Tak papież Franciszek zreformował finanse Watykanu

PAPIEŻ FRANCISZEK NIE ŻYJE - WYDANIE SPECJALNE W TVN24

Wkrótce po tym, jak Jorge Mario Bergoglio został papieżem Franciszkiem w 2013 roku, argentyński kardynał przyjrzał się finansom Watykanu - i nie był zadowolony z tego, co zobaczył - opisała agencja.

- Och, jak bardzo chciałbym Kościoła ubogiego i dla ubogich - mówił w marcu 2013 roku papież Franciszek.

Po dekadach skandali i zarzutów o pranie pieniędzy, Stolica Apostolska znajdowała się w finansowym nieładzie - wskazał Bloomberg.

Dodał, że już na początku swojego pontyfikatu papież Franciszek powołał komisję, która miała zaproponować reformy dla Instytutu Dzieł Religijnych (IOR - po wł. Istituto per le Opere di Religione). Ta instytucja nieoficjalnie nazywana jest Bankiem Watykańskim.

Instytut został założony w 1942 roku, by zarządzać finansami duchowieństwa i organizacji kościelnych na całym świecie, pod nadzorem komisji kardynałów w Rzymie.

Na przestrzeni lat IOR był uwikłany w liczne skandale, takie jak upadek w latach 80. Banco Ambrosiano czy zajęcie w 2010 roku przez włoskich prokuratorów 23 milionów euro z konta zarejestrowanego na IOR z podejrzeniem prania pieniędzy - opisał Bloomberg.

Wskazał, że to właśnie za pontyfikatu Franciszka Bank Watykański zaczął po raz pierwszy publikować roczne raporty i otrzymał nową strukturę zarządzania, z bardziej rygorystycznym nadzorem zewnętrznym. Watykan wprowadził regulacje, które miały dostosować bank do międzynarodowych standardów finansowych, co doprowadziło do zamknięcia tysięcy kont.

- Papież nadążał za duchem czasu. Przez zbyt długi czas IOR był chroniony przed zasadami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i przejrzystości, które obowiązywały inne instytucje finansowe. Kościół musi dawać dobry przykład - stwierdził Francesco Di Ciommo, profesor prawa finansowego na Uniwersytecie Luiss Guido Carli w Rzymie, zacytowany przez Bloomberga.

Mimo wysiłków papieża okiełznanie finansowych nieprawidłowości w Kościele pozostaje wyzwaniem. W 2022 roku watykański sąd potwierdził wyrok skazujący dwóch byłych dyrektorów IOR za nadużycia w banku.

W 2023 roku kardynał został skazany na ponad pięć lat więzienia za niewłaściwe zainwestowanie 200 milionów dolarów funduszy Stolicy Apostolskiej w fundusz hedgingowy prowadzony przez włoskiego biznesmena. Afera zakończyła się wyprzedażą luksusowej nieruchomości w londyńskiej dzielnicy Chelsea, co przyniosło Watykanowi stratę ponad 100 milionów dolarów.

- Wiele zrobiono, ale zawsze jest pole do poprawy - ocenił Federico Niglia, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie dla Cudzoziemców w Perugii.

Stolica Apostolska scentralizowała swoje inwestycje, nakazując wszystkim swoim jednostkom przekazanie aktywów nowo utworzonemu zarządcy kontrolowanemu przez Kościół. Celem, jak stwierdził Watykan, jest zapewnienie, że fundusze są zarządzane "zgodnie z zasadami Kościoła i przyczyniają się do bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego świata" - wskazał Bloomberg.

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek rano, o czym poinformował kardynał Kevin Farrell w komunikacie podanym przez watykańskie biuro prasowe. Miał 88 lat.

Czytaj więcej: Papież Franciszek nie żyje >>>