PSL może stracić subwencję. 26 sprawozdań finansowych partii bez zastrzeżeń

Bez zastrzeżeń PKW przyjęła sprawozdania 26 partii politycznych, 37 - ze wskazaniem uchybień. PKW zdecydowała o odrzuceniu sprawozdań 11 partii politycznych - podała PKW w komunikacie "o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach partii politycznych o źródłach pozyskania środków finansowych w 2013 r." Wśród przyjętych bez zastrzeżeń są sprawozdania m.in. PiS, Zielonych 2004, partii Polska Jest Najważniejsza i Samoobrony. PKW przyjęła ze wskazaniem uchybień m.in. sprawozdania: PO, SLD, Twojego Ruchu, Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobro oraz Unii Pracy. Krzysztof Lorentz, który odpowiada w PKW za finanse partii, powiedział, że przyjęcie sprawozdania ze wskazaniem na uchybienia "ma w pewnym sensie charakter pouczenia, że partia źle prowadziła gospodarkę finansową". Jak wyjaśnił, chodzi o mniejsze uchybienia, których ustawodawca nie obłożył sankcją odrzucenia sprawozdania. - To może wiązać się np. z przepadkiem środków, które zostały pozyskane z naruszeniem przepisów, ale taka sytuacja nie musi koniecznie powodować odrzucenie sprawozdania - mówił. Lorentz tłumaczył, że w przypadku, gdy partia pozyskuje środki z niedozwolonych źródeł, sprawozdanie jest odrzucane, ale jeżeli wpłaty na rzecz partii zostały dokonane w nieprawidłowej formie, ale pochodziły ze źródeł prawidłowych, to powoduje to tylko wskazanie uchybienia.

PKW odrzuciła sprawozdania m.in. PSL i Kongresu Nowej Prawicy. W przypadku odrzucenia sprawozdania partii politycznej, która otrzymuje subwencję, traci ona do niej prawo na trzy lata. PSL w 2013 r. otrzymało subwencję, KNP - subwencji nie otrzymał.

Z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z 22 grudnia 2014 r., do której dotarła PAP, wynika, że powodem odrzucenia sprawozdania było działanie zarządu powiatowego PSL w Sandomierzu, który "podjął i wykonał decyzję o gromadzeniu środków finansowych partii poza jej rachunkiem bankowym". Komisja wskazała, że skutkuje to odrzuceniem sprawozdania finansowego partii, o czym mówi przepis 38 a ust. 2 pkt 3, który - według PKW - "ma charakter kategoryczny i nie pozostawia żadnego marginesu ocen". W tym także - podkreślono w uchwale - co do zgodności działań zarządu PSL w Sandomierzu, które "doprowadziły do naruszenia prawa, z postanowieniami naczelnych władz partii i ustalonymi przez nie zasadami gospodarki finansowej".

Według PKW ludowcy nie uwzględnili w swoim sprawozdaniu 17 498 zł, a łącznie w 2013 r. wykazali przychody wysokości 8 523 460 zł. Subwencja z budżetu państwa na działalność statutową wyniosła 6 mln 372 tys. zł. Kwota ta nie obejmuje funduszu wyborczego, który w okresie sprawozdawczym został zasilony sumą blisko 40 tys. zł.

PKW zakwestionowała sprawozdanie KNP, bo z wyjaśnień partii i z załączonych do nich dokumentów finansowych wynika, że część wydatków była pokrywana gotówką ze środków własnych działaczy Nowej Prawicy, po czym pieniądze te były zwracane ze środków partii. Według komisji działo się tak kilkanaście razy, w przypadku kwot od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. W jednym z przypadków okazało się, że działacz KNP wydał o 640 zł więcej niż otrzymał od partii. Ponadto PKW wytknęła bałagan i niejasności w wykazie wpłat na rzecz partii. Według niej z dokumentów dostarczonych przez KNP nie wynika m.in. jasno, kto faktycznie wpłacał pieniądze, a kto był jedynie pośrednikiem. Według danych PKW przychody Kongresu Nowej Prawicy wyniosły w 2013 r. 163,6 tys. zł.

