Laszlo Krasznahorkai został tegorocznym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Węgierski pisarz, który mieszka na emigracji we włoskim Trieście, a wcześniej mieszkał też w Berlinie, dał się poznać jako krytyk Viktora Orbana i narracji jego rządu między innymi w kwestii wojny w Ukrainie.

W czwartek, po przyznaniu narody pisarzowi, węgierski premier zamieścił na Facebooku wpis gratulacyjny. "Duma Węgier, pierwszy laureat Nagrody Nobla z miasta Gyula, Laszlo Krasznahorkai. Gratulacje" - napisał. Jeden z internautów przypomniał w komentarzach dosadne słowa Krasznahorkaiego z jednego z wywiadów: "mam gdzieś, co myślą politycy".

Sam Krasznahorkai odniósł się do wpisu Orbana na X. "Dziękuję premierowi Węgier Viktorowi Orbanowi za gratulację. Nadal będę jednak przeciwny jego politycznym działaniom i ideom. Pozostanę wolnym pisarzem" - napisał.

Orban cytuje książkę pisarza

Tymczasem pod koniec września Viktor Orban przywołał w przemówieniu w komitacie (odpowiednik polskiego województwa) Bekes na południowym wschodzie kraju jedną z powieści tegorocznego laureata Nagrody Nobla, Laszlo Krasznahorkaia.

- To, co dzieje się w tej powieści, jest koszmarem ministra (transportu, Janosa) Lazara: pociągi, które nigdy nie przyjeżdżają, spanikowany kierownik stacji, sfrustrowani pasażerowie, zrujnowane stacje – powiedział premier, otwierając zmodernizowaną linię kolejową.

- Ta powieść to przeszłość, a tu jest przyszłość. Nie będzie już znikających pociągów, zrujnowanych stacji i zdenerwowanych maszynistów - dodał Orban.

"W dzisiejszych Węgrzech nie ma już żadnej nadziei"

W wywiadzie dla szwedzkiej gazety "Svenska Dagbladet" z początku tego roku pisarz ostro skrytykował politykę Orbana, mówiąc, że "w dzisiejszych Węgrzech nie ma już żadnej nadziei", a "demokracja jest bardzo krucha".

"Orban i jego współpracownicy nazywają naszą historię chwalebną. To absurd. Węgierska historia składa się wyłącznie z porażek" - mówił Krasznahorkai. Ocenił, że władze oraz węgierska skrajna prawica wykorzystują traumę Trianon, czyli traktatu po I wojnie światowej, w wyniku którego kraj utracił ponad dwie trzecie swojego terytorium.

W przekonaniu pisarza Węgry coraz bardziej oddalały się od Zachodu w ostatnich latach pod rządami Orbana.

Z kolei w wywiadzie udzielonym w grudniu minionego roku w Nowym Jorku, Krasznahorkai porównał Węgry do szpitala psychiatrycznego, z którego odeszli lekarze. Stwierdził, że problemem jest przede wszystkim to, że w takich krajach jak Węgry czy Niemcy miliony ludzi głosują na radykalnie prawicowe ugrupowania.

"Napawa mnie to przerażeniem". Pisarz o stosunku Węgier wobec wojny w Ukrainie

Pisarz niejednokrotnie ostro odnosił się również do polityki rządu w kwestii rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Budapeszt od początku wojny utrzymywał, że chce zachować "neutralność" w jej obliczu, często wyłamując się ze wspólnego unijnego stanowiska względem Rosji i Ukrainy.

"Jak kraj może pozostać neutralny, gdy Rosjanie najeżdżają sąsiednie państwo?" – pytał Krasznahorkai w lutym tego roku w rozmowie z amerykańskim kwartalnikiem literackim "The Yale Review".

"Napawa mnie to przerażeniem. Węgry sąsiadują z Ukrainą, a reżim Orbana przyjmuje bezprecedensową postawę, prawie niespotykaną w historii Węgier. Po części dlatego, że do tej pory to my zawsze byliśmy atakowani i przegrywaliśmy, a po części dlatego, że nigdy nie wyobrażałem sobie, że węgierscy przywódcy polityczni będą mówić o tak zwanej neutralności w tej sprawie" – stwierdził wówczas Krasznahorkai.

Kim jest Laszlo Krasznahorkai

Laszlo Krasznahorkai urodził się 5 stycznia 1954 r. w Gyuli na południu Węgier. Studiował prawo na uniwersytetach w Segedynie oraz Budapeszcie. Ostatecznie zdobył dyplom na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Loranda Eotvosa w ramach specjalności hungarystyczno-nauczycielskiej. Jego pierwsza nowela "Tebenned hittem" ukazała się w 1977 r. na łamach "Mozgo Vilag". W latach 1977–1982 pracował jako dokumentalista w wydawnictwie Gondolat Konyvkiado, a od 1982 r. pozostaje pisarzem niezależnym.

Poprzednim węgierskim pisarzem, który otrzymał Literacką Nagrodę Nobla, był Imre Kertesz - laureat z 2002 roku.

OGLĄDAJ: TVN24 HD

TVN24 HD

NA ŻYWO

Posłuchaj

Dowiedz się więcej

Wstrzymaj

Ten i inne materiały obejrzysz w subskrypcji