Pełczyńska-Nałęcz o swojej odpowiedzialności za KPO: ja pilnuję zasad

Ministra Pełczyńska-Nałęcz została zapytana o to, kto ponosi odpowiedzialność za to, co dzieje się w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. - Moja odpowiedzialność polega na tym, że ja pilnuję zasad, że fundusze europejskie i KPO są realizowane zgodnie z zasadami. To także oznacza, że organizuję i nadzoruję kontrole. Tam, gdzie jest źle, identyfikuję błędy. I te błędy są rozliczane - odpowiedziała gościni programu "Fakty po Faktach".

- Pode mną, jeżeli tak na to spojrzeć, jest na ten moment około 1,5 miliona zawartych umów. Nie jest rolą ministra czytać - to jest po prostu w ogóle niemożliwe, każdą z tych umów. Za to odpowiedzialność za poszczególne umowy mają operatorzy, agencje realizujące. Natomiast moją rolą jest pilnować, żeby było z zasadami, a jak nie jest, to wtedy rozliczać - podkreśliła.

Jak wyjaśniła, odpowiedzialność za umowy ponoszą operatorzy, agencje realizujące. - Natomiast moją rolą jest pilnować, żeby było z zasadami, a jak nie jest z zasadami, to wtedy rozliczać, wzywać do zwrotu środków. I to się dzieje w tym przypadku bezwzględnie i skutecznie - zaznaczyła szefowa resortu funduszy.

Ministra została także zapytana, czy premier Donald Tusk przyjął jej wyjaśnienia i uznał, że nie ma afery i ta sprawa jest wyjaśniona, a także czy będzie odpowiedzialność personalna.

- Za całą sprawę, jeśli spojrzeć wyłącznie na HoReCę, odpowiada Prawo i Sprawiedliwość. Ten projekt został wprowadzony do KPO przez Prawo i Sprawiedliwość - zaznaczyła. Jak wyjaśniła, po wprowadzeniu i po przeprowadzonej przez PiS rewizji w 2023 roku nie można było już dokonać zmian i "zamknąć tego programu".

W piątek premier Tusk podkreślał, że nie zaakceptuje "żadnego marnowania środków z KPO", wskazując, że będzie oczekiwał szybkich decyzji włącznie z odebraniem środków tam, gdzie ewidentnie doszło do nadużyć. W poniedziałek wskazywał, że po informacji przedstawionej przez minister Pełczyńską-Nałęcz na wtorkowym posiedzeniu rządu będzie miał "materiał wystarczający, by podjąć decyzje, jeśli będzie trzeba, także decyzje personalne".

Pod koniec ubiegłego tygodnia użytkownicy platformy X zaczęli zamieszczać przykłady firm z branży HoReCa (hotelarstwo, gastronomia), które otrzymały dotacje z KPO m.in. na firmowe jachty, sauny, solaria, wymianę mebli czy zakup wirtualnej strzelnicy. Sprawę zaczęły opisywać również media, a na temat środków KPO dla branży wypowiadali się m.in. politycy na portalach społecznościowych i w mediach.

- To jest też współkontrola ze strony obywateli. Obywatele zobaczyli ileś tam projektów, które ich zaniepokoiły, więc my przyjmujemy i sprawdzamy - wyjaśniła w odpowiedzi na pytanie, kiedy ministerstwo dowiedziało się o wzbudzających kontrowersje projektach.

- Ta mapa i strona gov.pl jest już czynna od roku - powiedziała ministra, zaznaczając, że konkretne projekty zostały na niej udostępnione w momencie, w którym zostały podpisane umowy z beneficjentami. - Więc wiele z nich jest tam już od dawna. Intencja była taka, żeby ludzie dostali pełną jawność wokół projektów publicznych - dodała, zaznaczając, że to jest nowe podejście.

Wiceminister funduszy Jan Szyszko zapowiedział wszczęcie przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), która sprawuje nadzór nad wydatkowaniem tych pieniędzy, dodatkowych kontroli, które sprawdzą "każdą złotówkę" wydaną w ramach inwestycji dla branży HoReCa. Pełniący obowiązki prezes PARP Krzysztof Gulda zapewnił, że wstępne wyniki kontroli mają zostać zaprezentowane najpóźniej do końca września br. Informował, że w przypadku pojawienia się dowodów na wystąpienie nieprawidłowości jest możliwość rozwiązania umowy z beneficjentem i zwrotu unijnych środków.

Ministra została zapytana o to, kto będzie przeprowadzał kontrole i czy będą to osoby, które je zatwierdzały. Wyjaśniła, że "absolutnie nie". - Ci, którzy zatwierdzali, czyli agencje, będą kontrolowali przez PARP, ministerstwo. I to są osoby, które nigdy przy tym projekcie w ogóle nie pracowały. Kontrolują całość. Kontrolują zarówno PARP, jak i konkretne projekty - wyjaśniła. 

Zapowiedziała także dziś na konferencji prasowej przeprowadzenie kontroli każdej z podpisanych umów z beneficjentami. - Jeżeli umowa zostanie skontrolowana i jest okej, będzie natychmiast wypłata, żeby przedsiębiorca nie czekał - zaznaczyła. - Jeżeli już zostało wypłacone, a jest nie okej, jest wezwanie do zwrotu środków.

Ministra Pełczyńska-Nałęcz również w piątek zapewniała, że działania naprawcze podjęto już dwa tygodnie temu. Oprócz odwołania pod koniec lipca szefowej PARP Katarzyny Duber-Stachurskiej ministra wskazała na kontrole prowadzone w instytucjach, które odpowiadały za wybór beneficjentów, w tym w Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego (RARR). Dodała, że budzący kontrowersje program to niecałe 0,5 proc. całego KPO, a dotyczy małych i średnich przedsiębiorców, którzy ucierpieli w czasie pandemii COVID-19.

Program HoReCa realizowany jest przez pięciu operatorów: Polską Fundację Przedsiębiorczości Szczecin; Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A. (TISE S.A.) Warszawa; Małopolską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków/Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego; Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. Bielsko-Biała; Fundację Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości Kalisz.