Madeleine Albright nie żyje

"Z załamanym sercem ogłaszamy, że dr Madeleine K. Albright, 64. sekretarz stanu USA i pierwsza kobieta na tym stanowisku, zmarła dziś wcześniej. Przyczyną był rak" - napisała w oświadczeniu rodzina. Przekazano, że dyplomatka odeszła w wieku 84 lat w otoczeniu rodziny i przyjaciół. "Straciliśmy kochającą matkę, babcię, siostrę, ciocię i przyjaciółkę" - czytamy w oświadczeniu.

Z pochodzenia była Czeszką. Urodziła się w Pradze w 1937 roku jako Marie Jana Korbelova, "jako uchodźczyni w 1948 przybyła do Stanów Zjednoczonych" i "wzniosła się na szczyt amerykańskiej polityki, otrzymując w 2012 roku Prezydencki Medal Wolności".

Albright była 64. Sekretarzem Stanu USA oraz pierwszą kobietą na tym stanowisku. Pracowała w gabinecie Billa Clintona w latach 1997-2001. Wcześniej, w latach 1993-1997, pełniła funkcję ambasadora USA przy ONZ.

Gdy prezydentura Clintona i lata 90. XX wieku dobiegły końca, Albright stała się ikoną pokolenia młodych kobiet szukających inspiracji w poszukiwaniu możliwości i szacunku w miejscach pracy. Albright lubiła mówić: "W piekle jest specjalne miejsce dla kobiet, które sobie nawzajem nie pomagają".

W 2016 roku, w rozmowie z Jackiem Stawiskim w "Faktach z Zagranicy" TVN24 BiS, Madeleine Albright mówiła między innymi o NATO w ten sposób: - Fakt, że mamy ten silny sojusz w czasie, kiedy Rosjanie zachowują się zupełnie inaczej, niż myśleliśmy, że będą się zachowywać - ten fakt jest jasną wskazówką, dzięki której możemy powiedzieć, że poszerzanie NATO było dobrym pomysłem.

Mówiła wówczas również, że wierzy w "naród rosyjski". - Myślę, że Putin był bardzo złym przywódcą dla nich, ponieważ odwołuje się do tych złych instynktów - hipernacjonalizmu i szukania wroga. Kiedy kraj potrzebuje wroga, aby poprawnie funkcjonować, to jest to błąd. Trzeba działać na emocjach pozytywnych. Trzeba być częścią jakiegoś większego systemu i czerpać korzyści z tego, że ludzie mogą mówić to, co myślą, żyjąc w swoim kraju. Ale to, co się dzieje w tym momencie w Rosji, określiłabym jako "kryzys tożsamości". To oznacza, że potrzebują wroga, aby mieć w ogóle jakiekolwiek strefy wpływów - powiedziała.

W wywiadzie tym stwierdziła również: - Nie jest to stulecie, w którym kraje napadają na siebie, w którym odbierają sobie terytoria, w którym manipulują ludźmi poprzez cyberataki czy korzystają z "zielonych ludzików" i tak dalej. Uważam, że to, co ma miejsce i co jest tragedią, to że Putin żyje w innym stuleciu. 

ZOBACZ CAŁĄ ROZMOWĘ JACKA STAWISKIEGO Z MADELEINE ALBRIGHT >>>

Albright pojawiła się również w czerwcu ubiegłego roku w premierowym odcinku cyklu "Rozmowy na 20-lecie" z okazji 20-lecia stacji TVN24. Wywiad poprowadził wtedy Piotr Marciniak, który już raz spotkał się z byłą szefową amerykańskiej dyplomacji w 2005 roku. W rozmowie tej mówiła o Putinie, ale również o demokracji, wolności mediów oraz sytuacji w Polsce i Europie.

Rzecznik Departamentu Stanu USA Ned Price wspominał na środowej konferencji zmarłą dyplomatkę. Powiedział, że wpływ, który miała "na tę instytucję jest odczuwany tutaj absolutnie każdego dnia i w każdym zakątku tego budynku". - Nasi urzędnicy od sekretarza stanu po urzędników na każdym szczeblu nazywali ją szefową. Ale tak naprawdę była ich mentorką - powiedział.

Podkreślił, że wiele osób w Departamencie miało "wielką przyjemność" poznać sekretarz Albright na przestrzeni lat. - Jest wielu ludzi, którzy dalej pracują tutaj, a pracowali z nią i pamiętają bardzo dobrze czas, kiedy była tutaj, była tą, która przecierała szlak jako pierwsza kobieta Sekretarz Stanu. Otwierała drzwi, dosłownie, dla wielu osób obecnie pracujących - kontynuował.

Price powiedział, że nigdy nie był studentem Albright, ale w przeszłości prowadził razem z nią zajęcia. - Były to doświadczenia z jednej strony przerażające, z drugiej strony uczyły pokory. Ale to jest coś, czego się nigdy nie zapomni - oświadczył rzecznik.

- Tak wiele osób wzięła pod swoje skrzydła, że musicie sobie tylko wyobrazić, jak bardzo szerokie te skrzydła były - podkreślał.

Ocenił, że jej śmierć to "straszna wiadomość". - Wiem, że wiele osób w tym budynku dzisiaj będzie pogrążonych w żałobie - dodał Ned Price.

Madeleine Albright, córka czechosłowackiego dyplomaty Josefa Korbela, trafiła do USA razem z rodziną w 1948 roku w wieku 11 lat. Po ukończeniu studiów na Wellesley College i doktoracie na uniwersytecie Columbia pracowała jako doradczyni wpływowego senatora Edmunda Muskie, a następnie w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego Białego Domu pod przewodnictwem Zbigniewa Brzezińskiego, byłego doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego prezydenta USA Jimmy'ego Cartera, jednego z największych w USA autorytetów w dziedzinie stosunków międzynarodowych.

Później pracowała w Smithsonian Institution, prowadząc badania nad ruchem Solidarności w Polsce oraz na Uniwersytecie Georgetown, zaś po objęciu prezydentury przez Billa Clintona w 1992 r. została mianowana jako ambasador USA przy ONZ, by w 1997 objąć stanowisko szefowej dyplomacji.

Była jedną z kluczowych orędowniczek rozszerzenia NATO o Polskę, Czechy i Węgry, co stało się faktem w 1999 r.

Po odejściu z polityki Albright pracowała m.in. jako profesor na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie i działała na rzecz promocji praw kobiet. Stale też komentowała wydarzenia na świecie. Tuż przed inwazją Rosji na Ukrainę przewidywała w tekście dla "New York Times", że atak na Ukrainę "zapewni Putinowi infamię, pozostawiając jego kraj odizolowany, gospodarczo okaleczony i strategicznie narażony".