Sąd Najwyższy oddalił kasację w sprawie Rafała Gawła. "Nie ma żadnych dowodów, że był prześladowany"

W piątek Izba Karna Sądu Najwyższego rozpoznawała kasację w sprawie Rafała Gawła (zgodził się na podawanie nazwiska), założyciela Ośrodka Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych. Mężczyzna został prawomocnie skazany w 2019 roku na dwa lata więzienia za oszustwa finansowe przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Wówczas wyjechał z Polski wraz z żoną i dwuletnią córką. Otrzymał azyl polityczny w Królestwie Norwegii. W ocenie tamtejszych władz jego sprawa nosi znamiona "politycznych prześladowań".

Obrona Gawła wskazywała między innymi na bezwzględną przyczynę odwoławczą, jaką miał być brak udziału obrońcy Gawła w czynnościach prowadzonych przed sądem pierwszej instancji.

Obrońca mężczyzny mecenas Bartłomiej Wojtaszek mówił też o politycznym aspekcie sprawy, przekonując, że jego klient nie może liczyć na przeprowadzenie uczciwego procesu w Polsce. - Te działania, które były podejmowane w stosunku do niego, mogły mieć w istocie charakter odwetowy - powiedział.

Prokuratura oceniła, że w sprawie Gawła nie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza, a zarzut ten został podniesiony przez obronę dlatego, by ta miała jakikolwiek powód do kasacji.

Bezwzględna przyczyna odwoławcza to takie uchybienie, które sąd odwoławczy powinien uwzględnić z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia. Katalog takich przyczyn zawarty jest w Kodeksie postępowania karnego.

Sąd Najwyższy oddalił kasację jako "oczywiście bezzasadną". Jak wskazywał sędzia sprawozdawca Andrzej Siuchniński, zgodnie z wywodem obrony wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej było uzależnione od innych okoliczności w sprawie, które mogły, ale nie musiały się potwierdzić.

Sędzia podkreślił, że w sytuacji, o której mowa, oskarżony pozostawał bez obrońcy jedynie przez chwilę - za swoją zgodą. - W tej sprawie nie można mówić, że doszło do sytuacji, w której oskarżony w istotnym sensie pozostawał bez obrońcy - zaznaczył sędzia.

Jako oczywiście bezzasadne sąd ocenił również pozostałe zarzuty dotyczące nierzetelnej kontroli odwoławczej. - Sąd odwoławczy do wszystkich zarzutów odniósł się w sposób precyzyjny, szeroki, analityczny, żadnej z okoliczności podniesionej w apelacjach nie pomijając - a to, że wnioski nie są takie, jakich by oczekiwał obrońca, nie oznacza, że zarzuty są zasadne - podkreślał sędzia.

Sąd odniósł się również do podnoszonej przez obronę kwestii uzyskania przez Gawła azylu politycznego w Norwegii. - Z obowiązku rzetelności należy powiedzieć wyraźnie, że jeżeli tak się stało, to raczej z przyczyn ogólnych związanych z odbiorem wymiaru sprawiedliwości w Polsce, a nie w związku z tą sprawą - powiedział sędzia Siuchniński.

Jak zaznaczył, sprawa Gawła była prowadzona przez sądy "nadzwyczaj starannie, nadzwyczaj rzetelnie i w sposób w pełni obiektywny". - Nie ma w tej sprawie żadnych dowodów na to, że pan Rafał Gaweł był rzeczywiście z jakichś powodów prześladowany - uznał sąd.

Gaweł nigdy nie przyznał się do stawianych mu zarzutów, argumentując m.in., że cała sprawa to zemsta śledczych za składanie przez niego licznych zawiadomień dotyczących propagowania faszyzmu. "Wygrzebano sprawy z mojego życia, które mogły być co najwyżej sprawami cywilnymi, na przykład umowy budzące kontrowersje podmiotów gospodarczych. W moim przypadku prokuratorzy stwierdzili, że działałem z zamiarem oszustwa. Jeżeli złożyliśmy wniosek o dotację i moi podwładni zrobili w dokumentach jakąś pomyłkę, prokuratura automatycznie kwalifikowała to jako wyłudzenie" - mówił w październiku ubiegłego roku w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej".

Oprócz prowadzenia Ośrodka Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych Gaweł jest także współzałożycielem Teatru TrzyRzecze. Białostocka prokuratura badała wątki prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W jednym przypadku chodziło o oszustwo na szkodę banku, a w pięciu kolejnych - o oszustwa na szkodę prywatnych przedsiębiorców, którym oskarżony miał nie zapłacić za odebrane towary.

Dwa następne zarzuty dotyczyły udaremnienia egzekucji wierzytelności. Wierzyciele to między innymi Urząd Miejski w Suwałkach i Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku. Wśród zarzutów było też kilka związanych z działalnością na szkodę różnych firm i fundacji.

W styczniu 2019 roku Sąd Apelacyjny w Białymstoku skazał Rafała Gawła na dwa lata pozbawienia wolności, zmieniając wyrok sądu I instancji, który skazał go na cztery lata więzienia.