Debata o aborcji w Strasburgu. "W Polsce łamane są prawa człowieka"

Ponad godzinę trwała w środę w Parlamencie Europejskim w Strasburgu debata dotycząca prawa do aborcji w Polsce. Na wniosek socjalistów i liberałów europosłowie omawiali ustalenia agendy ONZ, z których wynika, że polskie przepisy w sprawie przerywania ciąży łamią prawa kobiet. W debacie zabrali głos politycy z Polski i zagranicy.

Wniosek w sprawie debaty "Ustalenia Komitetu (ONZ) na temat likwidacji dyskryminacji kobiet w polskim prawie aborcyjnym" złożyły grupy Socjaliści i Demokraci oraz Odnowić Europę na zamkniętym spotkaniu liderów frakcji przed drugą październikową sesją PE. Wniosek poparły Europejska Partia Ludowa, Zieloni i Lewica, co wystarczyło, by debata się odbyła.

Okazją do niej jest raport ONZ-owskiego Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (CEDAW), który w sierpniu ocenił, że polskie przepisy w sprawie przerywania ciąży łamią prawa kobiet. Raport jest rezultatem dochodzenia dotyczącego obowiązujących w Polsce przepisów w sprawie aborcji, które Komitet rozpoczął w 2021 roku.

Wiceprzewodnicząca PE Ewa Kopacz (PO) powiedziała, że "politycy, którzy myśleli, że zakazem aborcji zamkną Polkom usta, wykazali się nie tylko naiwnością, ale także czymś o wiele bardziej niebezpiecznym - brakiem zaufania do własnych obywatelek". - Polki to dumne, świadome i odważne kobiety, które doskonale znają swoje prawa - mówiła.

- Już czas, żebyśmy oddali Polkom to, co zostało im odebrane - możliwość decydowania o sobie. Kobieta nie potrzebuje pozwolenia ani politycznej zgody, by wiedzieć, co jest dla niej najlepsze. To ona powinna mieć prawo do ostatecznej decyzji, a rolą państwa jest zadbanie, aby mogła dokonać swojego wyboru bez strachu i niepotrzebnych przeszkód. Nasz obecny rząd, rząd najbardziej prokobiecy od lat, pracuje nad stworzeniem systemu wsparcia, który obejmuje nie tylko legalną aborcję w uzasadnionych przypadkach, ale także szeroko dostępne wsparcie psychologiczne, medyczne i społeczne dla każdej kobiety - mówiła Kopacz.

Elżbieta Łukacijewska z PO przyznała, że to nie pierwszy raz, kiedy PE debatuje na temat aborcji w Polsce. Mówiła, że chociaż zmiana prawa jest decyzją polskich władz, to takie naciski polityczne ze strony instytucji UE mają sens, a także wysyłają Polkom sygnał, że mogą liczyć na wsparcie.

Mirosława Nykiel z PO zauważyła jednak, że nawet jeśli rząd przyjmie nowe przepisy aborcyjne, to zostaną one zawetowane przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Europosłanka Nowej Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus oceniła, że "w Polsce łamane są prawa człowieka i wiele praw kobiet". Przypomniała też, że to kobiety w wyborach obaliły poprzednią władzę.

- Raport Komisji ONZ na temat sytuacji kobiet w Polsce jest druzgocący. Nie trzeba za bardzo wchodzić w szczegóły tego raportu, aby zrozumieć tę konkluzję, bo jest ona bardzo prosta: w Polsce łamane są prawa człowieka. (...) Łamane jest prawo do niedyskryminacji i równości, prawo do prywatności, prawo do integralności osobistej, prawo do godności, prawo do zdrowia fizycznego i psychicznego, prawo do dostępu do usług zdrowotnych, prawo do autonomii reprodukcyjnej i prawo do dostępu do informacji dotyczącej planowania rodziny - wymieniała Scheuring-Wielgus.

Dodała, że "po wyborach nie ma zmian, o które walczyły młode Polki i młodzi ludzie".

Jej partyjny kolega Krzysztof Śmiszek przypomniał, że restrykcyjne przepisy doprowadziły w Polsce do śmierci przynajmniej siedmiu kobiet. Michał Kobosko z Polski 2050 także przyznał, że raport ONZ jest okazją, żeby powtórzyć, że polskie prawo antyaborcyjne jest skrajne i narusza prawa kobiet.

Michał Kobosko (Polska 2050) mówił, że "polskie prawo antyaborcyjne dzisiaj jest po pierwsze skrajnie restrykcyjne, po drugie ingeruje w decyzje kobiet, po trzecie narusza prawa człowieka". - Obecny stan rzeczy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest absolutnie nieakceptowalny. Co roku dziesiątki tysięcy Polek są zmuszone do dokonywania aborcji za granicą. Prawa kobiet muszą być zagwarantowane w polskim prawie jak najszybciej - powiedział Kobosko.

