogień pojawił się w pobliżu prestiżowej dzielnicy

"Sytuacja pozostaje dynamiczna". Ogień pojawił się w pobliżu prestiżowej dzielnicy

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Góra lodowa A23a jest na kursie kolizyjnym z Georgią Południową, brytyjską wyspą położoną na południowym Atlantyku. Jeśli w nią uderzy, zginą zwierzęta takie jak pingwiny i foki.

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Źródło:
BBC, bas.ac.uk

Irlandia przygotowuje się na nadejście niezwykle silnej burzy Eowyn. Żywioł, który zmierza w kierunku Wysp Brytyjskich, według prognoz przyniesie ekstremalne wichury o prędkości przekraczającej lokalnie 160 km/h. Niemal w całym kraju obowiązują najwyższe czerwone alerty pogodowe.

Spodziewają się wiatru, jaki nie wiał od kilkunastu lat. Zniszczenia mogą być rozległe

Spodziewają się wiatru, jaki nie wiał od kilkunastu lat. Zniszczenia mogą być rozległe

Źródło:
Met Office, Irish Independent, Sieć Obserwatorów Burz, Met Eireann

Dwa słupy energetyczne runęły pod naporem silnego wiatru w pobliżu miasta Oaxaca w Meksyku. Z tego powodu mieszkańcy od kilku dni borykają się z brakiem energii elektrycznej. Wichury doprowadziły także do paraliżu na jednej z dróg.

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Źródło:
Gobierno de Mexico, ENEX

Fala upałów nawiedziła Brazylię. We wtorek termometry pokazały prawie 40 stopni. Pracownicy zoo w Rio de Janeiro pomagają zwierzętom przetrwać spiekotę, częstując je mrożonymi przysmakami. W tym samym czasie zwierzęta na ciepłym zazwyczaj południu Stanów Zjednoczonych zasypał śnieg.

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, INMET, istoe.com.br

W Nigerii rozprzestrzenia się epidemia gorączki Lassa. W najnowszym komunikacie Nigeryjskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (NCDC) potwierdziło śmierć 22 osób i 143 zdiagnozowane przypadki choroby w pierwszych dwóch tygodniach 2025 roku. Według NCDC sytuacja w kraju jest krytyczna.

Epidemia gorączki Lassa. 22 osoby nie żyją

Epidemia gorączki Lassa. 22 osoby nie żyją

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś, czyli na czwartek 23.01. Dzień w całym kraju upływać będzie pod znakiem chmur. Znajdą się też miejsca, w których należy spodziewać się opadów deszczu lub deszczu ze śniegiem. Może także silniej powiać.

Pogoda na dziś - czwartek, 23.01. W niektórych miejscach przydadzą się parasole

Pogoda na dziś - czwartek, 23.01. W niektórych miejscach przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Arktyczne zimno, które sięgnęło południowych części Stanów Zjednoczonych, sprowadziło śnieg i opady marznące do regionów, które od wielu lat nie doświadczyły tak potężnego ataku zimy. Według władz zginęło co najmniej 12 osób.

"Nigdy czegoś takiego nie widziałem. I prawdopodobnie nigdy więcej nie zobaczę"

"Nigdy czegoś takiego nie widziałem. I prawdopodobnie nigdy więcej nie zobaczę"

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP, NWS, eu.usatoday.com

Ośmioletnia kotka o imieniu Mittens w ciągu 24 godzin trzy razy leciała samolotem między Nową Zelandią a Australią. Pracownicy lotniska nie zauważyli klatki ze zwierzęciem podczas rozładunku luku bagażowego.

Kot został w samolocie. Odbył trzy podróże w ciągu doby

Kot został w samolocie. Odbył trzy podróże w ciągu doby

Źródło:
BBC

Mieszkańcy stanu Queensland w północno-wschodniej Australii mierzą się z ekstremalną falą gorąca. Temperatura może przekroczyć nawet 45 stopni Celsjusza. Oprócz ostrzeżeń dotyczących upału lokalne służby wydały także alerty o wysokim zagrożeniu pożarowym.

