Doniesienia o mobbingu w samorządowej placówce i dwie kontrole

Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon zostało oddane do użytku w czerwcu, a na jego otwarciu przemawiał noblista w dziedzinie fizyki sir Roger Penrose. Budowa opóźniła się niemal o rok (wcześniej otwarcie zapowiadano na sierpień 2023). Wewnątrz znajdują się między innymi wystawa z urządzeniami interaktywnymi, laboratoria, pracownie edukacyjne i przestrzeń konferencyjna.

"Cogiteon będzie rozbudzać zamiłowanie do nauki, pomagać zrozumieć świat, budować postawę kreatywności, otwartości i nawyk samodzielnego myślenia" - czytamy na stronie centrum.

Relacje pracowników Cogiteonu, opublikowane przez portal Interia.pl, brzmią dużo mniej optymistycznie. Ich bohaterką jest wicedyrektorka jednostki, Aneta Wądrzyk. Współpracownicy zarzucają jej, że wulgarnie ich wyzywała, wyrywała z rąk dokumenty przyniesione do działu kadr i telefony, a płaczącej podczas konfrontacji pracownicy zabraniała wyjść do łazienki i wyśmiewała się z niej.

Miała też chwalić się, że osobiście udaremniła przyjazd karetki do nieprzytomnej kobiety (według dziennikarzy: po zażyciu nieustalonych tabletek oraz alkoholu), znalezionej na terenie centrum – wszystko po to, by uniknąć "prokuratury na głowie".

Zapytaliśmy o tę sytuację Piotra Szymańskiego, dyrektora Cogiteonu, który potwierdził, że dotyczyła ona osoby pracującej w centrum i miała miejsce podczas dyżuru Anety Wądrzyk.

"Z pozyskanych przeze mnie informacji wynika, że w momencie przybycia Pani A. Wądrzyk na miejsce zdarzenia, od wezwania karetki przez pracownika ochrony minęło już ponad 40 min. W tym momencie osoba ta była już świadoma i był z nią kontakt, a z poszlak wynikało, że była ona prawdopodobnie po spożyciu alkoholu (pusta butelka po wódce w pomieszczeniu). Pani Dyr. Wądrzyk w związku z tym zdecydowała o odwołaniu karetki, uznając jej przyjazd w tym momencie za niezasadny. Osoba ta została odwieziona do domu (na jej prośbę), po tym incydencie złożyła wniosek o rozwiązanie umowy o pracę" - czytamy w mailu, przesłanym do naszej redakcji przez Szymańskiego.

Cytowani w tekście pracownicy mówią też o próbach zgłoszenia problemów z wicedyrektorką, jednak dyrektor Piotr Szymański miał stwierdzić, że jeśli chodzi o Wądrzyk, to "nie ma sensu zaczynać rozmowy", oraz że "gdyby on przejmował się wszystkim, co o nim mówią, nie byłby dyrektorem". To miała być reakcja na skargę pracownika o tym, że przełożona obrzuca go wyzwiskami.

Pytany przez tvn24.pl o przytaczane sytuacje dyrektor Cogiteonu odpisał: "Pracownicy przed publikacją Interii nie zgłaszali pracodawcy opisywanych w artykule zachowań/sytuacji. Rozmowy, indywidulane lub na spotkaniach, w których brałem udział, dotyczyły bieżących spraw merytorycznych oraz organizacji pracy i przekazywania informacji (w tym sposobu ich przekazywania)". Zaznaczył też, że w tym roku zatrudnienie w instytucji zwiększyło się ponad dwukrotnie, przeprowadzono także zmianę struktury organizacyjnej, przez co "zdarzają się sytuacje chaosu informacyjnego, nieprecyzyjnych poleceń itd.". Szymański zapewnił, że w takich sytuacjach dyrekcja i kierownicy komórek próbowali reagować na bieżąco.

"Zdania odnoszącego się do Pani Wądrzyk w ogóle sobie nie przypominam" – dodał. Potwierdził, że po publikacji artykułu kilkoro pracowników złożyło formalne zgłoszenia dotyczące opisywanych w nim sytuacji.

