"Konflikt tam może mieć większe konsekwencje niż konflikt na Ukrainie". Brytyjski premier o "epokowym wyzwaniu"

"Nielegalna inwazja Rosji na Ukrainę, używanie dostaw energii i żywności jako broni oraz nieodpowiedzialna retoryka nuklearna, w połączeniu z bardziej agresywną postawą Chin na Morzu Południowochińskim i w Cieśninie Tajwańskiej, grożą stworzeniem świata zdefiniowanego przez niebezpieczeństwo, nieporządek i podział, oraz porządku międzynarodowego bardziej sprzyjającego autorytaryzmowi" - napisał w przedmowie do opublikowanego w poniedziałek dokumentu premier Rishi Sunak.

63-stronicowy dokument jest uaktualnioną - głównie z powodu wywołanej przez Rosję wojny - wersją opublikowanego dwa lata temu przeglądu celów i wyzwań dla Wielkiej Brytanii na przyszłość.

Aktualizacja nie zmieniła podstawowych ocen wówczas dokonanych, ale użyty teraz język jest bardziej stanowczy. Oceniono, że świat stanął w obliczu największego od dziesięcioleci ryzyka eskalacji zagrożeń bezpieczeństwa, w tym w kierunku "niekontrolowanego konfliktu" z użyciem broni jądrowej.

"Istnieje rosnąca perspektywa, że środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego ulegnie dalszemu pogorszeniu w nadchodzących latach, przy czym zagrożenia państwowe rosną i różnicują się w Europie i poza nią. Ryzyko eskalacji jest większe niż kiedykolwiek od dziesięcioleci, a coraz większa liczba zaawansowanych systemów broni została opracowana i jest testowana lub wprowadzana" - napisano.

Wskazano na zagrożenie, jakie stanowi osłabianie się porozumień o kontroli broni między Stanami Zjednoczonymi a Rosją. "Mechanizmy stabilności strategicznej, które pomogły w XXI wieku łagodzić ryzyko nieporozumień, błędnych kalkulacji i niezamierzonej eskalacji, nie rozwinęły się w tempie potrzebnym do zapewnienia, że rywalizacja nie rozleje się w niekontrolowany konflikt" - napisano w tekście.

Sunak podkreślił, że wojna rozpętana przez prezydenta Rosji Władimira Putina jest też atakiem na bezpieczeństwo Wielkiej Brytanii i całej Europy, ale w dokumencie wskazano, że "napięcie w regionie Indo-Pacyfiku rośnie, a konflikt tam może mieć globalne większe konsekwencje niż konflikt na Ukrainie". W zaktualizowanym przeglądzie Komunistyczną Partię Chin określono jako "epokowe wyzwanie", a nie jak dwa lata temu "wyzwanie systemowe".

Podkreślono "rosnące obawy" w związku z działaniami chińskiego rządu, w tym z powodu umacniania przez Pekin relacji z Rosją pomimo wojny na Ukrainie. Zwrócono uwagę, że Chiny prowadzą "szybką i nieprzejrzystą modernizację sił zbrojnych z ogromnymi nowymi inwestycjami, zmilitaryzowały sporne wyspy na Morzu Południowochińskim i odmówiły wyrzeczenia się użycia siły do osiągnięcia swoich celów w odniesieniu do Tajwanu".

Ale uznając realia, jakimi są wielkość i znaczenie Chin i ich gospodarki, napisano, że Wielka Brytania będzie "angażować się konstruktywnie" w kontakty z chińskim rządem, biznesem i ludźmi, gdy służy to interesowi narodowemu, np. w takich kwestiach jak zapobieganie zmianom klimatu, lecz podejmie "solidne działania", aby stawić czoła wszelkim zagrożeniom.

W zaktualizowanej wersji przeglądu zawarto też ostrzeżenia przed rosnącym zagrożeniem ze strony Iranu, który rozwija program broni jądrowej i Korei Północnej, która "stara się rozwijać swój potencjał jądrowy, prowadząc jednocześnie działania destabilizujące region poprzez próby rakietowe, które zagrażają jej sąsiadom".

W związku z rosnącymi zagrożeniami Sunak zapowiedział dodatkowe trzy miliardy funtów w ciągu najbliższych dwóch lat na modernizację brytyjskiego arsenału jądrowego oraz budowę okrętów podwodnych, a także dodatkowe 1,9 miliarda funtów na uzupełnienie zapasów amunicji. Poinformował również, że celem rządu jest zwiększenie wydatków na obronę do 2,5 procent PKB z nieco ponad 2 procent obecnie, ale bez określenia ram czasowych.