Prezydent Litwy podpisał ustawę o pisowni nielitewskich nazwisk. Podziękowania Andrzeja Dudy

Prezydent Litwy Gitanas Nauseda podpisał we wtorek ustawę, określającą zapis nielitewskich nazwisk w litewskich dokumentach tożsamości. Dotyczy to także pisowni nazwisk polskich - kwestii, która w litewskim parlamencie była omawiana przez prawie 30 lat i wzbudzała wiele kontrowersji w stosunkach Polski i Litwy.

OGLĄDAJ NA ŻYWO W TVN24 GO

"Prezydent Litwy Gitanas Nauseda podpisał ustawę o pisowni nazwisk, która - w mojej ocenie - jest krokiem w bardzo dobrym kierunku w stosunkach polsko-litewskich. Zadzwoniłem do Niego, by podziękować Jemu i Wszystkim zaangażowanym w prace nad ustawą" - napisał na Twitterze Andrzej Duda, odnosząc się do tej sprawy.

Ustawa przyjęta przez parlament przed tygodniem wejdzie w życie 1 maja. - Sejm podjął inicjatywę znalezienia trudnej równowagi między dwiema wartościami konstytucyjnymi: zachowaniem wyjątkowości języka państwowego i praw człowieka, takich jak prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawo do swobodnego przemieszczania się oraz prawa osób należących do mniejszości narodowych zapisu swego nazwiska w formie oryginalnej - powiedział prezydent Nauseda, którego cytuje komunikat jego urzędu.

Zgodnie z obowiązującą obecnie zasadą, imiona i nazwiska nielitewskie w dokumentach tożsamości Litwy są zapisywane w formie litewskiej. Przyjęty dokument legalizuje pisownię nielitewskich nazwisk alfabetem łacińskim, czyli zezwala na używanie łacińskich liter "w", "q" i "x", których nie ma w litewskim alfabecie.

Wraz z przyjęciem ustawy rezygnuje się też z zapisu nielitewskich nazwisk w litewskim brzmieniu. Oznacza to, że po wejściu w życie ustawy można będzie używać dwuznaków, na przykład "cz" albo "rz", albo poprawnego zapisu imienia "Anna", które w wersji litewskiej zapisywane jest jako "Ana".

Ustawa wyklucza jednak możliwość używania znaków diakrytycznych. - To jest bardziej skomplikowana kwestia. Dla jej rozstrzygnięcia trzeba będzie popracować nad stworzeniem koalicji ponadpartyjnej - powiedział doradca przewodniczącej Sejmu Aleksander Radczenko. Wskazał przy tym, że "w tym parlamencie są szanse na uchwalenie takiej ustawy" o pisowni znaków diakrytycznych.

Od kilkudziesięciu lat możliwości zapisywania nazwiska w formie oryginalnej w litewskich dokumentach tożsamości domagają się Polacy mieszkający na Litwie, a także obywatelki Litwy, które wychodzą za mąż za obcokrajowców. Uprawomocnieniu zapisu nielitewskich nazwisk w formie oryginalnej sprzeciwia się część polityków i społeczeństwa litewskiego, która uważa, że zagraża to statusowi języka państwowego, czyli litewskiego.

Litewska minister sprawiedliwości Ewelina Dobrowolska przekonuje, że nowa ustawa "nie będzie miała wpływu na zmianę alfabetu języka litewskiego". Podkreśla, że już od kilku lat prawo do oryginalnego zapisu imienia i nazwiska osoby zainteresowane uzyskują w litewskich sądach. Według niej w 2020 roku litewskie sądy uwzględniły 79 wniosków o zmianę nazwiska na formę oryginalną, w 2021 roku uwzględniono 45 wniosków, a obecnie w sądach jest ich 21.