Niemieccy naukowcy w ramach badań łaskotali szczury, by sprawdzić, w której części ich mózgów znajduje się ośrodek odpowiedzialny za zabawę. Jak ustalili, kluczową rolę odgrywa tu istota szara okołowodociągowa (PAG). - Spodziewałem się, że PAG okaże się interesujący, ale nie aż do tego stopnia - powiedział cytowany przez "Scientific American" neuronaukowiec Sergio Pellis.
Badania przeprowadzone przez naukowców z Centrum Neuronauk Obliczeniowych w Bernstein opisał m.in. "Scientific American". Łaskotanie szczurów i przyglądanie się ich zabawie miało pozwolić na ustalenie, w której części ich mózgów znajduje się ośrodek odpowiedzialny za zabawę. Portal CNN w środę udostępnił nagranie naukowców, na którym słychać dźwięki wydawane przez szczury podczas łaskotek.
Ośrodka odpowiedzialnego za zabawę badacze nie znaleźli w korze mózgowej, postanowili więc szukać go w pniu mózgu. I jak się okazało, szczury znacznie ograniczyły wydawanie dźwięków i zabawę, zarówno z ludźmi, jak i innymi szczurami, kiedy badacze wyłączyli istotę szarą okołowodociągową (PAG).
Niemieccy badacze wskazują, że PAG to "najbardziej prymitywna część mózgu". Stąd wniosek, że zabawa jest czymś praktykowanym przez zwierzęta od dawien dawna. Jedna z autorek nowych badań, Natalie Gloveli przyznała, że już wcześniejsze badania wykazały, że wiele innych obszarów mózgu moduluje i zmienia zachowanie szczurów podczas zabawy. Ale dopiero ostatnie badania sugerują, że działanie PAG jest konieczne, by gryzonie bawiły się i reagowały na łaskotki - podkreśliła.
Zabawa jako reakcja na przetrwanie?
- Spodziewałem się, że PAG okaże się interesujący, ale nie aż do tego stopnia - powiedział cytowany przez "Scientific American" Sergio Pellis, neuronaukowiec z University of Lethbridge w Albercie, niezaangażowany w ostatnie badania. - Najwyraźniej nie tylko przekazuje informacje, ale robi też coś więcej - dodał. Jednak "rozstrzygnięcie, czy zabawa jest również podstawową reakcją na przetrwanie, jest trudne" - zauważa Gloveli. - To bardzo interesująca koncepcja do przemyślenia, bo wszyscy wiemy z własnego doświadczenia, że zabawa to dla ludzi coś instynktownego - dodała.
Szczurze łaskotki
Szczury, podobnie jak ludzie, potrafią czerpać radość z łaskotek. Shimpei Ishiyama i Michael Brecht z Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie dowiedli tego przed kilkoma laty, przy okazji wykorzystując nowoczesną technologię do słuchania odgłosów, jakie wydają szczury podczas łaskotek. Na co dzień nie jesteśmy w stanie usłyszeć ultradźwięków wydawanych przez gryzonie: zakres słyszalnych przez człowieka dźwięków waha się w zakresie od około 20 Hz do 20 kHz, a szczury wydają dźwięki o wyższej częstotliwości, zazwyczaj na poziomie 20-100 kHz. Badacze przekonwertowali odgłosy wydawane przez gryzonie do niższych częstotliwości tak, by były słyszalne przez człowieka. Okazało się, że szczury poddawane łaskotkom wydawały z siebie dźwięki, które można by porównać do śmiechu.
W ramach badań Ishiyamy i Brechta szczury były nie tylko łaskotane po różnych częściach ciała, ale także na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich, nazywany gargalesis, to energiczny dotyk, który u różnych gatunków zazwyczaj skutkuje śmiechem lub ruchem. Drugi rodzaj łaskotek to knismesis, określany przez naukowców jako "lekki dotyk niewywołujący śmiechu". Szczury reagowały na oba rodzaje łaskotania i to na kilka sposobów.
Źródło: Scientific American, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock