Polityka monetarna - na czym polega? Jaki jest jej cel?

Źródło:
TVN24 Biznes, nbp.pl
Glapiński o notowaniach złotego
Glapiński o notowaniach złotegoNBP
wideo 2/5
Glapiński o notowaniach złotegoNBP

Polityka monetarna, inaczej nazywana polityką pieniężną, definiowana jest jako jeden z zasadniczych filarów makroekonomicznej polityki państwa. Sprowadza się ona do podejmowania działań, których celem jest zapewnienie stabilności cen, rozumianej jako niska inflacja. Polityka monetarna w Polsce prowadzona jest przez Narodowy Bank Polski.

Polityka monetarna, inaczej polityka pieniężna, polega na podejmowaniu działań w celu zapewnienia stabilności cen, którą rozumie się jako niską inflację.Politykę pieniężną dzieli się na ekspansywną i restrykcyjną.Politykę monetarną w Polsce prowadzi Narodowy Bank Polski.Instrumentami polityki pieniężnej prowadzonej przez NBP są operacje otwartego rynku, rezerwa obowiązkowa, operacje depozytowo-kredytowe.

Polityka monetarna – pojęcie

Polityka monetarna i polityka fiskalna to dwa filary polityki makroekonomicznej państwa. W przeciwieństwie do polityki fiskalnej, która zajmuje się kształtowaniem dochodów i wydatków państwa oraz działaniami rządu w zakresie zarządzania środkami publicznymi, polityka monetarna polega na podejmowaniu działań w celu zapewnienia stabilności cen. Stabilność ta rozumiana jest jako niska inflacja, stąd politykę pieniężną sprowadzić można do działań wpływających na wysokość stóp procentowych w gospodarce.

Rodzaje polityki pieniężnej

Politykę pieniężną podzielić można na:

– politykę ekspansywną, – politykę restrykcyjną.  

Ekspansywna polityka monetarna zmierza do zwiększenia podaży pieniądza. Ekspansywna polityka pieniężna polega zatem na obniżaniu stóp procentowych, obniżeniu wskaźnika rezerw obowiązkowych i zakupie papierów wartościowych. Restrykcyjna polityka monetarna zaś zmierza do obniżenia podaży pieniądza i wzrostu bezrobocia. Polega ona zaś na podwyżce stóp procentowych, podwyższeniu wskaźnika rezerw obowiązkowych, a także sprzedaży lub emisji papierów wartościowych.

Polityka pieniężna w Polsce

Politykę pieniężną prowadzi bank centralny lub inna upoważniona do tego instytucja finansowa. W Polsce politykę monetarną prowadzi Narodowy Bank Polski. Zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu. Zatem prowadzenie polityki pieniężnej przez NBP to jego ustawowy i najważniejszy cel prowadzonych działań. 

Jaki jest cel polityki monetarnej NBP?

Cele polityki monetarnej dzielone są w literaturze na trzy kategorie:

– cele strategiczne, czyli utrzymywanie stabilnego poziomu cen, ograniczenie bezrobocia, równowagę gospodarczą oraz walkę z inflacją lub deflacją; – cele pośrednie, które w sposób bezpośredni koordynowane są przez Narodowy Bank Polski; – cele operacyjne. 

Narodowy Bank Polski prowadząc politykę monetarną wykorzystując tzw. strategię celu inflacyjnego. Polega ona na wyznaczeniu poziomu inflacji w danym okresie i podejmowaniu działań zmierzających do jego utrzymania. Wśród zasadniczych celów tej strategii wskazuje się:

– uznanie stabilności cen za nadrzędny cel polityki pieniężnej; – ogłoszenie numerycznego celu pieniężnego; – uwzględnienie w ramach działań polityki pieniężnej wskaźników ekonomicznych, w tym prognoz inflacji; – transparentność banku centralnego i komunikacja z otoczeniem; – odpowiedzialność wobec społeczeństwa za realizację założonych celów.

Instrumenty polityki pieniężnej

Narodowy Bank Polski prowadząc politykę monetarną wykorzystuje następujące instrumenty polityki pieniężnej:

– operacje otwartego rynku, – rezerwę obowiązkową, – operacje depozytowo-kredytowe.

