Rosgwardia, czyli Federalna Służba Wojsk Gwardii Narodowej Rosji to formacja łącząca cechy sił wojskowych i policyjnych. Bierze udział w inwazji na Ukrainę, pacyfikując protesty mieszkańców na okupowanych terenach. Na czele Rosgwardii stoi generał Wiktor Zołotow.
Rosyjska Gwardia Narodowa została utworzona w 2016 roku. Powstała z połączenia formacji, które do tej pory podlegały Ministerstwu Spraw Wewnętrznych - wojsk wewnętrznych, OMON-u, specnazu MSW i jednostek szybkiego reagowania (SOBR). Od utworzenia Rosgwardia podlega bezpośrednio prezydentowi Władimirowi Putinowi.
Rosgwardia liczy około 370 tysięcy ludzi. Jest strukturą hybrydową - łączy cechy wojska i policji, choć te pierwsze przeważają. - Patrząc na to, czym były wojska wewnętrzne i co potem zrobiono z jednostkami wojsk wewnętrznych w ramach Gwardii Narodowej, to były już tworzone jednostki wojskowe, wyposażone w śmigłowce, artylerię i transportery opancerzone. To była lekka piechota - ocenia analityk Ośrodka Studiów Wschodnich Piotr Żochowski w nagraniu opublikowanym przez ośrodek. Zwraca uwagę, że na Krymie Gwardia Narodowa sformowała brygadę piechoty morskiej i przejęła ochronę mostu łączącego półwysep z Rosją, co jest zadaniem typowo wojskowym.
Gwardia Narodowa nadzoruje obrót bronią oraz firmy ochroniarskie w Rosji. To ostatnie przynosi jej dochody oraz zapewnia kontrolę nad zasobami mobilizacyjnymi rosyjskich sił zbrojnych, bowiem w firmach ochroniarskich, które mają licencję na posiadanie broni, pracują rezerwiści, byli funkcjonariusze służb i policji.
Gwardia Narodowa i jej poprzednik, wojska wewnętrzne MSW wywodzą się z tradycji wojsk NKWD. Służyły one do tzw. działań zaporowych na tyłach frontu – m.in. pacyfikowały ludność i wyłapywały dezerterów, którzy nie chcieli walczyć.
Od początku dowódcą Rosgwardii jest generał armii Wiktor Zołotow. To od lat 90. XX wieku człowiek z bliskiego otoczenia prezydenta Władimira Putina. Wywodzi się z KGB, gdzie służył w dziewiątym zarządzie, który zajmował się ochroną aparatu politycznego i partyjnego. Krótko służył jako ochroniarz prezydenta Borysa Jelcyna, następnie został zatrudniony jako główny ochroniarz mera Petersburga Anatolija Sobczaka. Tam poznał Putina, który był wicemerem miasta.
W latach 2000-2013 służył w Federalnej Służbie Bezpieczeństwa jako szef ochrony Putina, który był najpierw prezydentem, potem premierem. Następnie został pierwszym zastępcą ministra spraw wewnętrznych. Wraz z utworzeniem Rosgwardii wszedł do Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Ma tam status członka zwykłego, nie należy do ścisłej elity, którą tworzą stali członkowie rady.
Przed inwazją na Ukrainę, w lutym w całej Rosji zorganizowano ćwiczenia Rosgwardii, co oznaczało postawienie formacji w stan mobilizacji.
Rosgwardia nie brała udziału w pierwszych dniach ofensywy przeciwko Ukrainie. Została uruchomiona, gdy Rosjanie trwale zajęli niektóre rejony Ukrainy i próbowali je okupować, instalując – bez powodzenia – nowe władze. Działania pacyfikacyjne zaczęły tam prowadzić jednostki Rosgwardii, zarówno te o charakterze wojskowym, jak i OMON, który jest formacją policyjną przeznaczoną do zwalczania protestów.
Według strony ukraińskiej działania Rosgwardii nie przynoszą zamierzonych efektów. W Chersoniu na południu Ukrainy, jedynym mieście obwodowym (wojewódzkim) zajętym przez Rosjan, wielokrotnie dochodziło do manifestacji mieszkańców sprzeciwiających się okupacji. W poniedziałek Rosjanie odpowiedzieli strzałami w powietrze, granatami hukowymi i gazem łzawiącym. Ukraińskie portale podały, że co najmniej dwóch protestujących zostało rannych.
W ten sposób Rosgwardia zdejmuje ciężar działań okupacyjnych z sił wojskowych. – W przypadku utrzymywania się wojsk rosyjskich przez dłuższy czas na terenach okupowanych rola Rosgwardii na pewno wzrośnie. Będą ściągane na Ukrainę jednostki Rosgwardii z południowego i zachodniego okręgu wojskowego, które będą po prostu zajmować się kontrolą zajętych miejscowości – przewiduje Żochowski.
Obecnie zmieniana jest ustawa o Rosgwardii. Formacja będzie zaangażowana do ochrony najważniejszych obiektów infrastruktury krytycznej w Rosji.
OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO
Źródło: tvn24.pl, Ośrodek Studiów Wschodnich