To pierwsze miejsce w sieci, gdzie ludzie weryfikują informacje. W zalewie fake newsów i propagandy sprawdzają coraz bardziej niepewną i kontestowaną "prawdę". Demokratyczna i otwarta Wikipedia, często niedoskonała, nieprecyzyjna i krytykowana przez zawodowych historyków, w Rosji i na Białorusi stała się niebezpieczna dla tych, którzy ją piszą.

Za rzetelne wpisy, w których redaktorzy posługują się np. określeniem "wojna" zamiast "specjalna operacja wojskowa", dostają groźby i trafiają do więzienia. Nierzadko muszą uciekać za granicę.

- Mimo że w przeszłości rosyjskojęzyczna Wikipedia miała pewne problemy z rzetelnym poruszaniem kwestii ukraińskiej, dzisiaj jest neutralnym źródłem, które nie kłania się państwowej propagandzie. Rosyjski rząd prawdopodobnie nie może sobie pozwolić na jej zablokowanie, więc ucieka się do ujawniania tożsamości redaktorów i ich zastraszania - tłumaczy Anton Protsiuk, administrator ukraińskiej Wikipedii i koordynator programu w Wikimedia Ukraine.

Prokremlowscy "niezależni aktywiści" publikują dane redaktorów Wikipedii w mediach społecznościowych i zachęcają ich użytkowników do samosądów. W ten sposób np. grupa Mrakoborec (nawiązująca nazwą do tzw. aurorów, magicznych policjantów z "Harry’ego Pottera") ujawniła w marcu na Telegramie tożsamość Marka Bernsteina, przedsiębiorcy i jednego z pięćdziesięciu najbardziej aktywnych twórców rosyjskojęzycznej Wikipedii.

Kilka dni później Bernstein trafił do mińskiego więzienia Okrestino. W czerwcu sąd skazał go na trzy lata odsiadki za "organizowanie i przygotowywanie działań zakłócających porządek społeczny".

Protsiuk zaznacza, że Bernsteina skazano formalnie za udział w demokratycznych protestach z 2020 roku, ale faktyczną przyczyną jego ścigania przez władze były wpisy w Wikipedii dotyczące wojny. Podobnie skazany na dwa lata więzienia został Pavel Pernikau, białoruski obrońca praw człowieka i redaktor Wikipedii, który edytował wpisy dotyczące protestów przeciwko Alaksandrowi Łukaszence.