"Jeżeli wyląduję w szpitalu, to oczywiście uznam wyższość operującego mnie lekarza, ale..."

Sąd Najwyższy w składzie trzech izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał w czwartek uchwałę dotyczącą zasiadania w składach sędziowskich osób wskazanych przez nową Krajową Radę Sądownictwa. Wcześniej w tej sprawie marszałek Sejmu Elżbieta Witek (PiS) zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o - jak to określiła - "rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Sejmem a Sądem Najwyższym".

Co to jest spór kompetencyjny i kiedy może do niego dojść? CZYTAJ WIĘCEJ >>>

Zastępca rzecznika PiS Radosław Fogiel powiedział we wtorek w "Rozmowie Piaseckiego" w TVN24, że "Prawo i Sprawiedliwość stoi na stanowisku, że w momencie, kiedy marszałek Elżbieta Witek zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o rozpatrzenie sporu kompetencyjnego między Sejmem a Sądem Najwyższym, zaczął działać artykuł ustawy o postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, który mówi, że wszelkie inne procedury, postępowania w danej sprawie ulegają zawieszeniu".

Jego zdaniem "Sąd Najwyższy swoimi orzeczeniami, niestety, zaczął wkraczać w materię ustawodawczą, zmieniać ustawy", a to - jak dodał - "nie leży w kompetencji Sądu Najwyższego".

Fogiel był pytany o liczne opinie prawników i ekspertów, którzy uważają, że partia rządząca nie ma w tej sprawie racji, a uchwała trzech izb Sądu Najwyższego jest obowiązująca. - Z drugiej strony trudno nie zgodzić się z tezą, że w tej sytuacji ci sędziowie Sądu Najwyższego czy część elit prawniczych, są sędziami we własnej sprawie - odpowiedział.

Gość "Rozmowy Piaseckiego" ocenił, że "nie bez kozery głównym celem ataku są struktury dyscyplinarne", w tym Izba Dyscyplinarna SN. - Widzę, niestety, chęć pozostania środowiska sędziowskiego poza kontrolą i poza jakąś odpowiedzialnością - komentował zastępca rzecznika Prawa i Sprawiedliwości.

Na uwagę prowadzącego, że uchwałę tę wydało niemal 60 najważniejszych sędziów w kraju i że wspierają ją prawne autorytety, odparł: - Radosław Fogiel stojący naprzeciwko tych autorytetów odnosi się do nich z pełnym szacunkiem.

Podkreślił, że sam nie jest prawnikiem, ale opinia o nieważności uchwały trzech izb Sądu Najwyższego "to nie jest tylko opinia Radosława Fogla, bo to samo mówi minister sprawiedliwości i generalnie jest to stanowisko Prawa i Sprawiedliwości".

Dopytywany, czy w takim razie uznaje autorytety w jakiejkolwiek dziedzinie, chociażby biologii molekularnej czy fizyki jądrowej, odparł: - Proszę mi wierzyć, jeżeli będę lądował w szpitalu, to oczywiście uznam wyższość operującego mnie lekarza. Ale w przypadku na przykład biologii molekularnej, jej zasad nie określa Sejm. W przypadku prawa to jednak parlamentarzyści tworzą zapisy - powiedział zastępca rzecznika Prawa i Sprawiedliwości.

W czwartkowym posiedzeniu Sądu Najwyższego wzięło udział 59 sędziów trzech izb. 53 głosowało za przyjęciem uchwały, sześciu złożyło zdanie odrębne.

Uchwała składa się z czterech punktów:

- Sąd Najwyższy stwierdził, że jeśli w składzie zasiada osoba powołana na sędziego SN na wniosek nowej KRS, taki skład jest nieprawidłowo obsadzony.

- W przypadku sądów powszechnych i wojskowych sytuacja jest podobna, ale pod warunkiem że wadliwość procesu powoływania sędziego "prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności".

- Uchwała nie ma zastosowania do orzeczeń wydanych przez sądy przed dniem jej podjęcia.

- Natomiast w odniesieniu do Izby Dyscyplinarnej SN uchwała ma zastosowanie do orzeczeń tej Izby bez względu na datę ich wydania.

Radosław Fogiel komentował też sprawę wątpliwości związanych z przepisami, na mocy których powoływani są rzecznicy dyscyplinarni sędziów.

W zeszłym tygodniu rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar skierował pismo w tej sprawie do nowej KRS. Wskazywał, że zgodnie z przepisami Prawa o ustroju sądów powszechnych "Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych oraz dwóch Zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych powołuje Minister Sprawiedliwości na czteroletnią kadencję". Jednak - jak zauważył RPO - mimo zmian w sposobie powoływania rzecznika, dokonanych w końcu 2017 roku, w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa "nie dokonano żadnych zmian w zakresie wyboru rzecznika przez Radę" i ustawa o KRS stanowi, że Rada ta "wybiera rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych".

Fogiel powiedział w "Rozmowie Piaseckiego", że "tutaj jest rzeczywiście spór prawny". - Czytałem kilka opinii na ten temat i są też prawnicy, którzy stoją na stanowisku, (...) że jest to faktycznie być może pewna niedoskonałość tego prawa, ale ponieważ ta ustawa dająca te prerogatywy ministrowi sprawiedliwości jest nowsza w obiegu prawnym, to ona funkcjonuje i minister sprawiedliwości ma prawo powołać [rzecznika dyscyplinarnego - przyp. red.] bez uchwały KRS - stwierdził.

Jego zdaniem te dwie ustawy "nie są sprzeczne". - Ustawodawca przyjmował, że ustawa przyjmowana w ostatniej kolejności po prostu wprowadza normę obowiązującą. (...) Zgodnie z zasadami interpretacjami prawa i to jest opinia prawników, jednak to - powiedzmy kolokwialnie - świeższe prawo jest tym, które obowiązuje - komentował wicerzecznik PiS.

Gość "Rozmowy Piaseckiego" mówił też o wizycie wiceszefowej Komisji Europejskiej Very Jourovej w Warszawie. Spotka się ona we wtorek między innymi z marszałek Sejmu Elżbietą Witek, marszałkiem Senatu Tomaszem Grodzkim, wiceszefem MSZ Pawłem Jabłońskim oraz pierwszą prezes SN Małgorzatą Gersdorf. Rozmowy mają dotyczyć stanu praworządności w Polsce oraz zmian zaprowadzanych w sądownictwie przez partię rządzącą.

- Liczę, że wizyta może zbudować pole kompromisu, raczej w ten sposób, że komisarz Jourova w rozmowie, w dialogu, być może wykaże się większym zrozumieniem, co do istoty reformy i druga sprawa - jednak przyjmie argumenty strony polskiej, że system sądownictwa nie leży w kompetencjach Unii Europejskiej - powiedział Fogiel.

Polityk Prawa i Sprawiedliwości odpowiedział, że jeśli Jourova nie przyjmie argumentów rządzących, PiS będzie się starał dalej prowadzić dialog i tłumaczyć swoje racje.

Pytany, czy PiS jest w sprawie reformy sądownictwa gotowy na "krok w tył", Fogiel powiedział, że "w polityce nigdy nie mówi się nigdy". Podkreślił przy tym, że partia rządząca jest zdecydowana, by przeprowadzić reformę w wymiarze sprawiedliwości.