Jourova o propozycji Ziobry: nie postrzegałam tego jako kompromisu

Wiceszefowa Komisji Europejskiej, unijna komisarz do spraw wartości Vera Jourova przebywa z wizytą w Warszawie, gdzie spotkała się z marszałek Sejmu Elżbietą Witek, marszałkiem Senatu Tomaszem Grodzkim, rzecznikiem praw obywatelskich Adamem Bodnarem, wiceszefem MSZ Pawłem Jabłońskim, ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobrą i prezes Trybunału Konstytucyjnego Julią Przyłębską. Rozmowy dotyczyły stanu praworządności w Polsce i tak zwanej ustawy dyscyplinującej sędziów.

- Zależało mi, aby usłyszeć różne stanowiska, aby nie słuchać tylko jednej strony - opowiedziała dziennikarzom o przebiegu rozmów Jourova.

- Mówiłam w sposób bardzo zdecydowany, że będziemy stać na staży traktatów i tak postrzegam swoją rolę jako komisarza. Jeśli zasady stosowane w państwach członkowskich nie są zgodne z prawem unijnym, to my musimy działać w taki sposób, aby podejmować procedury, które naprawiają tę sytuację, które służą przestrzeganiu traktatów - wskazywała.

- Mówiłam naszym partnerom, że jesteśmy otwarci na dialog i nie będziemy próbować ustanawiać kompromisów, jeśli chodzi o podstawowe wartości. Ale jest oczywiste, że musimy współpracować, aby lepiej zdefiniować, jakie są te podstawowe wartości rządów prawa, jakie są główne wyznaczniki niezależnego sądownictwa i jakie są obowiązki państw członkowskich, aby były takimi partnerami, którym europejskie sądownictwo może zaufać - kontynuowała. Jak mówiła, "w europejskim sądownictwie w pełni polegamy na równoważności, na wzajemności wymiaru sprawiedliwości".

- Bardzo mocno wierzę w to, że kiedy konkretne osoby siadają i rozmawiają twarzą w twarz, zawsze można pójść do przodu - mówiła dalej Jourova. Dodała, że przyjechała do Polski "z mocnym przesłaniem od pani (przewodniczącej KE- red.) Ursuli von der Leyen, która chce rozpocząć dialog z polskimi partnerami".

- Na dzisiejszych spotkaniach nie było żadnych negocjacji. Chodziło bardziej o podzielenie się swoimi spojrzeniami, ocenieniem, w którym miejscu jesteśmy i w którym kierunku możemy pójść - przekonywała. 

Komisarz przekazała, że spotkała się również z przedstawicielami przedsiębiorców, ponieważ - jak dodała - funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości wpływa na biznes i ważna jest stabilność prawa oraz systemu prawnego. 

Jourova podkreślała, że KE jest gotowa na otwarcie "nowego rozdziału" dialogu z Polską, zastrzegła przy tym, że "czerwoną linią", której KE nie chce przekroczyć jest polityka wewnętrzna. Zaznaczyła, że Komisja jest strażnikiem traktatów i w tych kierunkach będą zmierzać rozmowy z przedstawicielami polskiego rządu.

- Prosiłam ministra Ziobro o stworzenie wspólnej platformy technicznej, na której moglibyśmy dyskutować kolejne kroki, które będziemy podejmować - poinformowała - Zgodziliśmy się, że nie powinniśmy się nawzajem zaskakiwać, jakie mamy plan na przyszłość - tak, byśmy prowadzili otwarty dialog - dodała.

Jourova powiedziała, że minister sprawiedliwości przedstawił jej bardzo długie tłumaczenie motywów zmian w polskim wymiarze sprawiedliwości. Rozmowę z Ziobrą oceniła jako bardzo dobrą. Zaznaczyła przy tym, że nie oznacza to, iż zgodzili się co do wszystkich poruszanych kwestii. 

Wiceszefowa KE zapewniła, że wszystkim rozmówcom powtarzała, iż reforma systemu sądownictwa jest kompetencją władz wewnętrznych, ale wskazywała też, w których miejscach Komisja dostrzega jednak problemy.

Wśród tematów rozmów wymieniła również coroczny raport dotyczący oceny rządów prawa w każdym z państw Unii Europejskiej. - Musimy wspólnie pracować nad metodologią takich ocen rocznych. Chcemy, żeby w tej sprawie wypowiedziały się też inne kraje tak, żebyśmy mogli te raporty opublikować na jesieni - mówiła. Dodała, że "aby były to wiarygodne raporty muszą na temat metodologii (ich sporządzania - red.) wypowiedzieć się także kraje członkowskie".

Wśród pozostałych tematów wtorkowych rozmów Jurova wymieniała m.in. walkę z korupcją oraz sytuację mediów. - Nie przyjechałam tylko po to, żeby rozmawiać o sądownictwie. Chciałam zobaczyć szerszy kontekst. Jestem głęboko przekonana, że Unia Europejska potrzebuje Polski, a Polska potrzebuje Unii Europejskiej" - mówiła. Zapewniała również o wsparciu dla Polski w "walce z dezinformacją".

Zapytana o to, czy jej zdaniem prezydent Andrzej Duda powinien podpisać nowelę ustaw sądowych, odpowiedziała, że "prezydent ma prawo podpisać lub zawetować każdą z ustaw". - Czekamy na jego decyzję, będziemy analizować decyzję prezydenta i ustawy, które wejdą w życie - zapowiedziała.

Pytana z kolei o powiązanie unijnego budżetu z przestrzeganiem praworządności, odparła, że kształt tego mechanizmu jest w tym momencie negocjowany. - Komisja Europejska jest otwarta na pracę nad konkretnymi zasadami, które określą, jakie sytuacje będą doprowadzały do mrożenia pieniędzy z budżetu Unii Europejskiej. Mam nadzieję, że to będzie bardzo poważnie traktowane do końca negocjacji budżetowych i wszystkie kraje europejskie muszą uczestniczyć w tym procesie do końca - dodała Jourova.

Po spotkaniu z Jourovą Zbigniew Ziobro przekazał dziennikarzom, że "w geście dobrej woli" zaproponował Jourovej "kompromis". - Zadeklarowałem gotowość przekonywania kolegów i koleżanek z obozu rządowego, by zastanowić się nad wypracowaniem nowego modelu wyłaniania sędziów - powiedział. Jak stwierdził, wzorowałby się on na modelu niemieckim, bo "tam sędziów wybierają wyłącznie politycy"

Unijna komisarz pytana na konferencji prasowej o wspomnianą przez ministra propozycję, przyznała, że "nie postrzegała tego jako konkretnego kompromisu".

Dodała, że ich rozmowa dotyczyła między innymi różnic w stanowiskach względem omawianych kwestii. - One są bardzo dobrze znane, dotyczą na przykład procedur unijnych - wyjaśniała. - Mówiliśmy także o wpływie politycznym, o efekcie kulminacyjnym różnych zmian, które pojawiają się w ustawach dotyczących sądownictwa - mówiła wiceszefowa KE.

- Zgodziliśmy się co do tego, że będziemy kontynuować debatę - zaznaczyła.

Jourova podkreśliła, że dla niej "to spotkanie nie służyło negocjowaniu, ale było bardzo ważne". - Ważne było, abym mogła słuchać i zrozumieć motywy stojące za prowadzoną reformą. Myślę, że ważne było także dla ministra Ziobry, że usłyszał z mojej strony stanowisko Komisji, a także otwartość na dialog z naszej strony - dodała.