Ludzkie szczątki na Westerplatte. "Pozostałości ubrań wskazują, że to osoba cywilna"

Ludzie szczątki i łuskę od karabinu archeolodzy Muzeum II Wojny Światowej odnaleźli na Westerplatte w piątek 4 października.

- Znajdują się one nieopodal stanowiska armaty polowej, w jednym ze schronów używanych przez polską załogę Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku. Pozostałości ubrań wskazują, że są to szczątki osoby cywilnej - przekazała Aleksandra Trawińska, rzeczniczka Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Dodała, że obok nich znajdowała się łuska od karabinu Mauser. Zapewniła, że o odkryciu został poinformowany prokurator IPN, który wyznaczy termin ekshumacji.

W ubiegłym tygodniu archeolodzy MIIWŚ w tym samym rejonie odkryli szkielety trzech mężczyzn i resztki cywilnej odzieży.

Szczątki leżały w układzie anatomicznym, na brzuchu, twarzami do ziemi. Zachowały się pozostałości ubrań: skórzane, cywilne półbuty, resztki spodni (z mankietem na jednej z nogawek, podobnym do tych przy spodniach garniturowych). Przy dwóch szkieletach widoczne były resztki szelek podtrzymujących spodnie, a przy trzecim – skórzany pasek. Obok ciał znajdowały się także odłamki pocisków artyleryjskich.

Czytaj więcej: Ludzkie szkielety odnalezione na Westerplatte. Badacze mają pierwsze hipotezy

Archeolodzy dokładnie oczyścili szkielety z ziemi oraz wykonali kompleksową dokumentację. Ponadto wykonali fotogrametrię pochówków, technika ta umożliwia stworzenie trójwymiarowego modelu szkieletów.

Szczątki pod nadzorem prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku zostały poddane wstępnym oględzinom antropologicznym, a następnie przetransportowane do Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Tam zostaną przeprowadzone szczegółowe analizy antropologiczne, sądowo-medyczne i genetyczne.

Na podstawie tych badań prokurator będzie prowadził śledztwo, mające na celu ustalenie, w jaki sposób i w jakich okolicznościach doszło do śmierci tych osób, kto był ich sprawcą oraz – na podstawie badań genetycznych – kim były ofiary.

Wstępne badania antropologiczne sugerują, że były to ofiary egzekucji dokonanej między 1939 a 1941 r. kiedy na terenie tym funkcjonował niemiecki obóz dla tzw. jeńców cywilnych.

Badania archeologiczne na Westerplatte są prowadzone od 2016 roku. W ramach poprzednich badań szczegółowo przebadano obszar ponad 7,5 tys. m kw. i oczyszczono z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych ponad 13,5 ha.

Przeprowadzono również nadzór archeologiczny nad budową cmentarza Żołnierzy Wojska Polskiego, modernizacją i przystosowaniem budynku byłej elektrowni Wojskowej Składnicy Tranzytowej do celów wystawienniczych oraz nad budową punktu obsługi ruchu turystycznego w granicach Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

W efekcie pozyskano ponad 82 tys. zabytków, w tym 32 tys. artefaktów o dużej wartości historycznej, ekspozycyjnej i naukowej, obrazujących burzliwą historię półwyspu od połowy XVII do XX w. Znaczną część pozyskanego zbioru stanowią przedmioty związane ze służbą żołnierzy polskich na Westerplatte i walkami prowadzonymi w trakcie obrony WST.

W 2019 roku w trakcie badań odnaleziono mogiły dziewięciu polskich żołnierzy. Część z nich zginęła w zbombardowanej 2 września 1939 roku. przez Luftwaffe wartowni nr 5, pozostali polegli w innych częściach półwyspu. Współpraca Muzeum II Wojny Światowej z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie oraz z pionem śledczym Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku zaowocowała genetyczną identyfikacją siedmiu osób.

W 2022 roku zorganizowano uroczystości pogrzebowe, w trakcie których obrońcy WST spoczęli na nowym cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.

Obecnie na Westerplatte trwa XI etap prac archeologicznych. Ich celem jest ustalenie dokładnej lokalizacji polskiego stanowiska armaty wz. 1902 kalibru 76,2 mm