Rewolucja dla mieszkańców. "Nikt nie patrzył na konsekwencje"

Źródło:
PAP
Nowe zasady segregacji śmieci
Nowe zasady segregacji śmieciTVN24
wideo 2/4
Nowe zasady segregacji śmieciTVN24

- Mówimy o tym, że konsumenci, zgodnie z przepisami, powinni zadbać o segregację, ale oni muszą wiedzieć, jak sobie z segregacją poradzić - powiedziała dr Agata Rudnicka z Uniwersytetu Łódzkiego, pytana o nowy obowiązek dostarczania ubrań do lokalnych punktów zbierania odpadów komunalnych. Zmiana przepisów w tej sprawie weszła w życie na początku stycznia.

- Dodawanie kolejnej frakcji do systemu segregacji bez edukacji i bez społecznej świadomości, że to konieczność, nie spowoduje, że zaczniemy nagle rygorystycznie stosować się do przepisów. Powstanie ryzyko dodatkowego obciążenia dla środowiska - dzikie wysypiska czy dalsze przekierowanie tekstyliów na składowiska odpadów w odpadach zmieszanych - ocenia dr Agata Rudnicka, ekspertka z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.

Chodzi o przepisy, które od 1 stycznia 2025 r. wprowadziły obowiązek selektywnego zbierania tekstyliów i odzieży. To zadanie gmin, które jest realizowane w ramach Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). Każda gmina zobowiązana jest ustanowić przynajmniej jeden taki punkt na swoim terenie.

"Odpady tekstylne to poważny problem"

Ekspertka z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego przyznała w rozmowie, że o ile sama idea segregowania i zagospodarowywania śmieci jest ważna i potrzebna, bo odpady tekstylne to poważny problem w skali globalnej, to sposób, w jaki zorganizowano segregację, budzi wątpliwości, a system od strony logistycznej nie został albo przemyślany, albo przygotowany tak, jak powinien. Podkreśliła też, że potrzebna jest duża akcja edukacyjna.

- Konsument nie do końca wie, jak ma z takimi odpadami (tekstylnymi - red.) postąpić, jest pozbawiony wygodnych dla niego miejsc, w których mógłby pozostawić odpady, potrzebuje w dodatku czasu na zrozumienie wagi zagadnienia - wyjaśniła Rudnicka.

Zwróciła uwagę, że wokół prostej - wydawałoby się - sprawy, jaką jest wyselekcjonowanie konkretnej frakcji odpadów, pojawia się dużo znaków zapytania.

Przepisy zobowiązujące do segregacji odpadów tekstylnych nie przewidują na przykład dodatkowych pojemników na odpady tekstylne, co ułatwiłoby wydzielenie tej frakcji, jak to się stało wcześniej z plastikiem, papierem czy szkłem.

Gdzie się wyrzuca tekstylia

System ma działać tak, że użytkownik tekstyliów po ich wykorzystaniu powinien sam zebrać odpady u siebie w domu. Nie może ich wrzucać do kubła na odpady zmieszane, pod groźbą wyższych opłat za brak właściwej segregacji śmieci. Następnie należy odwieźć je do PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych).

To utrudnia segregację, rodzi opór przez wydzielaniem dodatkowej frakcji i rodzi zagrożenia, o których wspomniała ekspertka - że albo nadal odpady tekstylne będą trafiać do zbiorczego pojemnika, albo - jeśli gminy zaczną nakładać kary za niewłaściwą ich segregację, trafią do ogólnodostępnych śmietników w miastach, a być może także na dzikie wysypiska w parkach i lasach.

- Informacja o potrzebie segregowania kolejnej frakcji odpadów nie spotkała się z entuzjazmem społeczeństwa. Trudno też mówić o dobrym przygotowaniu samorządów w sferze upowszechniania informacji o tym, dlaczego jest to ważne i potrzebne. Jest też problem dostępności samej infrastruktury i miejsc zbiórki odpadów - powiedziała ekspertka.

Dodała, że zanim wprowadzono obowiązek segregowania tekstyliów, warto było zrobić kilka kroków wyprzedzających, uświadamiających i ułatwiających życie ludziom, żeby teraz ze spokojem obserwować, czy system działa czy nie i w jaki sposób go usprawniać. Według ekspertki zabrakło akcji informacyjnej, dlaczego segregacja jest tak istotna, co się dzieje z odpadem w czasie, kiedy my już go nie potrzebujemy, czy trafi on na składowisko, czy może zostanie w jakiś sposób wykorzystany ponownie.

- To jest system naczyń połączonych. Mówimy o tym, że konsumenci, zgodnie z przepisami, powinni zadbać o segregację, ale oni muszą wiedzieć, jak sobie z segregacją poradzić. Trudnością może być dla nas jako konsumentów znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie tekstylia nadają się do segregacji, a jakie nie i co to w ogóle są tekstylia. Potrzebna jest duża akcja edukacyjna na ten temat - powiedziała ekspertka.

"Dane nie pozostawiają złudzeń"

Dodała, że istotą jest współdziałanie wszystkich stron. Po stronie producentów leży zaangażowanie, by surowce były bardziej przyjazne dla środowiska, trwałe i nadające się do recyklingu. Z kolei od konsumentów można oczekiwać bardziej odpowiedzialnego korzystania z ubrań. Elementem zamykającym obieg byłyby zakłady, gdzie odzież można byłoby przerobić i naprawić z myślą o wydłużeniu jej życia oraz odzyskać surowiec do ponownego wykorzystania. To wymagałoby nowych wzorców i nawyków.

- Sama idea segregowania, chociaż ważna, nie odpowie na potrzebę zrównoważonej transformacji w branży tekstylnej zarówno w skali kraju, jak też globalnie. Dane nie pozostawiają złudzeń. Ponowne wykorzystanie zużytych zasobów to jedynie 0,3 procent surowców przy zużyciu 3,25 miliarda ton zasobów na potrzeby branży tekstylnej rocznie - skomentowała Rudnicka, powołując się na dane ze światowych raportów.

Dodała, że sama branża tekstylna nie jest przyjazna dla środowiska z wielu względów. Produkcja wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę i środki chemiczne (m.in. do barwienia tkanin), dużą emisję zanieczyszczeń czy odpady z produkcji, nie wspominając o narażeniu osób zatrudnionych w przemyśle tekstylnym na łamanie podstawowych praw człowieka.

Rudnicka oceniła, że dochodzenie do zrównoważonego rynku tekstyliów będzie długotrwałym procesem.

- Myślę, że presja regulatora i otoczenia sprawi, że będziemy mieli coraz więcej firm i coraz więcej technologii pozwalających odzyskiwać tekstylia dla przemysłu. Na razie jednak trudno mówić o skali odpadów do ponownego wykorzystania, biorąc pod uwagę parametry techniczne czy jakościowe. Hipotetycznie kilkadziesiąt procent odpadów tekstylnych nadaje się do ponownego przetworzenia, ale praktyka pokazuje, że jest to wielkość marginalna - powiedziała ekspertka.

"Wydaje się, że nikt nie patrzył na konsekwencje"

Przyznała, że niepokojąca jest niechęć ze strony samych konsumentów do segregacji odpadów tekstylnych; jej zdaniem to powinno mobilizować władze do takiej organizacji selektywnej ich zbiórki, by użytkownicy w naturalny sposób włączyli się w ten proces.

- Myślę, że zgadzamy się, że system od strony logistycznej nie został albo przemyślany, albo przygotowany tak, jak powinien. Przepisy zostały wdrożone, bo był moment, kiedy trzeba to zrobić, ale na segregację i przetwarzanie odpadów należy spojrzeć długookresowo. Wydaje się, że nikt nie patrzył na konsekwencje. Nie wiemy, jakie to będzie potencjalne obciążenie dla środowiska, ile odpadów trafi do systemu, a ile tekstyliów i jak często ludzie będą wyrzucać razem z innymi śmieciami, czy po prostu podrzucać lub pozbywać się ich w przypadkowych miejscach, dodatkowo zanieczyszczając środowisko. Myślę, że cały system gospodarki odpadami wymaga głębszej analizy - powiedziała Rudnicka.

