Stary Browar zyskał nowe oblicze. Zniknęła radziecka gwiazda górująca nad miastem. Zamek wyczyszczono, a kultowe kino zastąpił wieżowiec. To tylko niektóre ze zmian w Poznaniu, do jakich doszło przez ostatnie 30 lat.
Skończył się komunizm, zaczął kapitalizm. Po 4 czerwca 1989 r. już nic nie było takie samo. Jak po 30 latach od upadku PRL zmieniła się rzeczywistość? Postanowiłem to sprawdzić. Wziąłem aparat i ruszyłem zrobić zdjęcia w tych samych miejscach, co w 1989 r.
Pierwszy przystanek
I to dosłownie - zachodzę na przystanek tramwajowy "Armii Poznań" przy ulicy Winogrady.
Stare poczciwe ikarusy zastąpiły autobusy niskopodłogowe. Podobnie z tramwajami. Miejsce oczekiwania na transport publiczny też się zmieniło - w 1989 r. stał tylko znak, dziś pasażerowie mogą usiąść wygodnie pod wiatą.
Z przystanku odjeżdża mniej linii - trzy zamiast pięciu. To efekt dwóch wydarzeń. Po pierwsze, rewolucji komunikacyjnej w 1993 roku, gdy zredukowano liczbę linii. Po drugie, otwarcia wyczekiwanego od lat Poznańskiego Szybkiego Tramwaju w 1997 r., na który skierowano część transportu publicznego.
Skrzyżowanie ulic Winogrady, Armii Poznań i Pułaskiego
Zmiany niewidoczne
Z ulicy Winogrady już rzut beretem na Cytadelę.
W Rosarium wiele się nie zmieniło. Ale za drzewami można dostrzec trzy budynki, których 30 lat temu nie było. To sala gimnastyczna Szkoły Podstawowej nr 38, Scena Wspólna i Zespół Szkół nr 4 "Łejery", którego budynek przejechał przez granicę w 13 tirach i na "lewych" papierach.
Rosarium na Cytadeli
Strącona gwiazda
Z Pomnika Bohaterów na Cytadeli zniknęła radziecka gwiazda. Znajdowała się ona na jego szczycie i świeciła nad Poznaniem. Zniknęła w tajemniczych okolicznościach w 1990 r.
- Poszukiwania gwiazdy rozpoczęły się za sprawą ówczesnego konsula ZSRR w Poznaniu, który zauważył jej brak na szczycie pomnika. Policja w swoim dochodzeniu podejrzewała o kradzież opozycjonistów. Prawda była jednak taka, że nocą gwiazdę zdjęła ekipa strażaków z komendy przy ulicy Masztalarskiej. Tam też przeczekała ona schowana do 2000 roku. Następnie strażacy przetransportowali ją do jednej z komend powiatowych PSP na terenie Wielkopolski. Aby trafiła z powrotem do Poznania trzeba było kolejnych 10 lat. Od 2010 roku gwiazda znajduje się w Muzeum Historii Miasta Poznania – tłumaczył Piotr Bojarski z "Gazety Wyborczej".
Cytadela (archiwum MTP / Filip Czekała, TVN24)
Nowe życie
Hotel Polonez nie zmienił formy, ale zmienił funkcję i adres. Teraz to akademik, z którego - ku rozpaczy niektórych - zniknęły charakterystyczne neony. A aleję Stalingradzką przemianowano na aleję Niepodległości.
Polonez (archiwum MTP / Filip Czekała, TVN24)
Oczyszczenie
Zabrudzone elewacje z piaskowca Zamku i Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wyczyszczono. Obie instytucje też zmieniły adres - w 1989 r. ulica Święty Marcin była jeszcze ulicą Czerwonej Armii.
Zamek (Archiwum MTP / Filip Czekała, TVN24)
Obok Zamku stał gmach Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W styczniu 1990 r. zajęli go studenci i po pokojowej okupacji zmusili komunistów do przekazania budynku Uniwersytetowi Adama Mickiewicza. Do 2015 r. mieścił się tam wydział historyczny, wkrótce powstanie w nim Muzeum Enigmy.
Nieco dalej stoi pięć wieżowców z lat 70. Symbole PRL do niedawna szpeciły ulice swoim wyglądem. Teraz powoli odzyskują dawny blask. Zmieniła się też sama ulica Święty Marcin. Jej przebudowa zakończyła się w tym roku.
