Dyrekcja II Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Pobożnego w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie) zainstalowała w toaletach kamery. Montaż monitoringu tłumaczono powtarzającymi się aktami wandalizmu. Rada rodziców zgodziła się z tą inicjatywą, ale oburzeni uczniowie nagłośnili sprawę w mediach społecznościowych. Miasto zainterweniowało i zdecydowało o demontażu kamer, ale to nie koniec problemu.
Wszystko zaczęło się 27 października 2023 roku, gdy portal wszczecinie.pl opublikował artykuł o tym, że w "Pobożniaku", znanym szczecińskim liceum, zainstalowano kamery w toaletach. Dodatkowo uczniowie byli zmuszani do zapisywania się na specjalnej liście, o której godzinie wychodzą do toalety. Oprócz anonimowych wypowiedzi uczniów głos zabrał także doradca prezydenta ds. młodzieży Dawid Hamera.
Sprawą bardzo szybko zainteresowały się inne lokalne media oraz urząd miasta, który jest organem prowadzącym placówkę edukacyjną. Powodem tak kontrowersyjnych kroków miały być akty wandalizmu, których dyrekcja nie jest w stanie opanować, a do których dochodzi głównie w toaletach uczniów.
Sytuację nagłośniła jedna z uczennic szkoły na TikToku, publikując filmik, na którym wszystko opowiedziała i podzieliła się swoimi obawami. Portal wszczecinie.pl opublikował także wypowiedzi innych uczniów, którzy przyznali, że "takie sytuacje się zdarzają, jak w każdej szkole" (tzn. palenie w toaletach), ale nie usprawiedliwia to montowania kamer i inwigilacji.
Na ten temat w mediach społecznościowych wypowiedział się także na swoim profilu Dawid Hamera, doradca prezydenta miasta, oraz prawnik Marcin Kruszewski za pośrednictwem swojego kanału na TikToku "Prawo Marcina".
Rada Samorządu Uczniowskiego II Liceum Ogólnokształcącego im. Mieszka I w Szczecinie przyznała, że problem wandalizmu istnieje już od dłuższego czasu. Dotychczas próbowano go rozwiązać kampaniami informacyjnymi. W okresie wakacyjnym odbyły się konsultacje w sprawie zamontowania kamer w uczniowskich toaletach, jednak RSU nie zajęła jednoznacznego stanowiska.
- Tak jak wśród uczniów, jak i wśród członków rady samorządu, opinie na temat samego montażu kamer są zróżnicowane. Jesteśmy organem reprezentującym wszystkich uczniów i zależy nam zarówno na ich komforcie w szkole i bezpieczeństwie, jak i poszanowaniu prawa - czytamy w komunikacie wysłanym przez Radę Samorządu Uczniowskiego przy II Liceum Ogólnokształcącym im. Mieszka I w Szczecinie.
Dyrekcja szkoły odmówiła komentarza w tej sprawie.
Kamery zostaną zdemontowane, ale problem nie zniknął
Gdy sprawa została nagłośniona przez szczecińskie media, a tematem zaczęło się interesować coraz więcej osób, poproszono o zabranie głosu Kuratorium Oświaty. Jak przyznała Anna Nieradka z Wydziału Informatyki i Promocji Kuratorium Oświaty w Szczecinie, do zamontowania monitoringu w toaletach może dojść, w przypadku gdy jest to "niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia, i kiedy nie narusza on godności oraz dóbr osobistych uczniów".
- W tym przypadku nie zachodzi główna przesłanka dotycząca celu wprowadzenia monitoringu. Bezpieczeństwo można zapewnić poprzez aktywne dyżury nauczycieli, pracowników szkoły lub doraźne kontrole takich pomieszczeń. Mamy nadzieję, że rada rodziców i uczniowie znajdą wyjście z tej sytuacji, a dyrektor doprowadzi do jej rozwiązania. Do Kuratorium Oświaty w Szczecinie nie wpłynęły żadne informacje na ten temat. Będziemy ją jednak monitorować - czytamy w komunikacie wysłanym przez Nieradkę.
Władze miasta, które są organem prowadzącym placówkę, nie wiedziały, że dyrektorka zamontowała monitoring w toaletach. Po nagłośnieniu sprawy w mediach społecznościowych i lokalnych Wydział Oświaty Urzędu Miasta Szczecin skontaktował się z dyrekcją szkoły, aby "wyjaśniła sytuację oraz wyłączyła system i dokładnie zasłoniła kamery".
- Z uwagi na to, że tego typu rozwiązanie nie ma prawa bytu w tym konkretnym miejscu, podjęto decyzję o nakazaniu szkole demontażu kamer - wyjaśnia Marta Kufel z Centrum Informacji Miasta.
6 listopada, ponad tydzień po pierwszym artykule w tej sprawie, radni Koalicji Obywatelskiej Łukasz Tyszlera oraz Urszula Pańka zapowiedzieli, że zajmą się tą sprawą i będą dążyli do jej wyjaśnienia.
- Sam fakt, że pan prezydent, jako organ prowadzący tą szkołę, podał informację do mediów, że kamery zostaną zdemontowane i uważa, że temat jest rozwiązany, to tak nie jest - powiedziała Urszula Pańka, radna Miasta Szczecin.
- Chcemy wspomóc i wesprzeć zarówno dyrekcję, jak i uczniów. Niepokojące jest to, że sytuacja zmusiła do takich działań radę rodziców i dyrektorkę. Chcemy się dowiedzieć, jak ten problem został zdiagnozowany, co stwierdzono i jakie są obawy. Chcemy zbadać ten problem na terenie całego miasta - dodał Łukasz Tyszler, radny Miasta Szczecin.
Interpelacja do prezydenta
W interpelacji skierowanej przez radną Dominikę Jackowski (KO) pod koniec października do prezydenta miasta, autorka pyta m.in., czy urząd miasta został poinformowany o planach montażu monitoringu, czy zostały przeprowadzone konsultacje z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim. Radna pyta także, czy uczniowie przestali palić papierosy, a także zażywać inne substancje od czasu objęcia sanitariatów monitoringiem oraz kto ma dostęp do nagrań z toalet i w jaki sposób są one przechowywane. Interpelacja wciąż czeka na odpowiedź.
Nie pierwszy taki przypadek w Polsce
II Liceum Ogólnokształcące im. Mieszka I w Szczecinie nie jest pierwszą szkołą, która zdecydowała się na zainstalowanie kamer w toaletach w związku z zachodzącymi tam aktami wandalizmu i łamania przepisów szkoły. Podobne sytuacje zdarzyły się już m.in. w Poznaniu, Krakowie i pod Warszawą. W każdym przypadku sytuacja została rozwiązana demontażem wcześniej zainstalowanych kamer.
W rozmowie z "Rzeczpospolitą" pod koniec września 2021 roku, Anna Ostrowska, ówczesna rzeczniczka prasowa Ministerstwa Edukacji i Nauki, mówiła, że "montowanie monitoringu w tych pomieszczeniach wydaje się sprzeczne z prawami dziecka i człowieka. W opinii ministerstwa w tym przypadku nie zachodzi główna przesłanka dotycząca celu wprowadzenia monitoringu".
Źródło: tvn24.pl, wszczecinie.pl, wiadomosci.onet.pl, rp.pl
Źródło zdjęcia głównego: TVN24