Dodała, że wprowadzając nowe proekologiczne przepisy, należy korzystać z takiego sposobu komunikowania, który powoduje, że ludzie angażują się nie tylko dlatego, że trzeba się podporządkować nowym przepisom i z obawy przed karą (wyższe opłaty za śmieci przy braku selekcji śmieci), ale że czują pewien komfort związany z tym działaniem.

- Powinniśmy czuć, że mamy wsparcie władz, np. łatwy dostęp do pojemników w bliskim sąsiedztwie, a sama segregacja to naturalna czynność, a nie działanie pod przymusem. Cała nadzieja w rozwijaniu tej idei, czyli rozbudowaniu systemu logistycznego, który będzie powodował łatwość pozbywania się odpadów i dzięki temu będziemy je chętnie segregować - podsumowała dr Agata Rudnicka.

Co zalicza się do tekstyliów

Do tekstyliów zalicza się wszelkie rzeczy wykonane z tkaniny lub dzianiny, bez względu na to, czy są pochodzenia naturalnego, czy sztucznego. Nie są nimi tylko ubrania.

Należy tu wymienić różnego typu ścierki, firany, zasłony, koce, pościele, torby, buty, czy tapicerkę samochodową.

Co zalicza się do odpadów tekstyliówMinisterstwo Klimatu i Środowiska

Autorka/Autor:Pkarp/dap

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Grand Warszawski/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Prezydent Andrzej Duda zgromadził oszczędności w wysokości około 150 tysięcy złotych, około 400 euro i około 1500 dolarów amerykańskich - wynika z oświadczenia majątkowego opublikowanego przez Sąd Najwyższy. Prezydent posiada też lokal mieszkalny oraz działkę o powierzchni 325 metrów kwadratowych.

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Źródło:
PAP

W maju Rada Polityki Pieniężnej ponownie odrzuciła wniosek o podwyżkę stóp procentowych o 200 punktów bazowych, który poparła jedynie członkini RPP Joanna Tyrowicz, a pozostali obecni na posiedzeniu byli przeciw - podał Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące zanieczyszczenia pałeczkami Salmonelli partii jaj z chowu ściółkowego. Zaznaczył, że nie należy spożywać produktu z partii objętej komunikatem.

Salmonella w partii jaj

Salmonella w partii jaj

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Rząd pracuje nad dokumentem, który wyznaczy strategię rozwoju Polski na następne lata - wynika z opublikowanego w poniedziałek opisu założeń do projektu w sprawie średniookresowej strategii rozwoju Polski na najbliższą dekadę.

Tak ma rozwijać się Polska. "Odpowiedź na zmieniające się otoczenie"

Tak ma rozwijać się Polska. "Odpowiedź na zmieniające się otoczenie"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom "pseudometry", czyli metry pod ścianami działowymi - stwierdziła ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań.

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Źródło:
PAP

Warren Buffett przekazał akcje Berkshire Hathaway o wartości sześciu miliardów dolarów na rzecz Fundacji Gatesów oraz czterech fundacji rodzinnych. To największa roczna darowizna miliardera od początku jego filantropijnej działalności, czyli od niemal 20 lat.

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Źródło:
CNN

Kosztujesz nas fortunę - napisał w poniedziałek prezydent USA Donald Trump w liście do szefa Rezerwy Federalnej Jerome'a Powella opublikowanym przez Biały Dom. Trump orzekł, że stopy procentowe w USA powinny wynosić około 1 procenta.

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Źródło:
PAP

Nie wyobrażam sobie, aby prezydent Andrzej Duda chciał zawetować ustawę, która mrozi na kolejne miesiące ceny energii - powiedział podczas poniedziałkowej konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Premier: to byłby niebywały skandal

Premier: to byłby niebywały skandal

Źródło:
PAP

USA i Kanada wznowiły negocjacje handlowe po tym, gdy Ottawa wstrzymała plany pobierania podatku od usług cyfrowych (DST) - przekazał szef doradców ekonomicznych Białego Domu Kevin Hassett. Ostrzegł przy tym inne państwa, by zrezygnowały z podobnych podatków.

