Odwołanie "Kurskiego z Waszyngtonu". NBP broni swojej nominacji i wydaje kolejny komunikat

"Odwołanie Kurskiego z Waszyngtonu" zapowiedział we wtorek w mediach społecznościowych premier Donald Tusk. Jacek Kurski po raz pierwszy wziął udział w posiedzeniu polsko-szwajcarskiej konstytuanty Banku Światowego na początku grudnia 2022 roku.

"Kandydatura Pana Jacka Kurskiego na stanowisko Alternate Executive Director została zgłoszona przez Prezesa NBP (Adama Glapińskiego - red.) jako Gubernatora RP w Banku Światowym" - informował wówczas Narodowy Bank Polski.

We wtorek odbyło się posiedzenie Rady Ministrów. Po jego zakończeniu premier Donald Tusk przekazał, że rząd w drodze uchwały odwołał Jacka Kurskiego ze stanowiska przedstawiciela Polski w Banku Światowym.

- Podjęliśmy uchwałę Rady Ministrów, na mocy której minister finansów, a więc minister właściwy dla finansów publicznych, będzie przedstawicielem Państwa Polskiego w międzynarodowych instytucjach finansowych, w tym w międzynarodowym Banku Odbudowy i Rozwoju, tak zwanym Banku Światowym - mówił premier Donald Tusk.

Jak powiedział szef rządu, oznacza to "odwołanie Jacka Kurskiego i przywołanie go z Waszyngtonu z powrotem do kraju". - Nie będzie już reprezentował Rzeczypospolitej w instytucjach finansowych - wskazał premier Tusk.

Premier Tusk był dopytywany, czy wtorkowa decyzja Rady Ministrów oznacza, że Jacek Kurski już został odwołany ze stanowiska. - Tak, decyzja zapadła dwie godziny temu. (...). Jestem przekonany, że niezależnie od poglądów i sympatii politycznych akurat ta sprawa nie wymaga żadnego uzasadnienia - odpowiedział szef rządu.

Narodowy Bank Polski odniósł się w mediach społecznościowych do decyzji rządu. "Departament Prawny NBP informuje, że reprezentacja interesów Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych w tym Banku Światowym i EBOiR jest wyłączną kompetencją Prezesa NBP. Kwestie te jednoznacznie reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim – art. 11 ust. 3: 'Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w międzynarodowych instytucjach finansowych'" - czytamy we wpisie biura prasowego NBP w serwisie X (dawniej Twitter).

W ocenie banku centralnego "to oznacza, że Rada Ministrów ma jedynie kompetencje do ewentualnego wskazania reprezentanta RP w międzynarodowych instytucjach mających status instytucji finansowych". "Wraz z uchwaleniem Ustawy o NBP uchwała Rady Ministrów z 1986 r., która regulowała wskazywanie nominatów do Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, straciła rację bytu w zakresie przedmiotowym" - dodano.

Według NBP "uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa". "Mają one charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu taki akt (art.93 ust. 1 Konstytucji). Tym samym nie mogą odnosić się do NBP" - oceniono.

W podobnym tonie biuro prasowe NBP wypowiadało się jeszcze przed ogłoszeniem decyzji rządu przez premiera Tuska.

Narodowy Bank Polski opublikował kolejny komunikat w tej sprawie we wtorek około godziny 16. "W nawiązaniu do informacji sugerujących możliwość odwołania przedstawiciela Rzeczpospolitej Polskiej, desygnowanego przez prezesa NBP, z Rady Dyrektorów Banku Światowego przez inny nieuprawniony do tego organ, Narodowy Bank Polski wyjaśnia, że zgodnie z ustawą o NBP z 29 sierpnia 1997 r. art. 11 ust. 3 reprezentacja interesów Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych w tym Banku Światowym i EBOiR jest wyłączną kompetencją Prezesa NBP. Rada Ministrów ma natomiast kompetencje do ewentualnego wskazania reprezentanta RP w międzynarodowych instytucjach mających status instytucji finansowych" - powtórzono.

W ocenie NBP "błędny jest pogląd, że 'wystarczy zmiana uchwały Rady Ministrów z 1986 r. - która rozdzieliła kompetencje pomiędzy ministra finansów i prezesa NBP w zakresie wyznaczania reprezentantów w Międzynarodowym Fundusz Walutowym i Banku Światowym - by zmienić reguły obsadzania tych stanowisk'".

"W wolnej Polsce bowiem reguły te zyskały rangę ustawową, a zatem wyższą niż uchwała rady ministrów rządu PRL. Ustawa o Narodowym Banku Polskim z 1997 r. stanowi w art. 11 ust. 3, że to "Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych (…)". "Bank Światowy jest pierwszą i największą międzynarodową instytucją bankową, do której odnosi się przepis ustawy. Przepis ten jest bezpośredni, nie formułuje żadnych warunków ani wyjątków" - dodano.