Temperatura poszybuje do nawet 46 stopni

Temperatura poszybuje do nawet 46 stopni

Źródło:
ABC, news.com.au

Policja w Houston w Teksasie ma duży kłopot ze szczurami, które spożywają narkotyki skonfiskowane i przechowywane w magazynach. Nawet deratyzatorzy nie radzą sobie z plagą. Do tej pory gryzonie miały wpływ na bieg przynajmniej jednej bieżącej sprawy.

Duży problem policji. Szczury "uzależnione od narkotyków" zjadają dowody

Duży problem policji. Szczury "uzależnione od narkotyków" zjadają dowody

Źródło:
PAP, CBS News

W worku na śmieci pod greckimi Salonikami znaleziono marmurową rzeźbę kobiety - poinformowała w środę policja. Eksperci szacują jej wiek na ponad dwa tysiące lat. Obiekt wysłano na dalsze badania archeologiczne.

Rzeźba znaleziona w worku na śmieci. Może mieć ponad dwa tysiące lat

Rzeźba znaleziona w worku na śmieci. Może mieć ponad dwa tysiące lat

Źródło:
PAP

Przechodzący przez Portugalię niż Garoe przyczynił się do bardzo silnych i niebezpiecznych zjawisk. W dystrykcie Setubal doszło do silnej burzy z piorunami. Jeden z nich uderzył w budynek popularnej restauracji.

Piorun trafił w restaurację na plaży w Portugalii

Piorun trafił w restaurację na plaży w Portugalii

Źródło:
CNN Portugal, IPMA, Safe Communities Portugal

Zima na dobre rozgościła się w południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Potężnie sypnęło między innymi w miejscowości Baton Rouge w stanie Luizjana. Opady sprawiły radość maskotce tamtejszego uniwersytetu.

Tygrys bengalski przysypany śniegiem

Tygrys bengalski przysypany śniegiem

Źródło:
CNN, lsu.edu

Podczas najbliższych nocy na naszym niebie będziemy mogli zaobserwować przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Jak przekazał Karol Wójcicki, autor bloga "Z głową w gwiazdach", obiekt będzie równie jasny jak Wenus. Kiedy szukać ISS na niebie?

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna znów widoczna na naszym niebie. "Nie sposób przeoczyć!"

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna znów widoczna na naszym niebie. "Nie sposób przeoczyć!"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach"

Dikeledi przetoczył się przez Mozambik. W wyniku żywiołu w prowincji Nampula zginęło co najmniej 11 osób - podały miejscowe władze. Cyklon przyniósł ulewne opady deszczu oraz porywisty wiatr, którego porywy sięgały 195 kilometrów na godzinę.

Dziesiątki tysięcy zniszczonych domów. Wzrósł bilans ofiar cyklonu Dikeledi

Dziesiątki tysięcy zniszczonych domów. Wzrósł bilans ofiar cyklonu Dikeledi

Źródło:
PAP, aimnews.org

Australijscy naukowcy przeanalizowali wpływ ocieplenia klimatu na funkcjonowanie jaszczurek pustynnych. Jak wynika z badań, rosnąca temperatura będzie zagrożeniem dla gadów polujących w trakcie dnia, którym coraz trudniej będzie zdobywać odpowiednią ilość pożywienia. Problem szczególnie dotknie zwierzęta żyjące w Afryce.

Wzrost "kosztów życia" u jaszczurek. Winna zmiana klimatu

Wzrost "kosztów życia" u jaszczurek. Winna zmiana klimatu

Źródło:
PAP

Amerykańska Federalna Agencja Lotnictwa (FAA) wymaga od należącej do Elona Muska firmy SpaceX dochodzenia w związku z wypadkiem podczas ostatniego testowego lotu rakiety Starship. Statek kosmiczny eksplodował w powietrzu, a jego szczątki spadły na Ziemię. Agencja zawiesiła kolejne loty do czasu wyjaśnienia tej sprawy.