Operacje otwartego rynku to transakcje, które dokonywane są z bankami komercyjnymi z inicjatywy NBP. Obejmują one sprzedaż lub kupno papierów wartościowych lub dewiz oraz emisję własnych papierów. Umożliwiają one wpływanie na poziom krótkoterminowych stóp procentowych. Celem rezerwy obowiązkowej jest łagodzenie wpływu bieżących zmian w płynności sektora bankowego na stopy procentowe na rynku międzybankowym, a także ograniczaniu nadpłynności banków. Operacje depozytowo-kredytowe służą natomiast łagodzeniu wahań najkrótszych, przede wszystkim jednodniowych stóp procentowych.  

Narzędzia polityki pieniężnej w literaturze dzielona są ponadto na:

– instrumenty sterowania bezpośredniego, – instrumenty sterowania pośredniego, – instrumenty ilościowe, – instrumenty jakościowe, – instrumenty kontroli ogólnej, – instrumenty kontroli selektywnej. 

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes, nbp.pl

Pozostałe wiadomości

Amerykańska firma technologiczna Intel poinformowała w czwartek, że rezygnuje z realizacji zapowiadanych inwestycji w Polsce i w Niemczech. Intel planował otworzyć fabrykę półprzewodników pod Wrocławiem.

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Źródło:
PAP

Nie chciałbym, by nie tylko takie decyzje jak mrożenie cen energii, ale też decyzje strategiczne dla polskiej energetyki były wetowane - powiedział w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 minister energii Miłosz Motyka. Zapowiedział, że złożenie ustawy mrożącej ceny energii, bez elementów dotyczących farm wiatrowych, "jest absolutnie na stole".

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Źródło:
TVN24

Prezydent USA Donald Trump spotkał się z szefem banku centralnego Jerome'em Powellem w siedzibie Rezerwy Federalnej w Waszyngtonie. Trump powtórzył, że chciałby, aby Powell obniżył stopy procentowe.

Trump spotkał się z szefem Fed. "Wierzę, że zrobi coś dobrego"

Trump spotkał się z szefem Fed. "Wierzę, że zrobi coś dobrego"

Źródło:
PAP

Reżim Baszara al-Asada w Syrii został obalony, jednak jak podaje Agencja Reutera wygląda na to, że "oligarchia zastępowana jest przez oligarchię". Nowa władza ma potajemnie przekształcać gospodarkę i przejmować aktywa kontrolowane poprzednio przez dyktatora i jego otoczenie.

"Oligarchia zastępowana jest przez oligarchię"

"Oligarchia zastępowana jest przez oligarchię"

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump stwierdził, że nie zniszczy firm Elona Muska, odbierając im federalne dotacje. Dodał, że chce, aby kwitły interesy miliardera i innych firm w Stanach Zjednoczonych - poinformowała Agencja Reutera.

Trump: nie zniszczę firm Muska

Trump: nie zniszczę firm Muska

Źródło:
Reuters

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przestrzegła Chiny, że ich podejście do rosyjskiej agresji na Ukrainę zaważy na przyszłości stosunków z Unią Europejską. W trakcie 25. szczytu UE-Chiny uzgodniono "ulepszony mechanizm" eksportu strategicznych surowców.

Szefowa KE ostrzega Pekin. To "będzie decydującym czynnikiem"

Szefowa KE ostrzega Pekin. To "będzie decydującym czynnikiem"

Źródło:
PAP

Grupa reprezentująca Wielką Trójkę amerykańskich producentów samochodów wyraziła sprzeciw wobec umowy handlowej USA z Japonią - podał portal stacji CNN. Zdaniem branży porozumienie uderza w krajowych producentów oraz dostawców części.

Wielka Trójka krytykuje Trumpa. "Twardy orzech do zgryzienia"

Wielka Trójka krytykuje Trumpa. "Twardy orzech do zgryzienia"

Źródło:
CNN

Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie przeciwko 18 krajom członkowskim, w tym Polsce. Chodzi o niewdrożenie dyrektywy uznającej omijanie unijnych sankcji za przestępstwo. Celem przepisów jest skuteczniejsze egzekwowanie ograniczeń nałożonych na Rosję.

Bruksela wszczęła postępowanie wobec 18 państw, w tym Polski

Bruksela wszczęła postępowanie wobec 18 państw, w tym Polski

Źródło:
PAP

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła stopy procentowe bez zmian - podano w komunikacie po posiedzeniu. Stopa depozytowa została utrzymana na poziomie 2,00 procent.