Obecnie, jak przekazał Małopolski Urząd Marszałkowski, w Cogiteonie trwają dwie kontrole – wewnętrzna, prowadzona przez dyrektora Szymańskiego, oraz zewnętrzna - z Urzędu Marszałkowskiego, który zarządza centrum jako instytucją. Jak tłumaczy rzeczniczka UM Magdalena Opyd, urząd nie ma bezpośredniego wpływu na pracowników placówki, poza jej dyrektorem.

Piotr Szymański, pytany o podjęte kroki, przekazał, że "zgłoszenia pracowników zostaną rozpatrzone zgodnie z procedurą antymobbingową", potwierdził też kontrolę z urzędu marszałkowskiego.

Opyd w przesłanym do naszej redakcji oświadczeniu przekonuje, że "nieprawdą jest jakoby zarząd województwa małopolskiego był informowany na bieżąco o niestosownych zachowaniach pani Anety Wądrzyk względem pracowników".

Według komunikatu UM dowiedział się o sprawie 13 i 14 lipca, kiedy na tamtejsze skrzynki trafił anonimowy list, podpisany "Pracownicy Cogiteonu".

"W jego wyniku już 15 lipca (poniedziałek) odbyło się spotkanie dyrekcji placówki z członkiem zarządu odpowiedzialnym za obszar małopolskiej kultury, niezwłocznie zostało wszczęte postępowanie wyjaśniające mające na celu zbadanie sytuacji oraz zlecona została kontrola doraźna" – podaje urząd. Zakres kontroli to mobbing (w terminie niezwłocznym) oraz zamówienia publiczne i umowy partnerskie zawierane przez instytucję na realizację współpracy w zakresie wydarzeń (do końca 2024 roku).

"Kontrola w powyższym zakresie jest już realizowana przez Biuro Audytu i Kontroli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego" – przekazała rzeczniczka.

Podała też, że Aneta Wądrzyk przebywa obecnie na urlopie, co potwierdził dyrektor placówki. Z tego względu nie udało nam się skontaktować z wicedyrektorką - w jej imieniu wypowiadał się dyrektor.

Po doniesieniach medialnych sprawą zainteresowała się także posłanka Razem Daria Gosek-Popiołek. "Przywołane sytuacje: upokarzanie pracowników, nękanie ich, noszą znamiona mobbingu. Zwłaszcza, że w artykule pracownicy podkreślają, że działania pani dyrektor Wądrzyk wywoływały u nich określone skutki: utratę pewności siebie, zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, stres, a także poczucie lęku. W przypadku instytucji kultury, której organizatorem jest samorząd, tym bardziej powinniśmy wymagać stosowania się do kodeksu pracy, szczególnej dbałości o warunki pracy i prawidłowe relacje między podwładnymi a dyrekcją, a wreszcie poszanowania godności każdego pracownika" – stwierdziła polityczka w opublikowanym we wtorek oświadczeniu. Złożyła zawiadomienie w tej sprawie w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Krakowie.

Aneta Wądrzyk, podobnie jak była premier Beata Szydło, pochodzi z Brzeszcz. To tam zaczęła się jej urzędniczo-polityczna kariera. Pełniła między innymi kierownicze stanowisko w lokalnym centrum kultury. Później była dyrektorką Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie.

Była premier skomentowała sprawę Cogiteonu. "Co do osoby, która budzi kontrowersje, to liczę na odpowiednie zachowanie jej obecnego kierownictwa. Dla nieodpowiednich zachowań nie może być tolerancji" - napisała europosłanka PiS.

Jednocześnie oświadczyła, że informacje o "rzekomej 'protekcji' i 'asystentce' to wyssane z palca brednie".

Warto zauważyć, że karierę w Brzeszczach również zaczęła inna postać związana z Cogiteonem – Iwona Gibas, była dyrektorka biura poselskiego Beaty Szydło. Obecnie w Urzędzie Marszałkowskim jest odpowiedzialna za kulturę i została zaproszona na otwarcie centrum. Jak potwierdziła rzeczniczka UM, Gibas była obecna podczas spotkania w sprawie mobbingu w Cogiteonie.