Dotacje z różnych ministerstw, bonifikata na działki pod budowę muzeum, wygrane konkursy. Tymi drogami od początku rządów Prawa i Sprawiedliwości do różnych podmiotów prowadzonych przez ojca Tadeusza Rydzyka trafiło 214 milionów złotych. Materiał programu "Czarno na białym" TVN24.
Od początku rządów Prawa i Sprawiedliwości podmioty związane z ojcem Tadeuszem Rydzykiem otrzymały - jak wyliczył portal OKO.press - 214 milionów złotych.
- To nie jest przypadek, że akurat teraz, za rządów Prawa i Sprawiedliwości, instytucje związane z ojcem Rydzykiem dostają tak gigantyczne pieniądze. To jest swoisty wkład w przyszłość polityczną PiS-u. Politycy PiS-u mają nadzieję, że jak będą wystarczająco hojni dla ojca Rydzyka i jego dzieł w tej kadencji, być może w przyszłej kadencji, to będzie się po prostu politycznie opłacać - mówi Bianka Mikołajewska z OKO.press.
"Otworzyło mi oczy, co tam właściwie budują"
Na początku 2016 roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarł ugodę z Lux Veritatis. Fundacja ojca Tadeusza Rydzyka otrzymała ponad 26 mln zł odszkodowania za cofnięcie przez rząd koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego dofinansowania projektu geotermii toruńskiej. Zgodnie z założeniami, ciepłownia geotermalna ma być gotowa na początku przyszłego roku, a gorąca woda z głębi ziemi ma trafiać do kaloryferów w toruńskich mieszkaniach.
Piotr Sadowski, wieloletni dyrektor wodociągów w Grudziądzu, a zarazem pomysłodawca i wykonawca Geotermii Grudziądz, wziął pod lupę toruński projekt. - Natrafiłem zupełnie przez przypadek na pełną dokumentację ciepłowni (w Toruniu) dopiero teraz. Otworzyło mi oczy, co tam właściwie budują - mówi w rozmowie z "Czarno na białym".
Sadowski w tekście opublikowanym na łamach "Gazety Wyborczej" wyjaśnił, że solanka w geotermii ojca Rydzyka ma 64 st. Celsjusza, a musi mieć 130 stopni, żeby skierować ją do sieci miejskiej. Do wymaganej temperatury podgrzeje ją budowana właśnie ciepłownia, przy czym wyemituje ilość CO2, odpowiadającą godzinnemu przejazdowi w tym miejscu 45 tys. samochodów.
- Likwidujemy efekt ekologiczny przez zastosowanie kotłowni gazowej, która wysyła potężne ilości dwutlenku węgla - podkreśla Sadowski.
Geotermia Toruń oprócz wspomnianych 26 mln zł w ramach odszkodowania, w 2017 roku otrzymała 19,5 miliona złotych od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska w ramach unijnej dotacji.
- Każde pieniądze zainwestowane w taką energię jak geotermalna są dobrze zainwestowanymi pieniędzmi, szczególnie jeśli mówimy ogólnie o ochronie klimatu - przekonuje minister środowiska Henryk Kowalczyk.
"To często niestety musi tyle kosztować"
Kolejną wspieraną z publicznych pieniędzy inwestycją toruńskiego redemptorysty jest Muzeum "Pamięć i Tożsamość", na które Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeznaczyło 117 milionów złotych.
- To nie są oczywiście tanie inwestycje, ale jeśli chcemy mieć na lata dobre opowieści w dobrze zorganizowanych nowoczesnych muzeach, to często niestety musi tyle kosztować - twierdzi wiceminister kultury Jarosław Sellin.
Muzeum powstaje na dwóch działkach. Wartość pierwszej wyceniana jest na prawie dwa miliony złotych, drugiej, mniejszej - na ponad 400 tysięcy złotych. Prezydent Torunia wystąpił do wojewody, aby obie przekazać na potrzeby muzeum w użytkowanie wieczyste z 99-procentową bonifikatą.
