"Bielmo" to cykl sześciu reportaży pokazujący mechanizmy tuszowania przestępstw seksualnych w Kościele katolickim. O czym opowiadają kolejne odcinki? Do jakich świadków udało się dotrzeć Marcinowi Gutowskiemu? Kto i dlaczego odmówił rozmów? Jak dużo o pedofilii w Kościele wiedział Jan Paweł II i co zrobił, by pomóc ofiarom molestowania przez księży?
9 listopada 2020 roku na antenie TVN24 w programie "Czarno na białym" wyemitowany został reportaż "Don Stanislao. Druga twarz kardynała Stanisława Dziwisza". Wywołał on lawinę komentarzy, co pokazało, jak ważnym społecznie tematem jest proceder ukrywania i tuszowania przestępstw pedofili w Kościele katolickim. Dlatego autor reportaży Marcin Gutowski podążył tym tropem i stworzył cykl "Bielmo". O czym opowiadają?
"KRÓLestwo" - o polonijnym seminarium w Orchard Lake w Stanach Zjednoczonych i sprawie ks. Mirosława Króla
Pierwszą częścią cyklu materiałów "Bielmo" był reportaż "KRÓLestwo". Marcin Gutowski skupił się w nim na polonijnym seminarium w Orchard Lake niedaleko Detroit w Stanach Zjednoczonych. Kształcą się tam polscy klerycy, a to, co działo się za jego murami rozmówcy dziennikarza nazywają "skandalem Kościoła katolickiego". Rektor seminarium, ks. Mirosław Król, został oskarżony o molestowanie seksualne. Reporter "Czarno na białym" dotarł do jego ofiar, zbadał też powiązania Króla m.in. z polskimi biskupami, a zwłaszcza kardynałem Stanisławem Dziwiszem.
W 2022 roku cykl "KRÓLestwo" zdobył złotą nagrodę w kategorii Dokumenty (subkategoria: Etyka i Religia) na World Media Festival w Hamburgu.
OGLĄDAJ "KRÓLestwo" w TVN24 GO
"Purpurowa sieć" - znajomości, zależności i krzyżujące się biografie najważniejszych polskich hierarchów
Kardynał Stanisław Dziwisz i abp Józef Kowalczyk, dziś emeryci, kiedyś jednak najbliżsi współpracownicy papieża Jana Pawła. Przez kilkadziesiąt lat decydowali o nominacjach wielu duchownych. Na czym polegał "mechanizm Paetza", kim byli "chłopcy Gulbinowicza", jak tworzyła się owa "purpurowa sieć" - o tym w pierwszej części reportażu Marcina Gutowskiego.
Z drugiej części dowiadujemy się jak wygląda sieć wzajemnych układów, zależności i powiązań między hierarchami. Autor zajmuje się m.in. arcybiskupem Sławojem Leszkiem Głodziem, biskupem Edwardem Janiakiem czy arcybiskupem Marianem Gołębiewskim. To tylko część z hierarchów ukaranych za zaniedbania w sprawie przestępstw seksualnych.
"Strefa ciszy" - publikacje dziennikarzy śledczych z zespołu "Spotlight" na zawsze zmieniły Kościół w Stanach Zjednoczonych
Ponad 20 lat temu ujawniono największą aferę w historii Kościoła katolickiego w USA. Dziennikarze "The Boston Globe" w serii artykułów opisali trwający dziesiątki lat proceder ukrywania i tuszowania popełnianych przez księży przestępstw seksualnych - także wobec osób nieletnich. Tymczasem sygnały o tym, że wśród amerykańskich księży są seksualni przestępcy, płynęły - także do władz Kościoła - znacznie wcześniej. W "Strefie ciszy", trzecim materiale z cyklu "Bielmo", Marcin Gutowski oddaje głos ofiarom i osobom, które badały te przypadki. Rozmówcy reportera TVN24 stawiają kościelnym hierarchom i papieżom - z Janem Pawłem II włącznie - kolejne oskarżenia.
OGLĄDAJ REPORTAŻ "Strefa ciszy" W TVN24 GO
"Otchłań kłamstwa" - mechanizm tuszowania pedofilii w diecezji Buffalo
Diecezja Buffalo to pierwsze miejsce w Stanach Zjednoczonych, które odwiedził Jan Paweł II, jeszcze jako Karol Wojtyła. Później, gdy był już papieżem, wracał tam wielokrotnie. Do dziś mieści się tam izba jego pamięci. Ale Buffalo to obecnie diecezja moralnie i finansowo upadła. Ksiądz Ryszard Biernat miał dostęp do ukrywanych przez lata dokumentów dotyczących nadużyć seksualnych księży w tej diecezji. Choć dzięki odwadze takich osób jak on, część z nich została upubliczniona, odpowiedzialni za stworzenie systemu krycia pedofilii kościelni hierarchowie nie ponieśli konsekwencji. Ponieśli je za to księża, którym sumienie nie pozwalało milczeć. "Biskupi kłamią i kłamali przez lata" - mówi reporterowi "Czarno na białym" Marcinowi Gutowskiemu w kolejnym odcinku cyklu ksiądz Biernat.
"Święty dwór" - gdzie jest źródło nadużyć seksualnych w Kościele?
Tym razem autor reportażu próbował dotrzeć do najważniejszych współpracowników Jana Pawła II z pytaniem: co wiedział papież, co chciał zobaczyć, a czego nie dostrzegał? Do Watykanu trafiały zgłoszenia dotyczące nadużyć seksualnych, tam też podejmowane były kluczowe decyzje w tych sprawach. Na pytania gdzie jest źródło nadużyć seksualnych w Kościele i kto odpowiada za krycie przestępców w sutannach, rozmówcy Marcina Gutowskiego odpowiadają: "wszystkie drogi prowadzą do Rzymu".
OGLĄDAJ "Święty dwór" w TVN24 GO
"Strach przed prawdą" - co wiedział Jan Paweł II o pedofilii w Kościele?
Ostatnia część cyklu "Bielmo" Marcina Gutowskiego, reportaż "Strach przed prawdą", opiera się na rozmowach z trzema osobami: Karolem Tarnowskim, profesorem filozofii, który Karola Wojtyłę poznał w latach 50., Anną Karoń-Ostrowską, która z papieżem zaprzyjaźniła się pisząc doktorat na jego temat i ks. Andrzejem Szostkiem, uczestniczącym w procesie beatyfikacyjnym papieża w roli "adwokata diabła". W reportażu Gutowskiego pojawia się również fragment rozmowy z Jamesem Greinem, wykorzystywanym seksualnie przez kard. Theodora McCarricka. Grein opowiada o swoim spotkaniu z Janem Pawłem II i jego reakcji na doniesienia o przestępstwach McCarricka.
OGLĄDAJ "Strach przed prawdą" w TVN24 GO
"Strach przed prawdą" został wyemitowany na antenie TVN24 w poniedziałek, 24 października, o godz. 20:30, w programie "Czarno na białym". Dzień później, we wtorek 25 października o tej samej porze oglądać będzie można specjalny program "Czarno na białym" podsumowujący cykl Gutowskiego.
Źródło: TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24