Dodał, że jego partia uważa, iż najlepszym rozwiązaniem w tej sytuacji jest przeprowadzenie ogólnopolskiego referendum. - Oddajmy decyzję obywatelom - Polkom i Polakom. Zliberalizujmy prawo aborcyjne w drodze ogólnokrajowego referendum - postulował.

Inną opinię wyraziły europosłanki konserwatywnej i skrajnej prawicy. Zdaniem eurodeputowanej PiS Marleny Maląg Polska jest państwem prawa, gdzie kobiety i mężczyźni są równi, dlatego nie można mówić o tym, że Polski są dyskryminowane, bo nie mają prawa do aborcji.

- Polska jest demokratycznym państwem prawa, gwarantującym kobietom i mężczyznom równość w każdej dziedzinie. Formułowanie zarzutu o braku równości kobiet i mężczyzn wobec prawa, czyli rzekoma dyskryminacja kobiet w zakresie swobodnego, świadomego decydowania o posiadaniu dzieci, jest sporym nadużyciem - mówiła polityczka.

Powiedziała, że "pod pozorem walki z dyskryminacją wprowadza się treści ideologiczne, godzące w wartości chrześcijańskie i propagujące politykę liberalną". - Aborcja jest dramatem - dramatem matki i zabójstwem dziecka. Unia powinna się skupić na działaniach, które powinny wesprzeć matkę, aby nie musiała się decydować na takie działania i na takie kroki - dodała Maląg.

Małgorzata Gosiewska, także z PiS, przekonywała, że Polki mają prawo do aborcji w sytuacji zagrożenia życia oraz kiedy ciąża jest wynikiem czynu zabronionego. Zarzuciła również UE, że ta zajmuje się walką o prawa zwierząt, a nie walczy równie zaciekle o prawa nienarodzonych dzieci.

Także Anna Bryłka z Konfederacji oceniała, że kobiety w Polsce są bezpieczne. - Polska jest państwem, w którym nie wolno mordować dzieci. Również tych jeszcze nienarodzonych. (...). My w Polsce bronimy wszystkich swoich obywateli przed barbarzyńskim prawem, zezwalającym na mordowanie kogokolwiek w imię lewicowej ideologii - powiedziała europosłanka.

- Polacy będą bronić cywilizacji życia, będą bronić najsłabszych. A wy, unijni barbarzyńcy, odczepcie się od nas i nie narzucajcie nam swojego eugenicznego prawa - zakończyła Bryłka.

Jej wystąpienie nagrodził oklaskami partyjny kolega Grzegorz Braun, który również zabrał głos w debacie. Powiedział, że uznaje tę debatę za bezczelną uzurpację większości PE do mieszania się w wewnętrzne sprawy innych państw. Przyznał też, że "miał zaszczyt" podpisać się pod wnioskiem do TK o zaostrzenie prawa aborcyjnego.

Głos zabrała też Ewa Zajączkowska-Hernik z Konfederacji. - Płód, zarodek, embrion, zlepek komórek - takich nazw używają aborcjoniści, żeby odczłowieczyć nienarodzone dziecko, odebrać mu godność - mówiła.

Powiedziała, że "według danych WHO, Polska posiada jeden z najniższych wskaźników śmiertelności kobiet w ciąży". - Dwa zgony na 100 tysięcy urodzeń. To wciąż o dwa za dużo, ale w Niemczech, w Belgii czy nawet w USA, gdzie prawo aborcyjne jest zliberalizowane, ten wskaźnik jest o wiele wyższy - powiedziała europosłanka.

Według niej "mówienie o aborcji jak o prawach człowieka to zło w najczystszej postaci".

W ramach zmian w prawie aborcyjnym z 2021 roku w Polsce zabieg przerwania ciąży jest legalny jedynie wówczas, gdy jest ona wynikiem agresji seksualnej lub kazirodztwa albo gdy ciąża w sposób bezpośredni zagraża życiu bądź zdrowiu matki.

Według CEDAW Polki mierzą się z "poważnymi naruszeniami praw człowieka w związku z zaostrzeniem prawa aborcyjnego (w ich kraju - red.), przez co wiele z nich jest zmuszanych do donoszenia ciąży wbrew swojej woli, uciekania się do domowych, niebezpiecznych metod przerywania ciąży bądź wyjeżdżania za granicę do miejsc, gdzie aborcja jest legalna".

CEDAW zaznaczył w raporcie z dochodzenia, że polskie prawo jest tak restrykcyjne, iż z obawy przed odpowiedzialnością prawną niektórzy lekarze nie podejmują się przeprowadzenia aborcji nawet w sytuacjach, gdy przepisy ją dopuszczają, co może zagrażać życiu kobiety.

Premier Donald Tusk powiedział pod koniec sierpnia, że w Sejmie brakuje kilkunastu głosów, by uchwalić przepisy liberalizujące dostęp do aborcji. Zadeklarował, że będzie namawiał przeciwników tych zmian, by spojrzeli na tę kwestię przez pryzmat praw kobiet, a nie zabiegu medycznego.