Megarakieta Starship na razie nie poleci. W firmie Muska trzeba przeprowadzić dochodzenie

Megarakieta Starship na razie nie poleci. W firmie Muska trzeba przeprowadzić dochodzenie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Na miłośników obserwacji nocnego nieba czeka prawdziwa gratka. Nadchodzą tygodnie, podczas których będziemy mogli ujrzeć siedem planet Układu Słonecznego. Do dostrzeżenia większości z nich nie będą potrzebne żadne urządzenia.

Patrzcie w niebo, bo większość planet będzie "na wyciągnięcie dłoni"

Patrzcie w niebo, bo większość planet będzie "na wyciągnięcie dłoni"

Źródło:
PAP

Osuwisko zeszło w poniedziałek na indonezyjskiej wyspie Jawa. Po intensywnych opadach deszczu masy ziemi osunęły się na domy w okolicach miasta Pekalongan. Zginęło co najmniej 16 osób, a we wtorek służby ratunkowe wciąż poszukiwały pięciu zaginionych.

16 osób zginęło, los pięciu pozostaje nieznany. "Ścigamy się z pogodą"

16 osób zginęło, los pięciu pozostaje nieznany. "Ścigamy się z pogodą"

Źródło:
PAP, Borneo Bulletin, Reuters

Do 33 tysięcy kilometrów na godzinę rozpędzają się podmuchy wiatru na planecie pozasłonecznej WASP-127b. Międzynarodowemu zespołowi naukowców udało się zaobserwować pogodę na tym odległym świecie za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu w Chile. Jak wyjaśnili badacze, to najszybsze tego rodzaju zjawisko, jakie kiedykolwiek udało się zaobserwować.

Ekstremalne naddźwiękowe podmuchy wiatru zmierzone na planecie poza Układem Słonecznym

Ekstremalne naddźwiękowe podmuchy wiatru zmierzone na planecie poza Układem Słonecznym

Źródło:
ESO, Live Science

Tajemnicze kule znalezione niedawno na plażach w Sydney były pełne bakterii kałowych. Analiza składu obiektów wskazała także obecność kwasów tłuszczowych, węglowodorów i bakterii. Chociaż źródło zanieczyszczenia jest nieznane, część naukowców przypuszcza, że ich źródłem może być przestarzały system kanalizacyjny miasta.

Tajemnicze kulki znalezione na plaży skrywają śmierdzący sekret

Tajemnicze kulki znalezione na plaży skrywają śmierdzący sekret

Źródło:
9 News, BBC, 1 News

Upały nawiedziły Brazylię. W Rio de Janeiro od kilku dni termometry pokazują niemal 40 stopni Celsjusza, a temperatura odczuwalna zbliża się do 50 stopni. Gorąca aura zachęciła wielu mieszkańców do odwiedzenia kultowej Copacabany, ale władze Rio apelują o ostrożne korzystanie ze słońca.

Na kultowej plaży odczuli temperaturę blisko 50 stopni

Na kultowej plaży odczuli temperaturę blisko 50 stopni

Źródło:
O Globo, tvnmeteo.pl

To kolejne lato, w którym Chile zmaga się z potężnymi pożarami. Ten, który rozgorzał w okolicach miasta Los Sauces, pozbawił życia trzech strażaków, a dziewięciu ranił. Władze przekazały, że strażacy walczyli w niezwykle trudnym terenie i zostali otoczeni przez płomienie.

