Trybunał Konstytucyjny uznał, że niektóre zapisy Traktatu o Unii Europejskiej są niezgodne z polską konstytucją. Decyzję Trybunału opisują światowe media – zgodnie uważają, że wyrok ten jest krokiem w kierunku prawnego polexitu. "Polska zrobiła gigantyczny krok w kierunku czołowego zderzenia z pozostałymi partnerami Unii Europejskiej" - pisze "El Pais". Orzeczenie "zaostrza konflikt o wartości demokratyczne" - dodaje "Washington Post". To, co robią rządy w Warszawie i Budapeszcie, to dla UE "największe wyzwanie od czasu brexitu" - zaznacza "Guardian".
Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie pod przewodnictwem prezes Julii Przyłębskiej uznał w czwartek, że część przepisów Traktatu o Unii Europejskiej jest niezgodna z polską konstytucją. Wyrok zapadł w sprawie zainicjowanej wnioskiem premiera Mateusza Morawieckiego złożonym pod koniec marca.
Zarzuty zawarte w liczącym blisko 130 stron wniosku premiera sprowadziły się między innymi do pytania o zgodność z polską konstytucją zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej oraz zasady lojalnej współpracy Unii i państw członkowskich.
"El Pais": Polska na krawędzi prawnego wyjścia z Unii
Na temat orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego rozpisują się światowe media. "Polska buntuje się przeciwko europejskiemu wymiarowi sprawiedliwości i staje na krawędzi prawnego wyjścia z Unii Europejskiej" – napisał hiszpański "El Pais". Zdaniem publicystów hiszpańskiego dziennika "Polska zrobiła gigantyczny krok w kierunku czołowego zderzenia z pozostałymi partnerami Unii Europejskiej".
Podkreślają, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest "równoznaczne z wypowiedzeniem prawnej wojny jednemu z podstawowych filarów UE: prymatowi prawa wspólnotowego nad prawem krajowym".
"La Stampa": sednem konfliktu powołanie Izby Dyscyplinarnej
"La Stampa" zwróciła uwagę, że spośród 14 sędziów Trybunału Konstytucyjnego, 10 zostało powołanych w ostatnich latach przez rządzącą partię Prawo i Sprawiedliwość. "Wśród nich jest Krystyna Pawłowicz, która podczas rozprawy odniosła się do prawa unijnego jako do 'przepisów obcych'" – pisze włoski dziennik.
"Sednem konfliktu między Polską a Unią Europejską jest powołanie przed czterema laty Izby Dyscyplinarnej przy Sądzie Najwyższym, uprawnionej do karania, odwoływania lub przenoszenia dowolnego sędziego w kraju wbrew jego woli" – ocenia "La Stampa".
"The Washington Post": Polska pogłębia rozłam z Unią Europejską
Amerykański "The Washington Post" w swojej publikacji na temat wyroku Trybunału Konstytucyjnego ocenił, że orzeczenie to "zaostrza konflikt o wartości demokratyczne i wstrząsa fundamentami przyjętego porządku prawnego" Unii Europejskiej.
Dziennikarze zwracają uwagę, że zasady, które podważył wyrokiem Trybunał Konstytucyjny "są niezbędne do właściwego funkcjonowania Unii i rodzą pytania, w jaki sposób Polska chce być nadal częścią bez ich przestrzegania".
Amerykański dziennik przywołuje słowa unijnego komisarza Didiera Reyndersa, który powiedział, że zasady te są "rdzeniem Unii" i powiedział, że Komisja Europejska użyje "wszystkich dostępnych narzędzi" do egzekwowania swoich podstawowych zasad.
"Der Tagesspiegel": krok w kierunku polexitu
Reporter niemieckiego "Der Tagesspiegel" Albrecht Meier ocenia w swoim komentarzu, że "wyrok pokazuje, że polski rząd chce zburzyć porządek prawny Unii Europejskiej i zmierza do 'polexitu prawnego'".
"Wraz z wyrokiem widać też, jaką drogę chce obrać premier Mateusz Morawiecki. Zmierza do prawnego polexitu". "Wątpię, czy ta kalkulacja powiedzie się dla Morawieckiego i szefa nacjonalistycznej konserwatywnej partii PiS Jarosława Kaczyńskiego". Publicysta sugeruje, że odpowiedzią Komisji Europejskiej na orzeczenie TK może być wstrzymanie funduszy dla Polski.
"The Guardian": Unia stoi przed największym wyzwaniem od czasu brexitu
Brytyjski "The Guardian" w swojej publikacji na temat decyzji Trybunału Konstytucyjnego stwierdza, że Polska "robi duży krok w kierunku 'prawnego polexitu' w rezultacie kłótni między rządzącymi nacjonalistami a Brukselą".
"Przeciwstawianie się europejskim normom przez Polskę i Węgry, rządzone przez populistyczne rządy, stawia Unię Europejską przed największym wyzwaniem od czasu brexitu" – ocenia brytyjski dziennik. Dodaje, że kolejne spory dotyczące przyszłego kierunku, w jakim zmierza Unia, pogłębiają przepaść między "starą" i postsowiecką Europą.
"Sueddeutsche Zeitung": Komisja może wszcząć nową procedurę ochrony praworządności
"Sueddeutsche Zeitung" przywołuje wypowiedzi unijnych dyplomatów. "Przerażenia nie krył luksemburski minister spraw zagranicznych Jean Asselborn: wyrok niszczy podstawową ideę integracji europejskiej" – zwrócił uwagę niemiecki dziennik.
"Pieniądze Unii Europejskiej nie powinny już napływać do krajów, które opuszczają europejski system prawny" – dodał i zwrócił uwagę, że w "następstwie orzeczenia Komisja Europejska może wszcząć nową procedurę ochrony praworządności, co mogłoby doprowadzić do zmniejszenia środków unijnych dla Polski".
"The New York Times": orzeczenie wzbudziło pytania o przyszłość Polski w Unii Europejskiej
Amerykański "The New York Times" ocenia, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego "kwestionuje nadrzędność prawa europejskiego, która była kamieniem milowym w dążeniach kontynentu do 'zacieśniania unii', odkąd zaczęła ona funkcjonować ponad 60 lat temu".
"Orzeczenie sądu w Warszawie wzbudziło także ryzykowne długofalowe pytania o przyszłość w Unii Europejskiej Polski, najludniejszego i najważniejszego gospodarczo kraju w grupie byłych państw komunistycznych, które przystąpiły do Unii po upadku imperium sowieckiego" – zwrócono uwagę.
Euronews: wściekłość Brukseli po orzeczeniu, że konstytucja jest przed prawem UE
Kanał informacyjny Euronews zwraca uwagę, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wywołało gniew w Brukseli i może "jeszcze bardziej zaszkodzić trudnym relacjom Polski z blokiem tworzącym 27 członków". "Większość sędziów stwierdziło, że członkostwo kraju w UE nie oznacza, że unijne sądy mają wyższość, a Polska przeniosła swoją suwerenność na Unię" – wyjaśnił.
Euronews podkreśla, że na orzeczenie zareagował unijny komisarz ds. sprawiedliwości, który podkreślił prymat prawa unijnego nad prawem krajowym. "Główne partie w Parlamencie Europejskim skrytykowały na Twitterze wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego i wezwały do zamrożenia płatności dla kraju, który jest największym odbiorcą unijnych środków" – czytamy w portalu tej telewizji.
Źródło: New York Times, Sueddeutsche Zeitung, Tagesspiegel, Washington Post, El Pais, Euronews, La Stampa, Guardian
Źródło zdjęcia głównego: TVN24