Kilkaset fragmentów macew, odzyskanych podczas remontu jednej z ulic, utworzyło we Wronkach (woj. wielkopolskie) lapidarium. W niedzielę oficjalnie otwarto to miejsce upamiętniające żydowską społeczność Wronek.
Lapidarium powstało w pobliżu miejsca, gdzie istniał dawny cmentarz żydowski – jeden z dwóch, jakie funkcjonowały we Wronkach przed II wojną światową. Obie nekropolie w 1943 r. zostały zlikwidowane przez niemieckich okupantów, macewy zostały pocięte i wykorzystane jako krawężniki przy budowie drogi w jednej z podwronieckich wsi.
Największy zbiór w Wielkopolsce
Jak powiedział wiceprezes Stowarzyszenia "Lapidarium Żydowskie we Wronkach" Piotr Pojasek, droga została w ostatnich latach przebudowana.
- Robotnicy wyjęli z ziemi fragmenty macew i złożyli na mojej posesji. Dzięki zbiórce pieniędzy wybudowaliśmy lapidarium – dodał Pojasek.
Wronieckie lapidarium tworzy ponad 800 fragmentów macew z napisami oraz wiele fragmentów kamiennych nagrobków. Według informacji Stowarzyszenia, jest to największy w Wielkopolsce zbiór macew odzyskanych po II wojnie światowej. Na terenie miejsca pamięci powstało sześć kwater z fragmentami kamiennych tablic oraz centralnie ulokowany obelisk.
Pomogli więźniowie
Miejsce upamiętniające wronieckich Żydów wybudowano m.in. dzięki zbiórce pieniędzy, funduszom unijnym i samorządowym. Cała inwestycja pochłonęła niespełna 60 tys. złotych.
W projekt zaangażowali się mieszkańcy Wronek, studenci hebraistyki na poznańskim UAM jak i również, w charakterze wolontariuszy, osadzeni z więzienia we Wronkach. Uczestniczyli oni w czyszczeniu macew, ich inwentaryzacji oraz budowie lapidarium.
Kiedyś co drugi mieszkaniec Wronek był Żydem
Wronki to miasto położone w północno-zachodniej części województwa wielkopolskiego, ok. 60 km od Poznania. W mieście przed II wojną światową żyło prawie stu Żydów, którzy stanowili mały procent ludności miasta. W połowie XIX w. mniejszość żydowska we Wronkach liczyła ok. 800 ludzi, czyli ponad 36 proc. mieszkańców. W XVII w. we Wronkach żyło 240 Żydów, którzy stanowili ponad połowę populacji miasta. Źródła podają, że Żydzi sprowadzili się do miasta już w XVI w.
W Polsce jest ponad 1,6 tys. cmentarzy żydowskich wymagających opieki i upamiętnienia.
Autor: FC/b / Źródło: PAP / TVN 24 Poznań
Źródło zdjęcia głównego: Lapidarium-Wronki | Piotr Pojasek, Paulina Śliwa