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Wiceprezeska NBP Marta Kightley przekazała, że inflacja w lipcu powinna obniżyć się do około trzech procent, czyli poziomu zgodnego z celem Narodowego Banku Polskiego. Dodała, że czynniki jakie wpłyną na wskaźnik w średnim okresie to polityka fiskalna, sytuacja na rynku pracy, ceny energii i kształtowanie się koniunktury.

Wiceprezeska NBP o inflacji: jedno jest pewne

Wiceprezeska NBP o inflacji: jedno jest pewne

Źródło:
PAP

Resort finansów dostrzega rosnącą liczbę wypłat z PPK, co zdaniem MF nie jest do końca zgodne z celem programu. PFR Portal PPK, który zarządza środkami, podkreśla, że "możliwość wypłaty przez uczestniczka PPK zgromadzonych środków w dowolnym momencie buduje zaufanie do programu".

Wypłaty z PPK. "To mechanizm budujący zaufanie"

Wypłaty z PPK. "To mechanizm budujący zaufanie"

Źródło:
PAP

Japonia planuje budowę nowego reaktora jądrowego w elektrowni Mihama na zachodzie kraju. To pierwsza nowa elektrownia atomowa, która ma powstać w tym kraju od katastrofy w Fukushimie z 2011 roku.

Japonia wraca do atomu po Fukushimie

Japonia wraca do atomu po Fukushimie

Źródło:
CNN, The Japan Times, tvn24.pl

Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało tak zwaną tablicę alimentacyjną, która ma trafić do wszystkich sądów apelacyjnych w kraju. To narzędzie ma pomóc sędziom w podejmowaniu orzeczeń w sprawach o alimenty i zakłada się, że pomoże w skróceniu czasu trwania postępowań. Jak podało Radio Zet, po fali krytyki MS rozważa zmiany w tablicy alimentacyjnej.

Resort sprawiedliwości pokazał tablicę alimentacyjną. "Przyjmujemy wszelką krytykę"

Resort sprawiedliwości pokazał tablicę alimentacyjną. "Przyjmujemy wszelką krytykę"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Radio Zet

- Minister finansów pracuje nad projektem ustawy dotyczącym podniesienia kwoty wolnej od podatku - poinformował w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 rzecznik rządu Adam Szłapka. Pytany o zapowiedź prezydenta elekta Karola Nawrockiego dotyczącą projektu w tej sprawie, stwierdził, iż "nie może być takiej sytuacji, że będzie nieodpowiedzialna ustawa złożona na przykład przez prezydenta i większość sejmowa za tym zagłosuje".

Rzecznik rządu: to się po prostu nie może wydarzyć

Rzecznik rządu: to się po prostu nie może wydarzyć

Źródło:
PAP

W czwartek Arcelor Mittel Poland (AMP), największy producent stali w Polsce, ogłosił "tymczasowe zatrzymanie" pieca numer 3 w Dąbrowie Górniczej. Powodem są wysokie ceny energii i uprawnień do emisji CO2, a także niewystarczająca ochrona rynku. - Bardzo zła wiadomość - ocenił Wojciech Saługa, marszałek województwa śląskiego.

Gigant wstrzyma działanie wielkiego pieca w Polsce. "Bardzo zła wiadomość"

Gigant wstrzyma działanie wielkiego pieca w Polsce. "Bardzo zła wiadomość"

Źródło:
PAP

Prezes Starbucks Brian Niccol zarobił w 2024 roku 6666 razy więcej niż przeciętny pracownik sieci - informuje portal stacji CNN, powołując się na raport Executive Paywatch. To największa dysproporcja płacowa spośród 500 czołowych firm notowanych na amerykańskiej giełdzie.

Zarobił 6666 razy więcej niż przeciętny pracownik

Zarobił 6666 razy więcej niż przeciętny pracownik

Źródło:
CNN

Produkcja samochodów w Wielkiej Brytanii spadła do najniższego poziomu od 1953 roku, pomijając zamknięcie fabryk w czasach COVID-19 - wynika z danych opublikowanych przez Stowarzyszenie Producentów i Sprzedawców Samochodów (Society of Motor Manufacturers and Traders, SMMT). Zdaniem ekspertów brytyjski przemysł motoryzacyjny właśnie "osiągnął dno", co może mieć poważne konsekwencje dla całej gospodarki.

