Pępek świata

Źródło:
tvn24.pl
Maciej WierzyńskiTVN24

Tytuł pożyczyłem sobie od Rafała Malczewskiego. Malczewski był ofiarą tej samej co ja namiętności: miłości do gór i Zakopanego. W ostatnim felietonie napisałem nawet, że jedynie sport i góry są w stanie wywołać we mnie stan bezinteresownego zaciekawienia. Niestety, tak zwane ważniejsze sprawy nie pozwalają mi zająć się tym, co kocham naprawdę i chyba bez wzajemności. Zapowiedziałem, że za tydzień zajmę się tym, co naprawdę lubię i właśnie teraz - choćby się waliło i paliło - postanowiłem spełnić moją obietnicę. Więc do rzeczy.

O Polsce należy powiedzieć, że jak na kraj spory, to gór prawdziwych właściwie nie ma, a łagodniej rzecz ujmując, jest ich bardzo mało. W Europie trudno znaleźć kraj bardziej niż Polska płaski i krajobrazowo monotonny. Widać to gołym okiem. Zauważyli to też sąsiedzi i wybierali naszą ojczyznę jako boisko do rozgrywania politycznych meczów. Dla nas pociechą może być położenie Węgier. Oni mają chyba jeszcze gorzej i pewnie dlatego uważają, że należy się im Słowacja i kawałek Rumunii.

Sądzę, że dla zdrowia psychicznego naszego narodu należałoby jak najprędzej się z tą niekorzystną sytuacją pogodzić i z pozycji megalomanii przejść na pogardzaną i wyśmiewaną przez Prezesa pozycję bezpiecznej mikromanii. Unikniemy w ten sposób przykrych rozczarowań, które wynikają z fałszywej oceny własnych możliwości.

Ostatnim tego przykładem jest, moim zadaniem, taniec Andrzeja Dudy wokół tzw. lex Tusk. Uwierzył on w siłę własnego znaczenia dla Amerykanów. Myślę, że liczył, że przez nieuwagę przełkną jego podpis pod tą ustawą, a kiedy ta kalkulacja okazała się fałszywa, zmienił zdanie i ustawę zawetował. W sumie wyszedł na tym jak Zabłocki na mydle - podwójnie nielojalny, niewart zaufania.

Wracajmy jednak do gór. Przed laty uważałem, że Tatry mogą spełnić oczekiwania wszystkich: wytrzymają letni napór wędrujących na piechotę, przysłowiowych dam wchodzących w szpilkach na Giewont i zimowe natarcie narciarzy. Przed laty do spółki z Januszem Rolickim napisaliśmy tekst "Zakopane jak Wołomin", a w nim za wzór do naśladowania stawialiśmy zagospodarowanie Tatr Słowackich, z ich kolejką elektryczną obsługującą podtatrzańskie miejscowości. Nie wzięliśmy jednak pod uwagę, że tylko niewiele ponad 20 procent obszaru Tatr znajduje się w granicach Polski, a pozostałe prawie 80 procent to Słowacja. Oni mają czym gospodarować, gdy my możemy już tylko chronić swoje góry.

A Tatry są jedyne w swoim rodzaju. Z powodzeniem udają, że są wyższe, niż są i dlatego zasługujące na ochronę. Tatry Polskie, ze względu na swój obszar, nie są dla mas. Kto chce i kogo na to stać, niech szuka szczęścia w Alpach, Himalajach, Andach, Górach Skalistych. Trzeba też pogodzić się z oczywistym faktem, że napięcie między tym, co masowe, i tym, co elitarne, istniało i będzie istniało zawsze.

Kilkadziesiąt lat temu, kiedy zięć prezydenta Mościckiego forsował budowę kolejki na Kasprowy, na jego głowę ze strony miłośników dzikiej przyrody sypały się takie same złorzeczenia, jakie dziś sypią się na głowy tych, co by chcieli w Zakopanem robić igrzyska olimpijskie. Chociaż w tym momencie mój radykalizm przyrodniczy łagodnieje i dopuszczam myśl, że gdybyśmy to robili do spółki ze Słowakami, nie byłoby to takie głupie.

Rafał Malczewski - jedna z licznych ofiar czaru rzuconego przez Tatry na ludzi z dolin - tak opisywał uroki mentalności zakopiańskiej: "Nie ma na świecie miejscowości dostatecznie małej, by ogół jej mieszkańców nie uważał jej za pępek świata (…), sto procent obywateli Zakopanego nie wątpiło nigdy, że ich osiedle jest centrum świata i będzie nim po wieki wieków (...). Kto wie, może to była prawda?".