"Tak w Toruniu wobec Kościoła już postępowaliśmy, taką mamy praktykę. I, rzecz jasna, nasza praktyka mieści się w granicach prawa" - wyjaśniał na łamach "Polska The Times" 26 maja 2017 roku Wiktor Krawiec, dyrektor Wydziału Gospodarki Nieruchomościami w Toruniu.
Na tak wysoką bonifikatę nie zgodził się wojewoda. - Wojewoda uznał, że ta bonifikata 99-procentowa miałaby charakter darowizny. Przyznał bonifikatę 60-procentową, biorąc pod uwagę to, że działalność prowadzona na tym terenie będzie miała charakter niekomercyjny, niezarobkowy, tylko będzie służyć mieszkańcom Torunia - tłumaczy Adrian Mól, rzecznik wojewody kujawsko-pomorskiego.
W efekcie, uwzględniając metodę wyliczania opłaty za użytkowania wieczyste, prawie dwa hektary ziemi warte ponad dwa miliony złotych trafiły w ręce redemptorystów za nieco ponad 120 tysięcy złotych.
"Do końca kadencji będą to setki milionów złotych"
Wśród "dzieł" ojca Tadeusza Rydzyka są dwie fundacje - Lux Veritatis i Nasza Przyszłość, jest Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Telewizja Trwam i Radio Maryja.
Poseł Sławomir Neumann z Platformy Obywatelskiej stworzył stronę internetową o nazwie "Dług wdzięczności”, która informuje, kto i ile dał na działalność toruńskiego redemptorysty. Korzysta z informacji medialnych, ale również publikuje odpowiedzi na poselskie interpelacje.
Na liście, według Neumanna, są ministerstwa: rolnictwa, spraw zagranicznych, sprawiedliwości, rozwoju i finansów, zdrowia i wiele innych. Spis liczy ponad 40 pozycji: od dotacji na geotermię, przez dofinansowanie Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej, aż po emisję ogłoszeń i nekrologów w mediach Tadeusza Rydzyka.
- Dlaczego fundacja (Lux Veritatis) ma nie otrzymywać dofinansowania? A co ona, jest wykluczona? Jest na marginesie życia społecznego? - tak wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik odpowiada na pytania o dotacje.
Szkoła ojca Rydzyka wygrała miedzy innymi konkurs, dotyczący szkoleń medialnych dla pracowników wymiaru sprawiedliwości. Otrzymała trzy miliony złotych.
- Nic nie dostałem nigdy. A jak już wygrywamy konkursy, to tylko świadczy o nas. Na przykład uczelnia, ona wygrywa konkursy - mówił Rydzyk podczas jednej z konferencji z udziałem między innymi ówczesnego ministra środowiska Jana Szyszki.
- Myślę, że do końca kadencji będą to setki milionów złotych, które imperium Tadeusza Rydzyka wchłonie z naszych pieniędzy - ocenia Neumann.
Reporterzy "Czarno na białym" zgłębili sprawozdania finansowe fundacji Lux Veritatis. Wynika z nich, że każdego roku z samych darowizn fundacja otrzymuje od 30 do 38 milionów złotych.
Patrząc na przychody ogółem, czyli także pieniądze z działalności statutowej, to w 2015 roku były to prawie 44 miliony złotych, w kolejnych dwóch latach, po 39 milionów złotych rocznie, w roku 2018 przychód wyniósł ponad 48 milionów złotych.
Bliskie powiązania z ojcem Rydzykiem i politykami PiS widać na różnych uroczystościach, jak ostatnia pielgrzymka rodziny Radia Maryja na Jasną Górę, gdzie obecni byli premier Mateusz Morawiecki, marszałek Senatu Stanisław Karczewski czy rzecznik Ministerstwa Sprawiedliwości Jan Kanthak.
Politycy PiS tłumnie biorą udział w uroczystościach mediów Rydzyka, a także goszczą na antenie radia i telewizji.
"Nie robi się takich rzeczy w demokratycznym państwie prawa"
- Jeżeli chcielibyśmy odpowiedzieć na pytanie, czy mamy jakąkolwiek kontrolę społeczną nad tymi pieniędzmi, które są wydatkowane przez fundacje związane z Tadeuszem Rydzykiem, to nie mamy - wskazuje Szymon Osowski z Watchdog Polska.