Ulica św. Marcin (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Wyrosły szklane domy
Rondo Kopernika w 1992 roku stało się rondem Kaponiera. Kilka lat temu je przebudowano. Niestety próżno szukać donic z kwiatami. Teraz w ich miejscu wytyczono drogę rowerową. Widoczny na zdjęciach po prawej stronie hotel Merkury odnowiono i przemianowano na Mercure. Zniknęło natomiast kino Bałtyk (na zdjęciu z 1989 r. po lewej stronie. Teraz stoi w tym miejscu nowoczesny wieżowiec o tej samej nazwie.
Rondo Kaponiera (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Nie zmieniło się natomiast Centrum Targowe Międzynarodowych Targów Poznańskich. Ale już stojącej obok kultowej restauracji Adria nie ma. Budynek wyburzono kilka lat temu.
Centrum Targowe MTP (archiwum MTP / Filip Czekała, TVN24)
Zupełnie inaczej wygląda wejście na MTP - dawny plac przed Iglicą zabudowano i dziś zwiedzający wchodzą do środka przez przeszklone wejście wschodnie zwane "akwarium".
Główne wejście na MTP (archiwum MTP / Filip Czekała, TVN24)
Nowe nie znaczy lepsze
Zmienił się też dworzec. Stary budynek co prawda pozostał i czeka na wyczekiwaną przez mieszkańców modernizację, bo nowy, który wyrósł po lewej stronie, okazał się pełen wad.
Dworzec Główny (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
A mury runą? Niekoniecznie
Wejście do parku Wilsona. O tym miejscu głośno było w marcu. Wtedy wycięto rosnące przed murkiem cztery dorodne klony i kilka innych mniejszych drzew. - Takie drzewa nie powinny były rosnąć w tym miejscu, gdyż uszkadzały murki i zagrażały bezpieczeństwu przechodniów. Było zagrożenie, że od korzeni zostanie zniszczone podłoże, chodnik, a nawet tory tramwajowe – mówił portalowi łazarz.pl dr Przemysław Szwajkowski, dyrektor Palmiarni Poznańskiej.
Patrzymy na zdjęcie sprzed 30 lat i niespodzianka! Drzewa są, ale murku, który teraz odsłonięto, nie ma.
Wejście do parku Wilsona (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Zoo darmo
Wejście do Starego Zoo wygląda tak samo. Na zdjęciach z 1989 r. i 2019 r. zmieniają się jedynie auta. I tu znak czasów - miejsce taksówek zajęły samochody na minuty.
Poznaniacy widzą jeszcze jedną ważną różnicę, niewidoczną na zdjęciu - za wejście do zoo już nie trzeba płacić.
Stare Zoo (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Nowa jakość
Teatr Nowy zupełnie zmienił oblicze. To efekt modernizacji z 2001 roku.
Teatr Nowy (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Od 2006 r. inny jest też plac Wolności. W miejscu dawnej fontanny dziś rosną drzewa. A fontanna wróciła, w nowoczesnej formie stoi nieco dalej. Pod samym placem powstał parking podziemny.
Nowy Stary Browar
Wygląd zmienił całkowicie dawny browar przy ulicy Kościuszki. W 1989 r. piwa już tam nie rozlewano - funkcjonowała tam wytwórnia wód gazowanych. Mało kto się w to miejsce zapuszczał - okolica słynęła z obecności amatorów tanich trunków z procentami. Teraz to miejsce tętni życiem.
Przełomem dla niszczejącego browaru był rok 1998. Wtedy od firmy Lech Browary Wielkopolskie nieruchomości zakupiła spółka Fortis "Nowy Stary Browar". Początkowo teren wysprzątano i udostępniono teatrom. W 2002 roku ruszyła budowa pierwszego etapu Centrum Sztuki i Biznesu Stary Browar. Otwarcie nastąpiło 5 listopada 2003 roku.
Poznań, Stary Browar (cyryl.poznan.pl / Filip Czekała, TVN24)
Na Kontakcie 24 (kontakt24@tvn.pl) czekamy na Wasze zdjęcia zrobione u schyłku PRL i wykonane współcześnie. Pokażcie, jak zmieniła się Polska od 1989 roku.
Autor: FC/ral / Źródło: TVN 24 Poznań
Źródło zdjęcia głównego: cyryl.poznan.pl / Filip Czekała