To ostatnie retoryczne pytanie wskazuje, że urokowi, jaki na ludzi rzucało Zakopane i okolice, w gruncie rzeczy uległ sam Malczewski. Sceptyczna maska ukrywała najprawdziwsze zauroczenie. Znam to uczucie, bo uległem mu i ja. Sprawcą zauroczenia był mój Ojciec, zainfekowany pięknem Karpat Wschodnich.

Skoro zaś mowa o infekcjach, to nie sposób nie zauważyć, jak groźnym źródłem infekcji może być władza. Na zainfekowanie władzą cierpi w naszym kraju tak zwany "obóz patriotyczny". Choroba polega na tym, że uważają, że bez władzy nie ma życia. Zapewniam, że jest i nie warto się jej tak kurczowo trzymać. Tylko trzeba chcieć od niej odwyknąć, więc idźcie na odwyk. Szczególnie że - jak pokazały niedzielne manifestacje - naród ma was dosyć. Na pociechę możecie sobie powiedzieć coś o niewdzięczności narodu, który nie potrafi docenić swoich najlepszych synów. Za takich się przecież uważacie.

P.S.

Jak łatwo zauważyć, do Malczewskiego mam stosunek osobisty. Jeden z pierwszych tekstów, jaki opublikowałem w moim życiu - był to rok 1962, tuż przed Narciarskimi Mistrzostwami Świata w Konkurencjach Klasycznych w Zakopanem - miał tytuł "Mistrzostwa w pępku świata".

Opinie wyrażane w felietonach dla tvn24.pl nie są stanowiskiem redakcji.

INNE FELIETONY MACIEJA WIERZYŃSKIEGO

Autorka/Autor:Maciej Wierzyński

Maciej Wierzyński - dziennikarz telewizyjny, publicysta. Po wprowadzeniu stanu wojennego zwolniony z TVP. W 1984 roku wyemigrował do USA. Był stypendystą Uniwersytetu Stanforda i uniwersytetu w Penn State. Założył pierwszy wielogodzinny polskojęzyczny kanał Polvision w telewizji kablowej "Group W" w USA. W latach 1992-2000 był szefem Polskiej Sekcji Głosu Ameryki w Waszyngtonie. Od 2000 roku redaktor naczelny nowojorskiego "Nowego Dziennika". Od 2005 roku związany z TVN24.

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: TVN24

Pozostałe wiadomości

Na kilkanaście godzin przed ceremonią otwarcia letnich igrzysk olimpijskich w Paryżu francuski operator kolejowy SNCF ogłosił, że padł ofiarą "masowego ataku mającego na celu sparaliżowanie sieci (pociągów dużych prędkości) TGV".

"Masowy atak" na sieć TGV w dniu otwarcia igrzysk

"Masowy atak" na sieć TGV w dniu otwarcia igrzysk

Źródło:
PAP, Reuters

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

"Gazeta Wyborcza" dotarła do listu, który w czerwcu 2018 roku ówczesny minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro wysłał do Ministerstwa Finansów, kierowanego wtedy przez Teresę Czerwińską. Jak pisze gazeta, był to "szantaż Ziobry w sprawie Funduszu Sprawiedliwości".

"Szantaż Ziobry". "Wyborcza" publikuje list

"Szantaż Ziobry". "Wyborcza" publikuje list

Źródło:
"Gazeta Wyborcza"

Nie żyje Christina Sandera, aktywistka i partnerka legendy kina Clinta Eastwooda. Przyczyną jej śmierci była niewydolność serca - wynika z aktu zgonu kobiety. Sandera miała poznać Eastwooda, gdy pracowała jako hostessa w należącym do niego hotelu i restauracji.

Nie żyje partnerka Clinta Eastwooda. Podano przyczynę śmierci

Nie żyje partnerka Clinta Eastwooda. Podano przyczynę śmierci

Źródło:
Fox News, ikard.pl, Los Angeles Times

Ponad sto domów letniskowych w Kalabrii na południu Włoch zostało skonfiskowanych na mocy decyzji sądu. A to dlatego, że wybudowano je nielegalnie na terenie archeologicznym. Siły porządkowe weszły tam, gdy w ośrodku przebywali turyści, wszyscy musieli wyjechać.

