Ważne zmiany dla kredytobiorców. Senatorowie proponują rozszerzenie przepisów

Chodzi o ustawę o zmianie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Sejm 22 lipca br. jednogłośnie przyjął nowelizację, teraz trafiła ona do Senatu.

Nowe przepisy mają być odpowiedzią na wydłużające się formalności wieczystoksięgowe. Największe problemy w tym zakresie mają sądy w dużych miastach. Tam na wpis do księgi wieczystej czeka się nawet ponad rok. Wiąże się to z koniecznością ponoszenia wyższych kosztów przez kredytobiorców, którym banki naliczają dodatkowe opłaty do momentu uzyskania wpisu w księdze wieczystej.

We wtorek ustawą zajmowała się senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych. - Projektowana ustawa ma na celu zwrot dodatkowych opłat, prowizji, marż pobieranych przez banki w okresie oczekiwania na wpis hipoteki do księgi wieczystej. Niestety, w tej chwili okres tego oczekiwania wydłużył się z trzech powodów: pandemia, boom inwestycyjny, ustawa o użytkowaniu wieczystym, która weszła w życie dwa lata temu - mówił podczas posiedzenia senackiej komisji wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.

"Dodatkowy koszt kredytu hipotecznego, (...), podlega zwrotowi konsumentowi lub zaliczeniu na poczet spłaty kredytu hipotecznego po dokonaniu wpisu hipoteki stanowiącej zabezpieczenie kredytu hipotecznego do księgi wieczystej, na warunkach określonych umową o kredyt hipoteczny" - czytamy w ustawie. W przepisach nie wskazano, w jakim terminie mają zostać zwrócone pieniądze przez bank.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych proponuje Senatowi wprowadzenie dwóch poprawek do przepisów.

Zgodnie z ustawą przyjętą w Sejmie, przepisy będą miały zastosowanie do umów o kredyt hipoteczny zawartych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Oznacza to, że zmiany obejmą wyłącznie nowych kredytobiorców.

Pierwsza poprawka ma rozszerzyć przepisy również na część obowiązujących umów kredytowych. Akceptację członków senackiej komisji uzyskała poprawka zgłoszona przez senatora Ryszarda Świlskiego z Koalicji Obywatelskiej, która przewiduje objęcie rozwiązaniem zawartym w ustawie także osób, które zawarły umowy o kredyt hipoteczny przed dniem jej wejścia w życie i oczekują obecnie na dokonanie wpisu do hipoteki.

- Chciałbym poszerzyć grupę osób, które miałyby skorzystać z tej ustawy, a mianowicie, żebyśmy również dołączyli, nie tylko te umowy, które będą zawarte od dnia wejścia w życie ustawy, ale (...) też umowy o kredyt hipoteczny zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie dokonano wpisu hipoteki, stanowiącej zabezpieczenie kredytu hipotecznego, do księgi wieczystej - wyjaśniał Świlski. Jak dodał, poprawka zakłada również, że zwrot dodatkowych kosztów będzie następował w terminie 60 dni od dnia wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Druga poprawka, przejęta przez senatora Leszka Czarnobaja, została zasygnalizowana przez senackie Biuro Legislacyjne i ma charakter legislacyjny.

Ministerstwo Sprawiedliwości wskazywało wcześniej, że dodatkowe opłaty dla banków przy zaciąganiu kredytu hipotecznego mają charakter nadzwyczajnego "ubezpieczenia" ryzyka kredytowego. "Tymczasem w praktyce niemal w każdym przypadku wpis hipoteki jest dokonywany zgodnie z wnioskiem. A więc zakładanego przez banki ryzyka praktycznie nie ma. Skoro zatem ryzyko uzasadniające dodatkowe koszty nie istnieje, nadzwyczajna opłata powinna być swoistą kaucją" - wskazywał resort.

Według ministerstwa dzięki nowym przepisom niektórzy kredytobiorcy będą mogli zaoszczędzić nawet 500 zł miesięcznie.

Podczas posiedzenia senackiej komisji krytyczną opinię o ustawie przedstawił prezes Związku Banków Polskich (ZBP) Krzysztof Pietraszkiewicz. W ocenie związku nowelizacja nie rozwiązuje problemu długotrwałego oczekiwania na rozpoznanie wniosków o wpis hipoteki do księgi wieczystej, nie uwzględnia ryzyka ponoszonego przez banki ani przepisów dotyczących wag ryzyka, pomija też fakt, że opłata czy prowizja ma charakter quasi ubezpieczenia.

- Nie jest winą banków, ani klientów, że w niektórych sądach wpis do księgi trwa kilkanaście miesięcy. To się poprawia, dużo za wolno, ale się poprawia, natomiast propozycja, która została przedłożona jest wymierzona przeciwko klientom - mówił Pietraszkiewicz.

Zdaniem prezesa ZBP wejście w życie ustawy może skutkować nieuruchamianiem przez banki kredytów przed wpisem hipoteki do księgi wieczystej, co będzie wysoce niekorzystne dla klientów.

Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł zwracał uwagę, że 99 proc. wniosków notariuszy kończy się wpisem hipoteki do księgi wieczystej. Jeżeli hipoteka nie zostanie wpisana, dodatkowe koszty nie będą zwracane.