Szalejące płomienie uwięziły strażaków. Trzech zginęło

Szalejące płomienie uwięziły strażaków. Trzech zginęło

Źródło:
Reuters

Co najmniej 27 osób odniosło rany w wyniku trzęsienia ziemi na Tajwanie, do którego doszło we wtorek po północy lokalnego czasu. Wstrząsy o magnitudzie 6,4 były odczuwalne w wielu miejscowościach. Moment zdarzenia został uchwycony przez kamerę bezpieczeństwa w jednym z pubów w położonym blisko epicentrum mieście Tainan.

Siedzieli w barze, nagle wszystko zaczęło się trząść

Siedzieli w barze, nagle wszystko zaczęło się trząść

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Samogłów z japońskiego akwarium zyskał przyjaciół... z kartonu. Zwierzę źle znosiło tymczasowe zamknięcie ośrodka dla zwiedzających i związaną z tym samotność. Opiekunowie ryby rozwiązali problem w nietypowy sposób, przyklejając do szyby kartonowe podobizny ludzi. Jak przekazali, samogłów szybko odzyskał dobry nastrój i zaczął wesoło machać płetwami.

Samogłów nie jadł z samotności. Pomogli ludzie z kartonu

Samogłów nie jadł z samotności. Pomogli ludzie z kartonu

Źródło:
BBC, Animal Diversity Web

Lina Nassiri, która niedawno wypoczywała na wakacjach w Tulum w Meksyku, całkowicie przypadkowo nagrała fascynujący film. Materiał stał się hitem mediów społecznościowych.

Telefon wpadł jej do wody. To, co nagrał, stało się hitem sieci

Telefon wpadł jej do wody. To, co nagrał, stało się hitem sieci

Źródło:
CNN

Z wyjątkiem niektórych nocy mrozu prawie w ogóle nie będzie. Co przyniesie końcówka stycznia oraz początek lutego? Czy widać powrót zimy? Sprawdź 16-dniową prognozę temperatury, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przed nami kolejne fale ciepła

Pogoda na 16 dni: przed nami kolejne fale ciepła

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Stambule suczka przyniosła pod drzwi kliniki weterynaryjnej wyziębione, umierające szczenię. Całe zdarzenie można teraz zobaczyć na nagraniu uchwyconym przez kamery monitoringu.

Przyniosła ledwo żywego szczeniaka pod drzwi kliniki. Pokazali nagranie

Przyniosła ledwo żywego szczeniaka pod drzwi kliniki. Pokazali nagranie

Źródło:
ENEX, bianet.org

Położony na górze Ibu stratowulkan wciąż niepokoi mieszkańców indonezyjskiej wyspy Halmahera. W samą niedzielę doszło do kilkunastu erupcji, a z krateru wydobyła się gęsta chmura popiołu.

Ponad tysiąc erupcji w styczniu. "Będziemy zachęcać do ewakuacji"

Ponad tysiąc erupcji w styczniu. "Będziemy zachęcać do ewakuacji"

Źródło:
AFP

W stolicy Alaski silny wiatr zdmuchnął dach z domu i rzucił nim o sąsiedni budynek. Moment ten widać na nagraniu z monitoringu. Fragmenty blachy spowodowały niemałe zniszczenia.

Jedli śniadanie, zdążył krzyknąć: "uciekajcie wszyscy". Wiatr zdmuchnął dach z domu

Jedli śniadanie, zdążył krzyknąć: "uciekajcie wszyscy". Wiatr zdmuchnął dach z domu

Źródło:
alaskasnewssource.com

W ostatnim czasie w wodach Wielkiej Brytanii, od archipelagu Scilly aż po wschodnie wybrzeża, co najbardziej zaskakuje naukowców, obserwowana jest coraz większa obecność humbaków. Według ekspertów to może być pozytywny sygnał odbudowującej się populacji tych wielorybów, ale także świadczyć o negatywnym wpływie klimatu na ich zachowania.

Pojawiają się tu coraz częściej. Naukowcy nie wiedzą dlaczego

Pojawiają się tu coraz częściej. Naukowcy nie wiedzą dlaczego

Źródło:
The Guardian, tvnmeteo.pl