Przerwane wczasy dla ponad 150 turystów. Domy letniskowe skonfiskowane

Przerwane wczasy dla ponad 150 turystów. Domy letniskowe skonfiskowane

Źródło:
PAP
Ujawniamy braki w sprawozdaniu finansowym PiS. Hermeliński: to dowód dla PKW

Ujawniamy braki w sprawozdaniu finansowym PiS. Hermeliński: to dowód dla PKW

Źródło:
tvn24.pl
Premium

W katalońskiej gminie Vall de Boi, na północnym wschodzie Hiszpanii, zarwał się prowizoryczny taras widokowy. Jedna osoba zginęła, a trzy zostały ranne. Stan dwóch z nich określany jest jako krytyczny. W akcji ratunkowej uczestniczył śmigłowiec ratunkowy.

Akcja śmigłowca po wypadku na tarasie widokowym. Jedna osoba nie żyje

Akcja śmigłowca po wypadku na tarasie widokowym. Jedna osoba nie żyje

Źródło:
PAP

Donald Trump ma dwa punkty procentowe przewagi nad Kamalą Harris wśród zarejestrowanych wyborców. Różnica między kandydatami mieści się w granicy błędu sondażowego - wynika z badania opublikowanego przez "The New York Times", zrealizowanego we współpracy ze Siena College.

Harris szybko odrabia stratę. Najnowszy sondaż

Harris szybko odrabia stratę. Najnowszy sondaż

Źródło:
"The New York Times", Reuters, tvn24.pl

Patrząc na dane, można wywnioskować, że Polacy to naród o naprawdę słabym zdrowiu - w 2023 roku wystawiono 27 milionów zwolnień. Przy 17 milionach pracowników robi to wrażenie. Okazuje się, że częstą praktyką pracowników jest uzyskiwanie zwolnień chorobowych tuż przed urlopem lub na jego zakończenie. Kontrolerzy z ZUS-u historii z urlopem w tle znają mnóstwo. Materiał magazynu "Polska i Świat". Całe wydanie dostępne w TVN24 GO.

"Algorytmy, które wyłapują takie osoby". Wakacyjna plaga 

"Algorytmy, które wyłapują takie osoby". Wakacyjna plaga 

Źródło:
TVN24

Tajfun Gaemi w czwartek lokalnego czasu uderzył we wschodnie wybrzeże Chin. Władze szacują, że dotkniętych przez żywioł jest ponad 600 tysięcy osób. Ogłoszo drugi najwyższy poziom alarmu powodziowego. Wcześniej przeszedł przez Tajwan i Filipiny, gdzie zginęło ponad 20 osób.

Setki tysięcy ewakuowanych, odwołane loty. Sytuacja "ponura i skomplikowana"

Setki tysięcy ewakuowanych, odwołane loty. Sytuacja "ponura i skomplikowana"

Źródło:
PAP, BBC, AP

Utrudnienia na drugiej linii metra. Z powodu pozostawionego bagażu zamknięte zostały trzy stacje na Targówku.

Porzucony bagaż w metrze. Trzy stacje zamknięte

Porzucony bagaż w metrze. Trzy stacje zamknięte

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Z powodu upału w marokańskim mieście Bani Mallal w ciągu 24 godzin zmarło 21 osób - podał w czwartek resort zdrowia. W środę w tym regionie temperatura sięgała 48 stopni Celsjusza.

21 zgonów w 24 godziny w jednym mieście. Przez upał

21 zgonów w 24 godziny w jednym mieście. Przez upał

Źródło:
PAP, africanews.com

Większość Polaków opowiada się za związkami partnerskimi osób tej samej płci – wynika z sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Instytut o stosunek do związków partnerskich pyta od 2011 roku. W miarę upływu czasu sprzeciw słabł, a obecnie wynik sondażowy jest ponad dwukrotnie wyższy niż 13 lat temu. Materiał magazynu "Polska i Świat". Całe wydanie dostępne w TVN24 GO.

Pierwszy raz w historii taki wynik w sondażu CBOS

Pierwszy raz w historii taki wynik w sondażu CBOS

Źródło:
TVN24

W okolicy Miejsca Obsługi Podróżnych trasy S3 przy Wysokiej Gryfińskiej (woj. zachodniopomorskie) znaleziono niewybuch z okresu II wojny światowej. W piątek odbędzie się akcja przeniesienia ładunku. Konieczna była ewakuacja mieszkańców miejscowości Chlebowo. Do odwołania zamknięto trasę S3 od węzła Gryfino do węzła Szczecin Klucz w obu kierunkach.

Znaleziono niewybuch z czasów II wojny światowej. Ewakuacja mieszkańców, zamknięta S3

Znaleziono niewybuch z czasów II wojny światowej. Ewakuacja mieszkańców, zamknięta S3

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Znana prokurator Marzena Kowalska chce odejść w stan spoczynku, czyli na prokuratorską emeryturę. To ona jest szefową Zespołu Śledczego nr 2 zajmującego się nieprawidłowościami ekipy Zbigniewa Ziobry w Funduszu Sprawiedliwości. Powód jej wnioskowanego odejścia to "przyczyny osobisto-rodzinne". Adam Bodnar, prokurator generalny, chce jednak jeszcze porozmawiać z prokuratorką o jej decyzji - dowiadują się dziennikarze "Superwizjera" i tvn24.pl.

