Najpierw darmowe środki menstruacyjne musiały zapewniać szkoły i uczelnie wyższe, później obowiązkiem tym objęto instytucje publiczne. Teraz w Szkocji weszło w życie prawo gwarantujące powszechny dostęp do takich produktów na terenie całego kraju. W darmowe podpaski czy tampony można zaopatrzyć się w jednym z ponad tysiąca wskazanych punktów.
Prawo zapewniające bezpłatny dostęp do produktów menstruacyjnych - jego oryginalna nazwa to Period Products Act - weszło w życie w poniedziałek 15 sierpnia. Szkocja jest pierwszym krajem na świecie, w którym uchwalono taką ustawę. Zobowiązuje ona władze do bezpłatnego udostępniania środków takich jak podpaski czy tampony każdemu, kto ich potrzebuje.
W produkty menstruacyjne będzie można zaopatrzyć się w jednym z ponad tysiąca punktów odbioru ulokowanych na terenie całego kraju. Znalezienie najbliższego punktu umożliwia specjalna rządowa aplikacja. Oprócz dostarczania bezpłatnych produktów, rząd zapewnił fundusze na edukacyjną stronę internetową, zobowiązał się też do poprawy opieki zdrowotnej kobiet z problemami menstruacyjnymi.
Kampania na rzecz swobodnego dostępu do produktów sanitarnych
Wejście w życie ustawy jest efektem kampanii, na czele której stała posłanka Partii Pracy Monica Lennon. W listopadzie 2020 roku szkocki parlament jednogłośnie uchwalił ustawę przyznającą mieszkankom tego kraju prawo do swobodnego dostępu do produktów sanitarnych w budynkach publicznych. "Lokalne władze i organizacje partnerskie pracowały ciężko, by wdrożyć prawo do darmowych środków menstruacyjnych" - zaznaczyła wówczas cytowana przez BBC Lennon. "Przy rosnących kosztach utrzymania, ustawa jest światełkiem w tunelu, które pokazuje, co można osiągnąć gdy politycy zjednoczą się dla dobra ludzi, którym służymy" - dodaje. Zdaniem twórców kampanii, produkty menstruacyjne powinny być dostępne równie łatwo jak papier toaletowy.
Dwa lata wcześniej wszedł w życie obowiązek zapewnienia darmowego dostępu do tych produktów we wszystkich szkołach i na uczelniach wyższych. Jak pisze BBC Scotland, od 2017 roku szkockie władze wydały ok. 27 milionów funtów na zapewnienie mieszkankom tego państwa swobodnego dostępu do produktów ochronnych używanych podczas okresu.
Trudny wybór: produkty menstruacyjne czy jedzenie dla dzieci
Organizacja Hey Girls, walcząca z tzw. ubóstwem menstruacyjnym na Wyspach, przed wybuchem pandemii przeprowadziła badanie, z którego wynikało, że jedna na cztery szkockie kobiety doświadczyła lub doświadcza trudności z dostępem do takich produktów ze względów finansowych. "Słyszymy wiele historii matek rezygnujących ze środków menstruacyjnych, by móc nakarmić swoje dzieci, i używających zamienników, takich jak skarpety wypchane gazetami czy chleb. Bo są one tańsze niż specjalistyczne produkty" - mówi w rozmowie z BBC Georgie Nicholson, członkini Hey Girls.
Szkocja jest pierwszym krajem na świecie, w którym wdrożono prawo gwarantuje powszechny dostęp do produktów menstruacyjnych. W kilku innych państwach takie środki rozdawane są w placówkach edukacyjnych. Zobowiązujące do tego ustawy przyjęto w Nowej Zelandii, części Australii, niektórych stanach w USA, francuskim regionie Île-de-France, koreańskim Seulu czy kilku krajach afrykańskich, m.in. Kenii, Zambii i Botswanie.
ZOBACZ TEŻ: Nawet pięć dni wolnego miesięcznie dla kobiet z powodu menstruacji. Hiszpania chce wprowadzić nowe prawo
Źródło: BBC, globalcitizen.org
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock