Węgierski scenariusz w Polsce? "Po wyborach ceny wystrzelą"

Źródło:
TVN24 Biznes
Obajtek: na rynku mogłaby wybuchnąć panika
Obajtek: na rynku mogłaby wybuchnąć panikaTVN24
wideo 2/4
Obajtek: na rynku mogłaby wybuchnąć panikaTVN24

O tym przecież mówił prezes Orlenu Daniel Obajtek, nawiązując do scenariusza węgierskiego. A i tak jego spółka to zrobiła - zauważa w rozmowie z TVN24 Biznes Sławomir Dudek, prezes i założyciel Instytutu Finansów Publicznych, pytany o obecną sytuację na rynku paliw. Jak przypomina, na Węgrzech wprowadzono limity cen paliw, a następnie rząd był zmuszony do jego zniesienia. -Zabrakło na stacjach paliwa, tak jak dziś w Polsce - dodaje ekonomista.

Jeszcze na początku 2023 roku Daniel Obajtek, szef Orlenu, przekonywał, że koncern nie może obniżyć cen paliw, bo stałoby się to, co na Węgrzech, gdzie rząd wprowadził, a później nagle zrezygnował z ustalenia maksymalnej ceny litra benzyny i oleju napędowego.

- Słyszeliście państwo kilka miesięcy temu, że paliwa powinny być regulowane i kosztować 5 złotych za litr. Gdybyśmy regulowali ceny, to nie płynąłby import do Polski. Podawałem przykład gospodarki węgierskiej i nie pomyliłem się. Tam tak się stało. Ręczne sterowanie doprowadziło do braków paliwa - stwierdził szef kontrolowanego przez państwo giganta.

Czytaj także: "Awarie" przy dystrybutorach. Oto co kazał stacjom pisać Orlen

Węgry wprowadziły w połowie listopada 2021 roku, przed wyborami parlamentarnymi, limit cen paliwa - benzyna 95-oktanowa oraz olej napędowy nie mogły kosztować więcej niż 480 forintów (wówczas około 6,05 zł) za litr. Następnie w kolejnych krokach zawężano grupę kierowców, którzy mogli tankować po niższych cenach.

W końcu w grudniu 2022 roku, pół roku po wygranych przez Viktora Orbana wyborach, rząd Węgier zniósł limit cen na paliwo. Stało się to na wniosek węgierskiego koncernu MOL, po tym, jak paniczne zakupy i kłopoty z importem doprowadziły do niedoborów paliw w całym kraju. Spółka energetyczna wskazywała, że na krajowym rynku paliw wystąpiła "sytuacja krytyczna". Tuż po zniesieniu limitu ceny paliw mocno wzrosły.

Ceny oleju napędowego wzrosły o jedną trzecią

Sławomir Dudek, prezes i założyciel Instytutu Finansów Publicznych oraz były dyrektor Departamentu Polityki Makroekonomicznej w Ministerstwie Finansów, w rozmowie z TVN24 Biznes przypomina, że na Węgrzech rząd zamroził ceny wielu produktów, w tym właśnie paliw.

- Nie było nawet chętnych, aby sprzedawać produkty po tak niskich cenach. Zabrakło na stacjach paliwa tak, jak dziś w Polsce. Na kilka miesięcy przed wyborami ceny były stabilne, niskie i sterowane przez rząd, a po wyborach rząd nie mógł sobie pozwolić na zamrożenie cen. Gospodarka była rozregulowana, z czarnym rynkiem, z wykupywaniem towarów, robieniem zapasów. Po wyborach ceny oleju napędowego wzrosły o jedną trzecią, benzyny o 24 procent, a ceny prądu nawet o 65 procent - wylicza.

Jego zdaniem ten scenariusz jest realny w Polsce. - Patrząc na rynek paliw i to, co mówią analitycy czy globalne firmy działające na rynku paliw, które alarmują, że coś nienaturalnego dzieje się z cenami, ten scenariusz jest identyczny. Już mamy przecież tabliczki z "awarią dystrybutorów", brakuje paliwa - zwraca uwagę.

Jak dodaje, "Orlen jako monopolista decyduje o rynku, sztucznie zaniża ceny". - Po wyborach ceny wystrzelą. Ceny są zaniżone od 20 do 30 procent. Jeśli dzisiaj olej napędowy kosztuje około 6,20 złotych, to po wyborach może kosztować około 8,40 złotych - ocenia ekonomista.

Czytaj także: Problemy karetek z tankowaniem. "Ratownicy jeździli i szukali paliwa"

"Dowiemy się wszystkiego po wyborach"

Sławomir Dudek wskazuje, że podobieństw do scenariusza węgierskiego jest więcej. - W Polsce mamy zamrożony VAT na żywność. Kolejne rzeczy to centralne sterowanie cenami firm państwowych, które świadczą jakieś usługi powszechne. Był przecież przypadek z koleją, która na podstawie rachunku ekonomicznego podwyższyła ceny biletów, a premier kazał wycofać tę podwyżkę. Podobnie jest z autostradami. To wiemy, ale jest pytanie, ilu rzeczy nie wiemy? - mówi.

Stwierdza, że "scenariusz węgierski uczy nas tego, że nie da się zatrzymać nurtu rzeki". - Procesy inflacyjne są silne i nie da się ich zatrzymać centralnym sterowaniem. W PRL tak robiono i skończyło się tragicznie. Sterowanie cenami jest czasowe, to oszustwo, żyjemy w wirtualnym świecie inflacji. Powiem szczerze, że nie wiem, jaka jest prawdziwa inflacja. Dowiemy się wszystkiego po wyborach - wyjaśnia Sławomir Dudek.

W jego ocenie "tymi działaniami powinien się zająć Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Urząd Regulacji Energetyki, ale oni siedzą cicho".

- Orlen przecież jako monopolista na rynku wykańcza małe stacje benzynowe, bo na siłę utrzymuje niską cenę paliwa, a przecież import jest o 20 czy 30 procent droższy - zauważa. - Takie sterowanie buduje rynek spekulacji, ludzie robią zapasy. Co się stanie na stacjach benzynowych, jak ludzie się dowiedzą, że koniec z obniżkami benzyny, ze ceny wracają do rynkowych poziomów? Będzie armagedon - dodaje.

Czytaj także: "Widzę naszego lokalnego polityka, jak podejrzanie tankuje paliwo do beczek". Poseł PiS przyłapany na stacji paliw

Bitwy o paliwo

Dodaje, że na Węgrzech tak się stało wtedy, kiedy wyciekła informacja o końcu niskich cen. - Cały weekend ludzie stali w kolejkach i była walka, bitwy o paliwo - przypomina.

- To jest mocna deregulacja procesów, spekulacja, przekręty, i o tym przecież mówił Daniel Obajtek, nawiązując do scenariusza węgierskiego. A i tak jego spółka to zrobiła. Będą tego wielkie konsekwencje, bo brak konkurencji na rynku paliw zaraz dobije inne branże. Cała gospodarka jest zaburzona, bo paliwo jest kluczowym produktem - mówi Sławomir Dudek.

- To jest ogromne uderzenie w funkcjonowanie gospodarki - dodaje.

Sam Orlen przekonuje, że dostawy paliw na stacje realizowane są na bieżąco. W piątkowym komunikacie zapewniono, że firma dysponuje odpowiednią ilością paliw, by zaspokoić potrzeby klientów. Wcześniej Orlen zapowiadał także, że nie przewiduje zmiany polityki cenowej przy sprzedaży paliw.

Czytaj też: Ekonomista o słowach Kaczyńskiego. "Powiedziałbym, że jest dokładnie odwrotnie"

Autorka/Autor:Joanna Rubin

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: tvnwarszawa.pl/ Artur Węgrzynowicz

Pozostałe wiadomości

Ulga mieszkaniowa, umożliwiająca niepłacenie podatku przy sprzedaży mieszkania przed upływem pięciu lat od jego zakupu, zostanie ograniczona. Projekt w tej sprawie przygotował resort finansów.

Rewolucja w uldze podatkowej. Jest projekt

Rewolucja w uldze podatkowej. Jest projekt

Źródło:
PAP

Senat przyjął w środę bez poprawek ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. Teraz ustawa trafi do prezydenta.

Jest decyzja Senatu w sprawie cen prądu

Jest decyzja Senatu w sprawie cen prądu

Źródło:
PAP

Wiceministra klimatu Anita Sowińska poinformowała, że system kaucyjny ruszy 1 października. Podkreśliła, że część sieci handlowych jest już w pełni przygotowana do jego uruchomienia, a cały proces stopniowego wdrażania systemu potrwa kilka miesięcy.

Duże zmiany dla klientów, kary dla sklepów

Duże zmiany dla klientów, kary dla sklepów

Źródło:
PAP

Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas oświadczyła, że nowe sankcje muszą być wycelowane w rosyjskie banki, firmy energetyczne, giełdy kryptowalut i statki floty cieni. Jak powiedziała, ataki dronów na Polskę i Rumunię pokazały, że Rosja testuje Zachód, a jeśli wyczuje słabość, będzie kontynuować.

Szefowa unijnej dyplomacji: musimy uderzyć

Szefowa unijnej dyplomacji: musimy uderzyć

Źródło:
PAP

Wenecja w przyszłym roku ponownie wprowadzi opłatę za wstęp do miasta w przypadku jednodniowych wizyt turystów. Pobierana ona będzie przez 60 dni w roku.

Opłata za wstęp do miasta. Jest zapowiedź

Opłata za wstęp do miasta. Jest zapowiedź

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zaproponowała zawieszenie umowy o wolnym handlu z Izraelem ze względu na sytuację w Strefie Gazy. Chce też objąć sankcjami dwóch izraelskich ministrów. Aby propozycje weszły w życie, konieczna jest zgoda krajów Unii Europejskiej (UE).

Bruksela chce sankcji i zawieszenia wolnego handlu z Izraelem

Bruksela chce sankcji i zawieszenia wolnego handlu z Izraelem

Źródło:
PAP

We wtorek w chińskim Changchun, podczas przygotowań do pokazów lotniczych, dwa latające samochody zderzyły się ze sobą. Jeden z pilotów odniósł obrażenia, a maszyna, która runęła na ziemię, zajęła się ogniem.

Latający samochód w płomieniach. Doszło do kolizji

Latający samochód w płomieniach. Doszło do kolizji

Źródło:
CNN

Założona w 2020 roku firma Nothing Technologies pozyskała 200 milionów dolarów w kolejnej rundzie emisji akcji. Wycena spółki przekroczyła już 1,3 miliarda dolarów, a producent smartfonów zapowiada opracowanie nowej generacji urządzeń opartych na sztucznej inteligencji (AI).

Smartfony to przeżytek? Nowe urządzenia na horyzoncie

Smartfony to przeżytek? Nowe urządzenia na horyzoncie

Źródło:
Bloomberg

Ponad połowa badanych firm (56 procent) odnotowała wymierne korzyści finansowe dzięki wdrożeniu narzędzi AI - wynika z raportu EY. Jednocześnie pracownicy zwracają uwagę, że obok szans technologia ta niesie ze sobą również zagrożenia.

AI w firmach. "Ponowne przemyślenie sposobu, w jaki pracujemy"

AI w firmach. "Ponowne przemyślenie sposobu, w jaki pracujemy"

Źródło:
PAP

Miłosz Motyka skierował list do ministrów do spraw energii państw Unii Europejskiej. Zaapelował w nim o całkowite zakończenie importu rosyjskiej ropy naftowej do końca 2026 roku.

Motyka skierował list do ministrów energii państw Unii Europejskiej

Motyka skierował list do ministrów energii państw Unii Europejskiej

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformował o zakończeniu prac nad projektem programu "Mój Rower Elektryczny". "Po konsultacjach społecznych i szczegółowej analizie podjęto decyzję, że nabór wniosków nie zostanie uruchomiony" - poinformowano. Program miał mieć budżet 50 milionów złotych i ruszyć w 2025 roku.

Zamknęli program, zanim ruszył. Dopłat nie będzie

Zamknęli program, zanim ruszył. Dopłat nie będzie

Źródło:
tvn24.pl

W sierpniu opublikowano 247 tysięcy nowych ogłoszeń o pracę. To o 13 procent mniej niż przed rokiem - wynika z raportu Grant Thornton, monitorującego rynek pracy w Polsce. Wskazano, że najbardziej spadł popyt na marketerów oraz na pracowników fizycznych.

Rynek pracy. Jest prawie tak, jak w 2020 roku

Rynek pracy. Jest prawie tak, jak w 2020 roku

Źródło:
PAP

Ministerstwo Sportu i Turystyki w najbliższych paru tygodniach ma przedstawić założenia projektu ustawy dotyczącej regulacji najmu krótkoterminowego - pisze "Dziennik Gazeta Prawna". Dodaje, że Unia Metropolii Polskich apeluje o ograniczenie skali tego zjawiska.

Nadchodzą zmiany w najmie

Nadchodzą zmiany w najmie

Źródło:
PAP

Około 1600 turystów zostało we wtorek ewakuowanych ze stanowiska archeologicznego Machu Picchu w peruwiańskich Andach z powodu lokalnego protestu, który przerodził się w starcia z policją. Wśród ewakuowanych są między innymi Francuzi, Japończycy, Amerykanie, Polacy, Brazylijczycy, Niemcy i Portugalczycy - podała AFP.

Protest i starcia z policją. Polscy turyści wśród ewakuowanych

Protest i starcia z policją. Polscy turyści wśród ewakuowanych

Źródło:
PAP

Zambijscy rolnicy z regionu Pasa Miedzionośnego (Copperbelt) pozwali dwie spółki górnicze powiązane z chińskim rządem, domagając się 80 miliardów dolarów odszkodowania za skażenie środowiska. Przyczyną był wyciek toksycznych substancji z kopalni miedzi.

Masowe wymieranie ryb, woda niezdatna do picia. Żądają 80 miliardów dolarów

Masowe wymieranie ryb, woda niezdatna do picia. Żądają 80 miliardów dolarów

Źródło:
BBC

Dolar w odwrocie, akcje nieco w górę, a złoto bije nowy rekord - informuje Reuters. Dodaje, że rynki na świecie czekają na zapowiadaną obniżkę stóp procentowych przez Rezerwę Federalną oraz na sygnały dotyczące zakresu przyszłego luzowania polityki pieniężnej w USA.

Dolar blaknie, złoto błyszczy

Dolar blaknie, złoto błyszczy

Źródło:
Reuters

We wrześniu odnotowano poprawę zarówno obecnych, jak i przyszłych nastrojów konsumenckich w stosunku do poprzedniego miesiąca - podał Główny Urząd Statystyczny. Najnowsze badania GUS wskazują na lekkie przesunięcie oczekiwań konsumentów w kierunku niższej inflacji w Polsce względem poprzedniego miesiąca.

Konsumenci w lepszych nastrojach. Ważne dane

Konsumenci w lepszych nastrojach. Ważne dane

Źródło:
PAP

Obowiązek dotyczący jawności cen mieszkań obowiązuje od kilku dni. Mimo to do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wpłynęło już ponad tysiąc zgłoszeń o naruszeniach - informuje "Rzeczpospolita". Jak czytamy, zdarzają się kwoty w wysokości jeden złoty za lokal.

"Niektórzy deweloperzy stwierdzili, że chcą być sprytni albo dowcipni"

"Niektórzy deweloperzy stwierdzili, że chcą być sprytni albo dowcipni"

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto nie padła szóstka. Oznacza to, że kumulacja rośnie do trzech milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 16 września 2025 roku.

Wyniki losowania Lotto

Wyniki losowania Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Wtorkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. W Polsce najwyższe były wygrane czwartego stopnia. Kumulacje rośnie do 520 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 16 września 2025 roku.

