W piątek weszła w życie ustawa mówiąca m.in. na połączeniu funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego. Na czele prokuratury stanął tym samym Zbigniew Ziobro. Jakie zmiany to oznacza?
Sejm i Senat nową ustawę o prokuraturze przyjęły pod koniec stycznia. Projekt formalnie został zgłoszony jako poselski przez posłów PiS. Prezydent Andrzej Duda podpisał go 12 lutego.
Co zawiera ustawa?
1. Ujawnianie dowolnych akt
Minister-prokurator może znieść klauzulę tajności nałożoną przez inną instytucję i akta sprawy pokazać na przykład dziennikarzom lub politykom, a nie, jak dotychczas, tylko organom państwa. Teoretycznie tylko w "szczególnie uzasadnionych przypadkach", ale tych ustawa nie określa. 2. Zwierzchność nad wszystkimi prokuratorami Ziobro od tej pory będzie mógł wydawać wszystkim prokuratorom polecenia, wytyczne i zarządzenia, na przykład zażądać postawienia zarzutów dowolnej osobie. Jeśli uzna to za stosowne, będzie miał możliwość zwrócenia się do odpowiednich służb o przeprowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych w związku ze śledztwem prowadzonym przez podlegających mu prokuratorów. PG mógłby też "w szczególnie uzasadnionych wypadkach" znosić klauzule tajności nałożone przez inne instytucje 3. Brak odpowiedzialności Kolejny przepis mówi o zniesieniu odpowiedzialności podwładnych Ziobry w niektórych przypadkach. "Nie stanowi przewinienia dyscyplinarnego działanie lub zaniechanie prokuratora podjęte wyłącznie w interesie społecznym" - stanowi zapis. Oznacza on, że za przekroczenie uprawnień (w określonych przypadkach) prokurator nie poniesie odpowiedzialności. 4. Dowolne zmiany personalne
Od 4 marca minister-prokurator ma możliwość decydowania o zmianach kadrowych na wszystkich szczeblach prokuratury. W praktyce prokurator z Prokuratury Krajowej (do tej pory była to Prokuratura Generalna) może zostać przeniesiony do prokuratury regionalnej (dawniej - apelacyjna) lub rejonowej w dowolnym mieście. 5. Wygaśnięcie kadencji W miejsce Prokuratury Generalnej powołano Prokuraturę Krajową, a w miejsce prokuratur apelacyjnych - prokuratury regionalne. Za miesiąc - od 4 kwietnia - zlikwidowana ma zostać natomiast odrębna prokuratura wojskowa. Jeden z przepisów stanowi, że z dniem wejścia ustawy w życie wygasają kadencje prokuratorów powołanych do pełnienia funkcji w jednostkach prokuratury powszechnej. Nowi zostaną powołani przez Ziobrę. 6. Sprawy zawiłe do PK W Prokuraturze Krajowej mogą być prowadzone śledztwa w sprawach "o obszernym materiale dowodowym, a także zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym" - niezależnie od ich właściwości miejscowej i rzeczowej, o czym będzie decydował nowy minister-prokurator.
Na poziomie PK funkcjonować też ma Wydział Spraw Wewnętrznych, którego zadaniem będzie prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach "najpoważniejszych czynów przestępnych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów". 7. Nowa rada Obecną Krajową Radę Prokuratury ma zastąpić - złożona wyłącznie z prokuratorów - Krajowa Rada Prokuratorów przy PG. Prokuratorskie postępowania dyscyplinarne mają stać się jawne. Jawne mają być też prokuratorskie oświadczenia majątkowe.
Krytyka zmian
Zmiany krytykował były szef PG Andrzej Seremet. Przeciw połączeniu funkcji MS i PG opowiadała się też Krajowa Rada Sądownictwa i Krajowa Rada Prokuratury. Połączenie funkcji MS i PG negatywnie oceniła ponadto I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf. Przeciw ustawom - podczas prac parlamentarnych - były wszystkie kluby opozycyjne.
Autor: mw/kk / Źródło: TVN24, PAP