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

Źródło:
PAP

Dochody hiszpańskiego pałacu królewskiego zostały opublikowane w poniedziałek przez króla Filipa VI. Monarcha zobowiązał się do przedstawiania tych danych rok po swojej koronacji, w związku z licznymi zarzutami o rozrzutność wobec jego ojca Jana Karola I.

Król Hiszpanii pokazał dochody

Król Hiszpanii pokazał dochody

Źródło:
PAP

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zakwestionował zasady opłat za studia na Politechnice Lubelskiej oraz Uniwersytecie SWPS z Warszawy. Chodzi o podwyżki czesnego w trakcie studiów. Uczelnie zadeklarowały współpracę z urzędem.

UOKiK kwestionuje zasady naliczania opłat na dwóch uczelniach

UOKiK kwestionuje zasady naliczania opłat na dwóch uczelniach

Źródło:
PAP

Bank Gospodarstwa Krajowego udzieli spółce Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) preferencyjnej pożyczki w wysokości 10,8 miliarda złotych na budowę nowych linii przesyłowych energii elektrycznej. Umowę podpisano w poniedziałek w obecności premiera Donalda Tuska.

"Pakiet antyblackoutowy" w Polsce. Gigantyczne pieniądze

"Pakiet antyblackoutowy" w Polsce. Gigantyczne pieniądze

Źródło:
PAP

Rosyjski zbiornikowiec Khatanga, który przez ostatnie osiem lat cumował w Porcie Gdynia, blokując nabrzeże, został odholowany do duńskiego portu Esbjerg. Tam, w certyfikowanej stoczni złomowej, jednostka zostanie rozebrana i pocięta - poinformowała w poniedziałek Kalina Gierblińska, rzeczniczka Zarządu Morskiego Portu Gdynia.

Na osiem lat zaległ w Gdyni. Teraz zostanie pocięty

Na osiem lat zaległ w Gdyni. Teraz zostanie pocięty

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad uproszczeniem sposobu składania wniosku o zasiłek opiekuńczy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zmiana ma umożliwić przesyłanie go w postaci elektronicznej.

Zasiłek na nowych zasadach. Ma być prościej

Zasiłek na nowych zasadach. Ma być prościej

Źródło:
PAP

Renciści i wcześniejsi emeryci nie będą już musieli zawiadamiać Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o dodatkowych przychodach - wynika z założeń noweli, nad którą pracuje resort rodziny. Wyjątkiem będą zarabiający za granicą lub pobierający uposażenie (służby mundurowe).

Zmiany w sprawie dorabiania emerytów. Plany resortu

Zmiany w sprawie dorabiania emerytów. Plany resortu

Źródło:
PAP

Ceny w czerwcu 2025 roku wzrosły o 4,1 procent rok do roku - wynika z danych o inflacji podanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). W porównaniu z poprzednim miesiącem ceny wzrosły o 0,1 procent.

Tak rosły ceny. "Lekkie zaskoczenie"

Tak rosły ceny. "Lekkie zaskoczenie"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

30 czerwca 2025 roku to ostatni dzień kontraktu na dostawy rosyjskiej ropy do rafinerii Orlenu w Litvinovie w Czechach. Szef polskiego koncernu Ireneusz Fąfara zaznaczył, że dostawy z innych kierunków są zabezpieczone.

Koniec kontraktu na rosyjską ropę w rafinerii w Litvinowie

Koniec kontraktu na rosyjską ropę w rafinerii w Litvinowie

Źródło:
PAP

W piątek w Eurojackpot padła polska wygrana trzeciego stopnia o wartości 1,6 miliona złotych. Jak podano w poniedziałkowym komunikacie, zakład zawarto w kolekturze w Szczyrku w województwie śląskim.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce. Podano, gdzie padła

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce. Podano, gdzie padła

Źródło:
tvn24.pl

Renta wdowia będzie wypłacana od 1 lipca. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapewnia, że jest w pełni przygotowany do realizacji tego świadczenia. Osoby uprawnione otrzymają je w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent. W lipcu ZUS rozpocznie również wysyłkę decyzji o przyznaniu lub odmowie prawa do renty wdowiej.

ZUS zalała fala wniosków. Od jutra nowe świadczenie

ZUS zalała fala wniosków. Od jutra nowe świadczenie

Źródło:
PAP