Stowarzyszenie Watchdog stoi na straży przejrzystości publicznych wydatków. Sprawdza, przez kogo i gdzie są przekazywane i co dzieje się z nimi później. Od lat przygląda się fundacjom ojca Rydzyka, wciąż nie dostając wyczerpujących odpowiedzi.
- Nie robi się takich rzeczy w demokratycznym pastwie prawa - podkreśla Osowski.
Członkowie Watchdog donieśli do prokuratury na fundację ojca Tadeusza Rydzyka, bo ta konsekwentnie odmawiała udostępnienia szczegółowych informacji o swoich finansach. Sąd zdecydował, że prokuratura ma sprawdzić fundację, mimo że wcześniej nie chciała tego zrobić.
- Prokurator powinien dokonać pewnych czynności dowodowych i przede wszystkim zbadać proces decyzyjny w fundacji, jeżeli chodzi o podejmowanie decyzji w przedmiocie udzielania informacji publicznych. Oczywiście, o szczegółach nie mogę mówić, bo jest to etap postępowania przygotowawczego - wyjaśnia sędzia Sebastian Ładoś, prezes Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli.
"Nie zgadzamy się z decyzją sądu. Uważamy, że analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazywała na zasadność zakończenia postępowania decyzją o umorzeniu dochodzenia (…). Niemniej jednak (…) prokurator jest zobowiązany w tym przypadku dokonać ponownej analizy zgromadzonego materiału dowodowego" - czytamy w odpowiedzi Prokuratury Okręgowej w Warszawie, podpisanej przez rzecznika Łukasza Łapczyńskiego.
Ta sprawa jest o tyle istotna, że będzie miała swoją dalszą część, która w świetle prawa dla ojca Rydzyka może zakończyć się wyrokiem.
- Nawet jeżeli będzie taka sytuacja, że prokurator nie zajmie się sprawą, to będziemy mogli wnieść jako organizacja akt oskarżenia, co na pewno zrobimy - zapowiada Szymon Osowski z Watchdog Polska. - Polska ustawa o dostępie do informacji publicznej zawiera sankcje karne - dodaje. Przypomina, że najsurowszą karą przewidzianą w tym przypadku jest rok więzienia.
Brak odpowiedzi na kluczowe pytania
Pytania od lat są takie same: ile pieniędzy dostają fundacje ojca Rydzyka i jak są wydatkowane?
Reporterzy próbowali uzyskać odpowiedź na te pytania. Przesłane zostały drogą mailową i pozostały bez odpowiedzi. Z ukrytą kamerą udali się również do Torunia, gdzie odwiedzili Wyższą Szkołę Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Nie otrzymali żadnych informacji. W fundacji Lux Veritatis - gdzie chcieli zapoznać się ze szczegółami inwestycji związanej z geotermią - uzyskali jedynie zapewnienie, że ktoś się z reporterami skontaktuje tego samego dnia. Do dzisiaj tak się nie stało.
Pytanie o to, jak finansowane jest Radio Maryja, stało się natomiast tematem jednego z odcinków programu "Rozmowy niedokończone" Telewizji Trwam. Gościem była dyrektor finansowa fundacji Lidia Kochanowicz, z którą omawiane były pytania, przesłane przez reporterów "Czarno na białym".
Podczas programu do studia zadzwonił ojciec Tadeusz Rydzyk. Odniósł się do pytań o finansowanie i do stowarzyszenia Watchdog Polska.
- Co to jest taki Watchdog Polska? Jakim prawem my mamy dawać im wszystkie informacje? Czy te podmioty nie są to jakieś agendy? - dopytywał redemptorysta. - Nie wykluczałbym, że mogą to być jakieś agendy jakichś wywiadów obcych - ostrzegał.
- Piszą: "Rydzyk dostał takie pieniądze". Co ja dostałem? Nigdy nie przeprosili za kłamstwa. Tak oni Polskę kochają? Są pieniądze na to w budżecie państwa i trzeba tylko znaleźć. Pani dyrektor między innymi umie to znaleźć - mówił szef Radia Maryja.
Autor: tmw//rzw / Źródło: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: tvn24