Platforma Obywatelska, której sprawozdanie finansowe zostało przyjęte ze wskazaniem uchybienia, wykazała, że w 2013 r. pozyskała przychody w łącznej kwocie 22 mln 772 tys. zł, w tym z subwencji 17 mln 730 tys. zł. Prawie 43 tys. zł zasiliły fundusz wyborczy partii. PKW po analizie stwierdziła, że nie wszystkie osoby, które dokonały wpłat składek członkowskich lub darowizn, zostały ujęte w wykazach osób ujętych w sprawozdaniu finansowym Platformy. Partia - po tym, jak PKW zwróciła się do niej o wyjaśnienia - dokonała korekty w sprawozdaniu. PKW nie miała zastrzeżeń do sprawozdania finansowego Prawa i Sprawiedliwości. Partia wykazała w 2013 r. przychody w wysokości 19 mln 306 tys. zł; PiS w 2013 r. otrzymało subwencję w kwocie 16,5 mln zł. Na rachunek funduszu wyborczego wpłynęło łącznie 67 tys. zł. SLD, którego sprawozdanie także zostało przyjęte ze wskazaniem uchybień, w 2013 r. uzyskał przychody w kwocie 10 mln 66 tys. zł, w tym z subwencji 6 mln 293 tys. zł. Dodatkowo na rachunek funduszu wyborczego partii wpłynęło blisko 274 tys. zł. Solidarna Polska pozyskała w 2013 r. 743 tys. zł; większość tej kwoty - 732 tys. zł - stanowiły darowizny. Wpływy na rachunek funduszu wyborczego wyniosły 142 tys. zł. Twój Ruch uzyskał w 2013 r. przychody w wysokości 7 mln 573 tys. zł. Kwota otrzymanej subwencji wyniosła 7 mln 468 tys. zł. W okresie sprawozdawczym na rachunku funduszu wyborczego uzyskano przychody w wysokości 5,2 tys. zł. PKW zbadała w sumie sprawozdania 74 partii politycznych (obowiązek złożenia sprawozdań dotyczył 77 partii).

Z dokumentu komisji wynika, że sprawą decyzji zarządu powiatowego PSL w Sandomierzu zajęła się prokuratura rejonowa w Opatowie (woj. świętokrzyskie), a członkowie zarządu "przyznali się do popełnienia wykroczenia".

W piśmie wyjaśniającym skierowanym w sierpniu 2014 r. do PKW skarbnik Stronnictwa Tadeusz Nalewajk tłumaczył, że działania lokalnych władz partii w Sandomierzu "były prowadzone bez organów zwierzchnich partii", a "rachunki bankowe zostały założone bez stosownych pełnomocnictw".

Według polityka PSL sprawą "przepływu środków finansowych" w ramach świętokrzyskich struktur PSL zajęła się komisja rewizyjna partii.

Szef PSL Janusz Piechociński pytany o decyzję PKW podkreślił, że liczy "na racjonalność" Sądu Najwyższego.

- PKW patrzy tylko na wymiar formalny. Trzeba brać pod uwagę też kontekst - zaznaczył wicepremier. Wyjaśnił, że członkowie PSL byli informowani o obowiązujących ich zasadach, ale - jak przekonywał - partie mają "ograniczone możliwości oddziaływania" na pojedynczych członków". Na pozytywne dla ludowców orzeczenie liczy też wiceprezes i szef świętokrzyskich struktur PSL Adam Jarubas, który decyzję PKW nazwał "niesprawiedliwą".

- Będziemy się bronić przed Sądem Najwyższym - dodał. Krzysztof Michałowski z biura prasowego Sądu Najwyższego powiedział, że PSL złożyło zażalenie na decyzję PKW 30 grudnia, jednak - jak zaznaczył - nie wyznaczono jeszcze terminu rozpatrzenia odwołania, na co SN ma 60 dni od doręczenia skargi.

Z art. 38 d ustawy o partiach politycznych wynika, że w przypadku oddalenia skargi "partia polityczna traci prawo do otrzymania subwencji w następnych 3 latach, w których uprawniona jest do jej otrzymywania". Przepis precyzuje, że termin ten liczy się od początku kwartału po oddaleniu skargi.

Ludowcy spłacają w ratach kilkumilionowy dług wobec Skarbu Państwa, który jest efektem odrzucenia w 2001 r. sprawozdania komitetu wyborczego Stronnictwa i przepadku na rzecz Skarbu Państwa pieniędzy pozyskanych z naruszeniem przepisów ordynacji wyborczej.

Sprawa dotyczy kampanii wyborczej do parlamentu w 2001 r. Komitet wyborczy PSL zebrał wówczas na potrzeby kampanii 9,4 mln zł. Jednak środki były gromadzone nie na specjalnym koncie wyborczym, ale na rachunku partyjnym.

Obecnie partie finansowane są z budżetu z dwóch źródeł: w ramach subwencji oraz dotacji. Dotacja to zwrot za nakłady poniesione na kampanię wyborczą przez partie, które wprowadziły swoich kandydatów do Sejmu i Senatu oraz Parlamentu Europejskiego. Z kolei subwencję (wypłacaną w kwartalnych ratach) dostają partie, które w wyborach parlamentarnych przekroczyły próg 3 proc. poparcia oraz koalicje, które pokonały barierę 6 proc.

Sprawozdania finansowe składane przez partie obejmują informacje o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz o wydatkach poniesionych ze środków funduszu wyborczego w poprzednim roku kalendarzowym.

Autor: MAC,js/kka,rzw / Źródło: PAP