Mówi się o niej "najsłynniejsza nieznana artystka świata". Sławę przyniosło jej małżeństwo z Johnem Lennonem, szacunek - awangardowe filmy i performensy.
Podczas jednego ze swoich najbardziej znanych performensów Yoko Ono siadała na podłodze, a wokół niej zbierali się widzowie z nożyczkami w dłoniach. Każdy z nich podchodził i odcinał kawałek ubrania artystki, aż została ona zupełnie naga. Przebieg akcji zależał od nastroju i zaangażowania widzów, zdarzało się, że niektórzy z furią cięli ubrania Ono na kawałeczki. Tytuł tej przeprowadzonej pierwszy raz w 1964 roku akcji "Cut Piece" czyli "utnij kawałek" był zarazem instrukcją dla widzów, jak zresztą wiele innych prac 82-letniej Yoko Ono, jednej z pionierek awangardowego performensu.
Owocowe dzieła sztuki
W innej słynnej pracy, czyli książce "Grapefruit" z 1964 roku, Yoko Ono umieściła ponad 100 instrukcji dla czytelników, brzmiących podobnie do sentencji Zen: "Ukryj się, póki wszyscy nie wrócą do domu. Ukryj się, póki wszyscy o tobie nie zapomną. Ukryj się, póki wszyscy nie umrą". Z kolei "Apple" z 1966 roku to ustawione na cokole z pleksiglasu jabłko.
Te oraz sto dwadzieścia innych prac, eksperymentalnych filmów, zarejestrowanych performensów oraz szkiców można obejrzeć na wystawie "Yoko Ono: One Woman Show, 1960-1971". To pierwszy tak obszerny przegląd twórczości artystki. Jej prace ułożone są jednocześnie w porządku chronologicznym i tematycznym - każdy ze zwiedzających może sobie ułożyć własną ścieżkę zwiedzania, co jest zresztą zgodne z artystyczną filozofią Yoko Ono, zapraszającą widzów do współtworzenia jej sztuki.
Awangarda i muzyka z ciszy
Yoko Ono urodziła się i wychowała w Japonii, była pierwszą kobietą przyjętą na wydział filozofii Uniwersytetu w Gakushūin w 1951 roku. Zrezygnowała z nauki po kilku miesiącach i wyjechała do mieszkających w Stanach Zjednoczonych rodziców, ale przeprowadziła się do Ameryki dopiero w pierwszej połowie lat 60.
Ono dołączyła wtedy do nowojorskiej awangardy, luźno współpracowała między innymi ze słynną wówczas grupą Fluxus. Mistrzem Ono był kontrowersyjny muzyk John Cage, który komponował utwory z... ciszy lub dźwięków płynących z radioodbiorników.
Ono i on
W 1966 na jednej ze swoich wystaw poznała Johna Lennona. W trakcie małżeństwa z nim, Yoko Ono stworzyła jedną z najmłodszych prac pokazywanych w MoMA, czyli manifesty "Bed-in" (para leżała dwa tygodnie w łóżku) oraz "WAR IS OVER! if you want it" (plakaty z napisami tej treści zawisły w dwunastu miastach Ameryki), zorganizowane przeciwko wojnie w Wietnamie.
Wystawa "Yoko Ono: One Woman Show, 1960-1971" jest czynna dla publiczności od 17 maja do 7 września 2015 roku w MoMA w Nowym Jorku.
Autor: sol/ja / Źródło: tvn24.pl, materiały prasowe