Eurojackpot bez głównej wygranej. Gigantyczna kumulacja

Eurojackpot bez głównej wygranej. Gigantyczna kumulacja

Źródło:
tvn24.pl

Rzeźba "Tindaro" Igora Mitoraja została sprzedana za prawie siedem milionów złotych. Monumentalny brąz na początku września stanął przy placu Trzech Krzyży w Warszawie. Cena wywoławcza wynosiła 4 miliony złotych.

"Rekord, który cieszy, ale nie dziwi"

"Rekord, który cieszy, ale nie dziwi"

Źródło:
PAP

Chiny po raz pierwszy znalazły się w pierwszej dziesiątce najbardziej innowacyjnych państw świata według Global Innovation Index 2025. Na miejsce 11. spadły Niemcy - informuje CNN. Polska zajęła 39. miejsce na 139 analizowanych krajów.

Chiny wypchnęły Niemcy. Polska daleko

Chiny wypchnęły Niemcy. Polska daleko

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Przygotowywany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o stażach zakłada miedzy innymi wprowadzenie minimalnego miesięcznego świadczenia pieniężnego dla stażystów i objęcie ich ubezpieczeniem - wynika z informacji zamieszczonej we wtorek w wykazie prac legislacyjnych rządu.

Zakaz bezpłatnych staży. Jest projekt

Zakaz bezpłatnych staży. Jest projekt

Źródło:
PAP

Stany Zjednoczone znoszą ograniczenia wizowe dla obywateli Węgier, nałożone przez poprzednią amerykańską administrację - poinformowała we wtorek ambasada USA w Budapeszcie. Węgrzy od 30 września będą mogli korzystać z programu ruchu bezwizowego Visa Waiver Program.

Wjadą do USA bez wiz. "Kolejne poważne osiągnięcie"

Wjadą do USA bez wiz. "Kolejne poważne osiągnięcie"

Źródło:
PAP

Średnia emerytura w pierwszej połowie 2025 roku wyniosła 3986,91 złotego brutto - podał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To o 9,1 procent więcej niż w tym samym okresie 2024 roku.

Duży wzrost. Tyle wynosi przeciętna emerytura

Duży wzrost. Tyle wynosi przeciętna emerytura

Źródło:
PAP

Mario Draghi przestrzega Unię Europejską przed utratą konkurencyjności względem Państwa Środka i USA. - Chiny stały się jeszcze silniejszym konkurentem, zarówno na rynkach trzecich, jak i w obliczu amerykańskich ceł - uważa były szef Europejskiego Banku Centralnego (EBC).

Draghi ostrzega Europę. "Nie będzie w stanie"

Draghi ostrzega Europę. "Nie będzie w stanie"

Źródło:
PAP

Donald Trump poparł zniesienie trwającej od dekad praktyki podawania przez spółki publiczne wyników finansowych raz na kwartał - poinformował portal CNN. Podkreślił też, że ta zmiana oznaczałoby przebudowę amerykańskiej gospodarki.

Nowy pomysł Trumpa. "To byłaby radykalna zmiana"

Nowy pomysł Trumpa. "To byłaby radykalna zmiana"

Źródło:
CNN

Ministerstwo Finansów planuje objęcie akcyzą e-papierosów działających na zasadzie indukcji elektromagnetycznej. Informacja o tym pojawiła się we wtorek w kontekście przygotowywanej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym.

Akcyza na kolejny produkt. Plany ministerstwa

Akcyza na kolejny produkt. Plany ministerstwa

Źródło:
PAP

W sierpniu 2025 roku inflacja bazowa, liczona po wyłączeniu cen żywności i energii, wyniosła 3,2 procent - podał Narodowy Bank Polski. Ceny towarów i usług, czyli inflacja CPI, wzrosły w sierpniu o 2,9 procent rok do roku.

Inflacja bazowa. Nowe dane

Inflacja bazowa. Nowe dane

Źródło:
tvn24.pl

Zwrot kaucji powinien być w gotówce lub na kartę, choć operatorzy systemu mogą wprowadzić bony - wyjaśnił w komunikacie resort klimatu. Dodał, że takie rozwiązanie jest zgodne z prawem.

System kaucyjny od października. Resort o bonach

System kaucyjny od października. Resort o bonach

Źródło:
PAP