Sąd apelacyjny w Arnhem stwierdził, że w ub.r. holenderski sąd nie popełnił błędu, odmawiając wszczęcia postępowania związanego z ludobójstwem dokonanym przez Serbów w Srebrenicy. Sprawa dotyczyła oskarżenia rodzin trzech muzułmanów, którzy chcieli osądzenia dowódcy holenderskich oddziałów i dwóch innych żołnierzy za wydanie wojskom gen. Ratka Mladicia osób, które potem zostały zamordowane. Rodziny ofiar chciały, by Holendrzy zostali uznani za współwinnych dokonania zbrodni.
W środę w Arnhem miał miejsce finał jednego z wielu cywilnych procesów wytoczonych w ostatnich latach holenderskim żołnierzom, którzy latem 1995 r. zdecydowali o wyrzuceniu z bazy we wsi Potoczarni w enklawie Srebrenicy wszystkich mężczyzn i chłopców w zamian za wycofanie się z niej serbskich wojsk.
Holendrzy „nie mogli wiedzieć”
W procesie cywilnym rodziny trzech mężczyzn z okolic Srebrenicy chciały uznania winy trzech holenderskich żołnierzy za pośrednie uczestnictwo w ludobójstwie. Dowódcy holenderskiego korpusu, Thomowi Karremasowi i dwóm jego podkomendnym zarzucały m.in., że sami „wypchnęli z bazy” dwóch Boszniaków (bośniackich muzułmanów), którzy uciekli przed nadciągającymi Serbami do bazy, a trzeciego z nich - elektryka pracującego wraz z Holendrami, który mógł zostać w bazie - o tym nie poinformowali i również oddali wojskom gen. Mladicia.
Trzej mężczyźni wydani wtedy Serbom zginęli, a ich ciała znaleziono w późniejszych latach w masowych grobach w okolicach Srebrenicy.
Sąd apelacyjny uznał jednak, że holenderski dowódca i jego żołnierze „nie mogli wiedzieć, że wysyłają muzułmanów na śmierć”, bo podpisali z Serbami porozumienie, w którym ci gwarantowali wszystkich mężczyznom z bazy bezpieczne przewiezienie do obozów jenieckich.
"Odpowiedzialność cywilna" uznana w innym procesie
Latem ub.r. sąd w Amsterdamie zdecydował z kolei w głośnym procesie wytoczonym państwu holenderskiemu przez największą bośniacką organizację badającą zbrodnie w Srebrenicy - Matki Srebrenicy, że holenderscy żołnierze "ponoszą odpowiedzialność cywilną” za śmierć ponad 300 muzułmańskich mężczyzn i chłopców 13 lipca 1995 r. w enklawie Srebrenicy.
W tym procesie akt oskarżenia złożyli prawnicy w imieniu krewnych ponad 300 ofiar ludobójstwa.
Według sądu, holenderscy żołnierze "nie powinni byli pozwolić mężczyznom opuścić budynków bazy” i "powinni byli wziąć pod uwagę, że ci mężczyźni mogą paść ofiarą ludobójstwa". Jak podkreśliła wtedy sędzia Larissa Elwin - "możemy powiedzieć z wystarczającą pewnością, że ci mężczyźni przeżyliby, jeśli Dutchbat (holenderski batalion) pozwoliłby im zostać na miejscu".
Ludobójstwo i gwałty w Srebrenicy
Między 12 a 16 lipca 1995 r. Serbowie - pod bezpośrednim dowództwem sądzonego obecnie w Hadze za ludobójstwo, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludności Ratka Mladicia - zamordowali ok. ośmiu tysięcy chłopców i mężczyzn w wieku 13-77 lat, godząc się jedynie na pozostanie w holenderskiej bazie szukających tam pomocy kobiet i dziewczynek.
W enklawie Srebrenicy ginęły też jednak kobiety, a setki z nich zostały zgwałcone przez serbskich żołnierzy. Wiele za wiedzą Holendrów, którzy - nie mając mandatu ONZ na użycie ognia przeciwko Serbom i po odmówieniu przez dowództwo NATO przysłania wsparcia powietrznego do Srebrenicy - zastraszeni przez Serbów, uznali, że nie będą im się przeciwstawiać.
Muzułmanki z enklawy Srebrenicy opowiadały po wojnie organizacjom dokumentującym serbskie zbrodnie w byłej Jugosławii, że sami holenderscy żołnierze doprowadzali niekiedy do kwater Serbów młode dziewczęta i tam pozwalali na dokonywanie gwałtów.
Autor: adso//gak/kwoj / Źródło: Reuters, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: wikipedia.org