USA, Australia i Wielka Brytania ogłaszają nowy pakt obronny w regionie Indo-Pacyfiku. Chiny ostro krytykują

- Dzięki AUKUS nasze narody zwiększą nasze wspólne możliwości, by sprostać zagrożeniom XXI wieku, tak jak zrobiliśmy to w wieku XX wieku, razem – oznajmił prezydent USA Joe Biden w Białym Domu podczas wirtualnego spotkania z premierem Australii Scottem Morrisonem i premierem Wielkiej Brytanii Borisem Johnsonem. - Podejmujemy ten historyczny krok (...) bo wszyscy zdajemy sobie sprawę z konieczności zapewnienia pokoju w regionie Indo-Pacyfiku na długi czas - dodał prezydent.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

Premier Boris Johnson stwierdził, że projekt budowy nowych okrętów podwodnych o napędzie atomowym będzie ogromnym wyzwaniem. - To będzie jedno z najbardziej skomplikowanych i wymagających technicznie przedsięwzięć, trwających dekady i wymagających najbardziej zaawansowanej technologii - powiedział. - Dzięki temu Australia, Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo będą jeszcze bliżej niż kiedykolwiek - dodał. Podkreślił, że tylko kilka państw posiada atomowe okręty podwodne.

Scott Morrison zapowiedział, że okręty będą budowane w Adelajdzie, po 18-miesięcznych konsultacjach między trzema państwami na temat bezpieczeństwa i procesu budowy. Premier podkreślił, że choć okręty będą napędzane reaktorami atomowymi, nie będą uzbrojone w broń jądrową.

Według Białego Domu, nowe porozumienie, zawarte 70 lat po traktacie ANZUS między USA, Australią i Nową Zelandią, ma ułatwić wymianę informacji i współpracę technologiczną w kluczowych obszarach, takich jak cyberbezpieczeństwo, sztuczna inteligencja, technologie kwantowe i rakietowe oraz systemy podwodne.

Nowa inicjatywa jest powszechnie postrzegana jako krok mający wzmocnić sojuszników Ameryki w globalnej rywalizacji z Chinami. Jednak podczas rozmowy z dziennikarzami przedstawiciele Białego Domu podkreślali, że nowa inicjatywa "nie jest skierowana przeciwko żadnemu państwu".

- Tu chodzi o to, by zwiększyć zdolności do odstraszania w Indo-Pacyfiku, chodzi o bycie gwarantem porządku opartego na zasadach. Było ostatnio wiele pytań o to, czy Stany Zjednoczone wciąż mają wolę, by pełnić taką rolę. Prezydent Biden mówi "wchodzimy w to", jesteśmy w pełni zaangażowani - powiedział wysoki przedstawiciel administracji.

W wyniku współpracy Australia ma zbudować okręty podwodne o napędzie atomowym oparte na amerykańskiej i brytyjskiej technologii. Udział Australii w projekcie budowy okrętów z napędem atomowym następuje po tym, gdy rząd w Canberze miał według doniesień zrezygnować - m.in. z powodu opóźnień i sporów o koszty - z realizacji kontraktu z francuskim koncernem Naval Group na budowę 12 okrętów za 66 mld dolarów.

Biały Dom zapowiedział, że ponieważ Australia startuje "od zera", jeśli chodzi o okręty z napędem atomowym, współpraca w zbudowaniu odpowiedniej bazy i infrastruktury w tym celu może potrwać lata.

W czwartek rzecznik chińskiego ministerstwa spraw zagranicznych Zhao Lijian oświadczył, że nowo ogłoszony sojusz może "poważnie zaszkodzić pokojowi w regionie i zaostrzyć wyścig zbrojeń". Oskarżył Waszyngton, Londyn i Canberrę o "przestarzałą, zimnowojenną mentalność". Ostrzegł, że działają one na szkodę własnych interesów.

W chińskich mediach państwowych pojawiły się artykuły potępiające pakt AUKUS. W jednym z tekstów, który opublikowano na łamach gazety "Global Times", napisano, że Australia "stała się wrogiem Chin".

Poproszony o komentarz, rzecznik chińskiej ambasady w Waszyngtonie Liu Pengyu powiedział w środę, że kraje "nie powinny budować wykluczających się bloków, których celem jest szkodzenie interesom stron trzecich. W szczególności powinny otrząsnąć się z zimnowojennej mentalności i ideologicznych uprzedzeń".