Pytanie o jawność działań urzędników w TK. Filozofia, według której "państwo ma nam reglamentować informacje"

Małgorzata Manowska, pierwsza prezes Sądu Najwyższego, zakwestionowała przepisy dotyczące dostępu do informacji publicznej i zawnioskowała do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie ich niekonstytucyjności. Według niej przepisy te w nieuprawniony sposób poszerzają rozumienie podmiotów, które są zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej.

Gość TVN24 analityk fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju Patryk Wachowiec komentował ten wniosek. - Można tutaj się doszukać takiej filozofii w wykonaniu pani Manowskiej, że państwo ma być domyślnie niejawne, ma domyślnie działać w ukryciu, a dopiero to samo państwo ma nam reglamentować informacje na temat swojego działania. To jest filozofia wzięta wprost z poprzedniego ustroju, gdzie władza decydowała o tym, jakie informacje mogą posiadać obywatele i o tym co ona tym obywatelom przekaże o swoim działaniu. To nie jest na pewno podejście na gruncie obecnej konstytucji, na gruncie państwa prawa, a przede wszystkim demokracji - mówił.

Przypomniał, że "prawo do informacji służy do tego, żeby w okresie od wyborów do wyborów, kiedy wtedy mamy taką bezpośrednią możliwość kontrolowania władzy, żeby tę władzę kontrolować pośrednio za pośrednictwem prasy, organizacji pozarządowych, pojedynczych obywateli". - To jest właśnie sól jawności życia publicznego - dodał.

Zdaniem Wachowca "pani Manowska zmierza do tego, żeby to, co do tej pory było jawne i o co mogliśmy zapytać, co sama władza publikowała w internecie na różnego rodzaju ogłoszeniach, było niejawne". - Twierdzi, że obecne prawo nie chroni w dostateczny sposób prywatności osób pełniących funkcje publiczne. Z tym że, i to są standardy polskie, standardy europejskie, każda osoba godząc się na pracę w instytucji publicznej, godząc się na bycie na jakimś wyeksponowanym publicznie stanowisku, musi się godzić z tym, że jej prywatność nie będzie chroniona w tak intensywnym stopniu jak prywatność zwykłego Kowalskiego - wyjaśniał gość TVN24.

Dodał, że również RODO stwierdza, że ochrona danych osobowych nie stoi na przeszkodzie prawu dostępu do informacji publicznej.

Wspomniał również o ewentualnych konsekwencjach rozwiązania proponowanego przez Manowską. - Najbardziej jaskrawe przykłady informacji, które można tutaj wskazać, które będą niedostępne dla obywateli, to chociażby finansowanie spółek z udziałem Skarbu Państwa, Polskiej Fundacji Narodowej, telewizji narodowej, jawność kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa, wydatki na wynagrodzenia urzędników państwowych, wydatki na nagrody - wymieniał.

- Pani Manowska twierdzi, że urzędnicy Sądu Najwyższego skarżą się do niej, że obywatele śmią pytać o to, jak wykorzystywane są płatne miejsca parkingowe przy Sądzie Najwyższym, kto z nich korzysta i na jakich zasadach. Jeżeli tak, to ten wniosek do Trybunału Konstytucyjnego to jest strzelanie z armaty do wróbla, bo blokuje nam bardzo duży segment informacji publicznej tylko po to, żeby nie przychodzili do niej do gabinetu i nie uskarżali się jacyś urzędnicy Sądu Najwyższego. Pan Aleksadner Stępkowski (rzecznik Sądu Najwyższego - red.) mówi z kolei, że Sąd Najwyższy chciałby doprecyzować przepisy dotyczące jawności życia publicznego - mówił Wachowiec. - Od stanowienia prawa, od doprecyzowywania przepisów to nie jest żaden sąd ani trybunał - wyjaśnił.

- To się składa na kolejny już krok, o którym już wielokrotnie mówiliśmy przez ostatnie lata, ograniczania jawności życia publicznego z jednoczesnym dużym zainteresowaniem jawnością życia prywatnego każdego z nas - mówił gość TVN24.

Zdaniem Wachowca, jeśli dojdzie do rozstrzygnięcia w tej sprawie, to można spodziewać się "jak najgorszego orzeczenia dla jawności życia publicznego". - To jest taki sygnał wysyłany do różnego rodzaju środowisk, że jeżeli będziecie zbyt nadgorliwi, jeżeli będziecie zbyt bardzo korzystali ze swoich praw, tak jak korzystali obywatele odpytując Sąd Najwyższy o te kwestie parkingu, to mamy w zanadrzu taki instrument jak wniosek do zaprzyjaźnionego - nie ukrywajmy tego - Trybunału Konstytucyjnego - powiedział.