Rozpracowuje Fundusz Sprawiedliwości. Chce odejść

Rozpracowuje Fundusz Sprawiedliwości. Chce odejść

Źródło:
tvn24.pl

Rozpoczęły się prace związane z likwidacją tunelu pod ulicą Marszałkowską. To pierwszy etap przebudowy rejonu Złotej i Zgody. Urzędnicy deklarują, że za dwa lata to miejsce zmieni się nie do poznania - auta zastąpią szpalery drzew i ogródki restauracyjne.

Zasypują tunel w centrum Warszawy

Zasypują tunel w centrum Warszawy

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Przedstawiciele ukraińskich służb zaangażowanych w projekt o nazwie "Chcę do swoich" ogłosili, że rosyjscy kolaboranci, skazani na Ukrainie za współpracę z okupantem, uzyskali możliwość wyjazdu do Rosji w ramach wymiany na więzionych tam obywateli ukraińskich. Od początku wojny z Rosją odbyły się 54 wymiany jeńców, w ramach których na Ukrainę powróciło 3405 osób.

Uruchamiają projekt "Chcę do swoich". Kolaboranci mogą wyjechać do Rosji

Uruchamiają projekt "Chcę do swoich". Kolaboranci mogą wyjechać do Rosji

Źródło:
PAP

Nie jest jasne, czy Donald Trump został postrzelony, czy to odłamek telepromptera "drasnął ucho" byłego prezydenta - zeznał dyrektor FBI Chris Wray w Kongresie USA. Sam Trump mówił podczas pierwszego wiecu po nieudanym zamachu, że "przyjął kulę za demokrację".

Co zraniło Trumpa? Nowa hipoteza FBI 

Co zraniło Trumpa? Nowa hipoteza FBI 

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda nie wypełnia swojej konstytucyjnej roli - mówił w "Faktach po Faktach" w TVN24 minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. Jak powiedział, głowa państwa nie podaje podstawy prawnej dla odmowy podpisywania odwołań i nominacji ambasadorskich. Mówiąc o Marku Magierowskim, który chce miliona złotych od MSZ-tu, Sikorski stwierdził, że "liczył na jego profesjonalizm". - Wybrał inną drogę. Szkoda - dodał.

Sikorski: nie mogę prowadzić polityki kadrowej MSZ na podstawie PiS-owskich urojeń

Sikorski: nie mogę prowadzić polityki kadrowej MSZ na podstawie PiS-owskich urojeń

Źródło:
TVN24

Po poniedziałkowym zdarzeniu w Lasku Bródnowskim 26-letni mężczyzna usłyszał zarzut uszkodzenia ciała dwóch nastolatków. To nie koniec tej sprawy. Do sądu rodzinnego i dla nieletnich policjanci doprowadzili 15-latka i 16-latka oraz ich 13-letnią koleżankę. Dziewczyna trafiła do ośrodka wychowawczego. 

Zarzuty i nadzór kuratora dla nastolatków. Ich 13-letnia koleżanka trafiła do ośrodka wychowawczego

Zarzuty i nadzór kuratora dla nastolatków. Ich 13-letnia koleżanka trafiła do ośrodka wychowawczego

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Przy użyciu sztucznej inteligencji z wykorzystaniem kompilacji archiwalnych, pokolorowanych zdjęć powstał film o Warszawie. Ma pokazywać, jak wyglądało miasto przed drugą wojną i w trakcie okupacji. Eksperyment wzbudził ogromne zainteresowanie w sieci. Jednak eksperci alarmują, że produkcja może wprowadzać w błąd. Materiał Ewy Wagner z magazynu "Polska i Świat" w TVN24.

Film o dawnej Warszawie stworzony przez sztuczną inteligencję. Eksperci: to groźne

Film o dawnej Warszawie stworzony przez sztuczną inteligencję. Eksperci: to groźne

Źródło:
TVN24

IMGW ostrzega przed burzami, które mogą pojawić się w ciągu dnia. Alarmy obowiązują na krańcach wschodnich kraju. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Niespokojnie w dwóch województwach. Ostrzeżenia IMGW

Niespokojnie w dwóch województwach. Ostrzeżenia IMGW

Źródło:
tvnmeteo.pl