Produkcja aut najniższa od siedmiu dekad. "Osiągnęliśmy dno"

Produkcja aut najniższa od siedmiu dekad. "Osiągnęliśmy dno"

Źródło:
PAP

Tysiące pracowników z Europy Środkowo-Wschodniej mieszkają w dramatycznych warunkach w Roosendaal w Holandii - alarmuje dziennik "de Volkskrant". Osoby zakwaterowane nielegalnie płacą setki euro za miejsce na materacu, często bez dostępu do prądu, ogrzewania czy bieżącej wody.

"Współczesna forma niewolnictwa". Byli tam Polacy

"Współczesna forma niewolnictwa". Byli tam Polacy

Źródło:
PAP

Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości odnotowało w tym roku aż 40 tysięcy przypadków cyberprzestępstw w Polsce. Znaczną część z nich stanowią oszustwa związane z ofertami wakacyjnymi. Policja oraz przedstawiciele branży turystycznej apelują o ostrożność i podpowiadają, jak rozpoznać fałszywe oferty wyjazdów.

Oszuści polują na turystów. "Łapią się na ten haczyk"

Oszuści polują na turystów. "Łapią się na ten haczyk"

Źródło:
PAP

Sprzedaż samochodów elektrycznych marki Tesla w Unii Europejskiej mocno w dół. Jak poinformowało Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów (ACEA), w czerwcu 2025 roku liczba rejestracji nowych aut tego producenta była o 39,5 procent niższa niż w analogicznym miesiącu ubiegłego roku.

Kłopoty giganta. Ogromny spadek sprzedaży

Kłopoty giganta. Ogromny spadek sprzedaży

Źródło:
PAP

Niskiej jakości i objęte międzynarodowymi sankcjami rosyjskie paliwo zalewa Afrykę, niszcząc przemysł naftowy i zagrażając zdrowiu Afrykanów - alarmuje Aliko Dangote, najbogatszy człowiek kontynentu. Sprowadzane z Rosji produkty naftowe najczęściej trafiają między innymi do Libii, Egiptu, Maroka i Tunezji.

Rosyjskie paliwo zalewa kontynent. Miliarder ostrzega

Rosyjskie paliwo zalewa kontynent. Miliarder ostrzega

Źródło:
PAP

W czerwcu, podobnie jak w całym drugim kwartale 2025 roku, sprzedaż nowych mieszkań spadła w większości największych miast - wynika z raportu portalu RynekPierwotny.pl. Zmniejszyła się również aktywność inwestycyjna deweloperów.

"Niespodzianka" na rynku. Duże spadki

"Niespodzianka" na rynku. Duże spadki

Źródło:
PAP

Wydobycie ropy i gazu to sektor, którego czas dobiega końca - ocenił w środę rzecznik niemieckiego ministerstwa środowiska, odnosząc się do informacji o odkryciu złóż ropy naftowej w rejonie wyspy Wolin. Przypomniał, że Unia Europejska planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku.

Odkryto duże złoże ropy w Polsce. Niepokój w Niemczech

Odkryto duże złoże ropy w Polsce. Niepokój w Niemczech

Źródło:
PAP

O opłacie reprograficznej, nazywanej też ostatnio podatkiem od smartfonów, przez długi czas było cicho. Tymczasem Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego właśnie skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia wraz z zaktualizowanym wykazem urządzeń, które opłatą tą zostaną objęte.

"Podatek od smartfonów". Jest projekt

"Podatek od smartfonów". Jest projekt

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęło prace nad ustawą zakazującą stosowania bezpłatnych staży - poinformowano w środowym komunikacie. Tego dnia w resorcie odbyły się wstępne konsultacje dotyczące planowanych zmian.

Ministerstwo pracy szykuje zakaz. "Pierwszy krok"

Ministerstwo pracy szykuje zakaz. "Pierwszy krok"

Źródło:
PAP

Projekt waloryzacji rent i emerytur na 2026 rok został przyjęty przez Komitet Stały Rady Ministrów. Zakłada on najniższy wskaźnik wzrostu, jaki dopuszczają przepisy.

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Projekt z zielonym światłem

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Projekt z zielonym światłem

Źródło:
PAP

Nowy mechanizm dochodów własnych Unii Europejskiej, zaproponowany przez Komisję Europejską - tak zwany podatek od firm - może doprowadzić do poważnych zakłóceń gospodarczych w Unii Europejskiej - ostrzegają eksperci brukselskiego think tanku Bruegel. Ich zdaniem Bruksela powinna zrezygnować z realizacji tego pomysłu.

Chcą nowego podatku, eksperci biją na alarm

Chcą nowego podatku, eksperci biją na alarm

Źródło:
PAP