Ruszył tydzień noblowski. W tym roku, poza prestiżem, na zwycięzców czekają większe pieniądze

Nagrody Nobla, stworzone na mocy testamentu wynalazcy dynamitu i biznesmena Alfreda Nobla, przyznawane są za osiągnięcia w dziedzinie nauki, literatury i zasług dla pokoju na świecie od 1901 roku. Jak czytamy na oficjalnej stronie Fundacji Noblowskiej w Sztokholmie, do 2022 roku przyznano je 615 razy 989 osobom i organizacjom. Wśród laureatów znalazły się w sumie 954 osoby i 27 organizacji (niektóre osoby otrzymały Nagrodę Nobla więcej niż raz, stąd rozbieżność w liczbie uhonorowanych – red.). W poniedziałek do tego grona dołączyła węgierska biochemiczka Katalin Karikó i amerykański biolog molekularny Drew Weissman. Para naukowców otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii za odkrycia umożliwiające opracowanie szczepionek przeciwko COVID-19.

Przyznanie Nagrody Karikó i Weissmanowi rozpoczęło tzw. tydzień noblowski, podczas którego poznajemy laureatów Nagrody Nobla w sześciu dziedzinach. We wtorek zostanie ogłoszony laureat w dziedzinie fizyki, dzień później - w dziedzinie chemii. W czwartek dowiemy się, w czyje ręce trafi Literacka Nagroda Nobla, a w piątek - Pokojowa Nagroda Nobla. W przyszły poniedziałek przyznana zostanie Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii. Nagroda w dziedzinie ekonomii jest jedyną, o którym Alfred Nobel nie wspomniał w swoim testamencie. Przyznaje się ją od 1968 roku.

ZOBACZ TEŻ: Skandal z zaproszeniami na ceremonię. Fundacja Noblowska zmienia zdanie

Laureaci Nagrody Nobla w każdej dziedzinie otrzymają złoty medal z wizerunkiem Alfreda Nobla, kaligrafowany dyplom i 11 milionów koron szwedzkich (równowartość ok. 4,3 mln złotych – red.). Fundacja Noblowska zdecydowała się zwiększyć kwotę Nagrody z ubiegłorocznych 10 do 11 milionów koron szwedzkich, we wrześniowym komunikacie prasowym informując, że jest to "opłacalne" z finansowego punktu widzenia. Nobel pozostawił po sobie ponad 31 milionów koron szwedzkich. Fortuna została przekształcona w fundusz, który bezpiecznie inwestuje. To właśnie przychody z inwestycji przeznaczane są na coroczne nagrody.

Fundacja Noblowska co roku prosi grono osób, w tym profesorów uniwersyteckich, naukowców i laureatów Nagrody Nobla z poprzednich lat, o zgłaszanie kandydatów do Nagrody Nobla. Po otrzymaniu wszystkich nominacji poszczególne komitety dokonują selekcji kandydatów. Nazwiska osób nominujących i nominowanych nie mogą zostać ujawnione przed upływem 50 lat od zgłoszenia nominacji. W tym roku tylko na liście nominowanych do Pokojowej Nagrody Nobla znalazło się 259 osób i 92 organizacje. Jak podaje Fundacja Noblowska na swojej stronie, więcej kandydatur do Pokojowej Nagrody Nobla zgłoszono tylko w 2016 roku (376).

ZOBACZ TEŻ: Benefis na jubileusz Lecha Wałęsy. "Pełnił i pełni nadal wiele funkcji równocześnie"

W ciągu ponad 120 lat istnienia Nagrody Nobla zdarzało się, że w poszczególnych dziedzinach nie przyznano nagrody w danym roku. Od 1901 roku Nagrody nie przyznano łącznie 49 razy. Rekordzistką jest Pokojowa Nagroda Nobla, której nie przyznano 19-krotnie: po raz ostatni w 1972 roku.

Dwie osoby odmówiły przyjęcia wyróżnienia: w 1964 francuski pisarz Jean-Paul Sartre, któremu przyznano Literacką Nagrodę Nobla, i dziewięć lat później wietnamski polityk Le Duc Tho, uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla wspólnie z sekretarzem stanu USA Henrym Kissingerem. Literackiej Nagrody Nobla nie odebrał jeszcze jeden pisarz, Borys Pasternak. Fundacja Noblowska nie wymienia go jednak wśród osób, które odmówiły przyjęcia, podkreślając, że został on zmuszony do odmówienia przyjęcia nagrody przez władze ZSRR.

ZOBACZ TEŻ: Fundacja Noblowska zaprosi na uroczystości lidera skrajnej prawicy oraz ambasadorów Rosji i Białorusi